1 min
In een belendend lijntje over afvallen en Tegenwicht tegen onze leefomgeving die alleen maar tot eten aanzet, hadden we het over de vrije wil en intrinsieke motivatie om af te vallen.
Sinds we het erover hadden, zit me iets dwars. Ik erger me nl. kapot aan mezelf. Een tijdje geleden besloot ik voortaan niet meer de fles wijn die open was ook leeg te drinken. Dat deed ik nl. altijd als een taakstraf die ik met veel plezier vervulde. Tot ik echt moest constateren dat ik óf voortaan m'n hemd over m'n broek zou moeten dragen óf de taakstraf beëindigen. Ik besloot tot het laatste en raakte de kurkentrekker en schroefdoppen een tijdje helemaal niet meer aan. Het ging goed en ik besloot weer 'ns wat te gaan drinken. Af en toe. En, verdorie, die taakstraf sluipt er weer in.
Ik ben niet vrij, al kan ik kiezen en denk ik zo vrij als een vogel in de lucht. Wel vrij denken, maar niet vrij zijn om niet te eten en drinken.
Ergert u zich ook weleens aan uw etende zelf, of ben ik de enige?
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Deze 'eetwil' verloopt met horten en stoten. En dat terwijl als een rode draad die (on)vrije wil door praktisch alle Foodlogonderwerpen heen loopt.
Je kon erop wachten. Guillaume komt aanzetten met de predestinatieleer, Sartre en de verantwoordelijkheid van het individu voor eigen daden.
Over welke vrije wil hebben we het hier? Ik deed een poging deze te omschrijven:'De mogelijkheid te besluiten iets wel of niet te doen, zonder interne of externe beperkingen die deze keuze bepalen’.
Interne beperkingen. Lees Swaab c.s. er eens op na, Guillaume.
Externe beperkingen. De maatschappij, het milieu, de regelgeving, etc.
Het bestaan van externe beperkingen betekent niet dat daarmee de grens getrokken is. Het kind dat te horen krijgt om niet uit de suikerpot te snoepen, zal het niet laten. De volwassene die 180 rijdt, heeft daar blijkbaar aandrang toe, al wil hij het niet. De rem op uitwassen wordt bepaald door de mogelijkheden die het individu zelf heeft meegekregen.
Niet voor niets kennen we het begrip 'ontoerekeningsvatbaar'.
Die gaat op voor de aantoonbaar zieken van geest.
De ouwe vader van Guillaume sprak: “Wetten zijn er om excessen te voorkomen, niet om de menselijke vrijheid te beperken”. Definieer maar eens wat excessen zijn en wanneer de menselijke vrijheid wordt beperkt!
Guillaume zelf: 'Geen behoefte aan overheidsregulering mbt tot het roken op zich, wel behoefte aan regulering, dat er geen oude fietsbanden in verwerkt worden.' Hij spreekt zich dus uit voor de vrijheid van het individu om te roken en daarmee de gezondheid aanwijsbaar in gevaar te brengen, maar dan moet dat gif wel zuiver gif zijn. Tja.
En dan onder b., de verantwoordelijkheid voor je daden.
Nee, natuurlijk kun je in de samenleving, in normale omstandigheden, geen beroep doen op je 'onvrije wil' wanneer je een misdaad begaat. Dat zou immers het einde van de rechtstaat betekenen. Dat neemt niet weg dat wetenschappers mogen beargumenteren en aantonen dat die vrije wil wel heel beperkt is en dat het brein, waarin de beslissingen worden genomen, al heel vroeg zodanig gevormd is dat de kiem is gelegd voor die latere handelingen, ook de kwalijke.
Onze eetwil bestaat dus, maar is niet vrij.
James Pott@
"Guillaume’s redenatie een beetje ontkracht is dat hij steeds een bevestigende vorm gebruikt : het is en het ontstijgt. In my book komt dat over als pre-scientific, ik geloof dat het nederlandse woord naïef is (met kanttekening).
Maar dit alles terzake: ik geloof niet in een absolute vrije wil"
a. geen enkele bezwaar als je in mijn tekst wat hulpwerkwoorden van modaliteit toevoegt, als dat prettiger leest
b. dat je niet in een absolute vrije wil gelooft, zal je nooit geheel vrij pleiten van de verantwoordelijkheid voor je daden voorkomende uit je onvrije wil. En de vrije keuze ontkennen, zoals de existentialisten die keuze wel treffend verwoordden, riekt een beetje naar het excuus van predestinatie.
Je goed recht, maar nogmaals: hier geen 'Ego te absolvo a peccatis tuis'
:-)
Huib@
Nog steeds binnen het kader 'al dan niet bewust eten tot je nemen'
"De vrije wil is per definitie niet functioneel. Die is per definitie balorig en creatief. Gelukkig maar.”
Je reactie: “Met de term balorig geeft hij aan zelf ook beïnvloedbaar te zijn.”
Het wordt onderhand een filosofisch debat.
Het voortdurend ‘balorig’ aftasten, niet het afbakenen door derden of de Staat, geeft grenzen van de vrijheid aan. Dat is een creatief proces.
(Tijd om de trilogie 'De wegen der vrijheid' van Sarte maar eens uit het stof te halen)
En mbt je vraag:
"De keuze is: moet de overheid wel of niet een onderdeel zijn van het hele beïnvloedingscircus. Of kunnen ze ook dat beter aan het bedrijfsleven overlaten?
Goeie vraag, die ik als volgt zou willen beantwoorden:
1. De overheid moet een onderdeel zijn in het beïnvloedingscircus, niet met betrekking tot regulering van ‘gebruik’, maar mbt de garantie van objectieve a-politieke informatie. Dat is ze verplicht aan een pluriforme (!) maatschappij ! Tientallen topics hier b.v. over eerlijke informatie. Goede informatie dient een verantwoorde keuze.
2. Het is evident dat je een bedrijfsleven, dat het winstprincipe boven maatschappelijke verantwoordelijkheid plaatst, aan regulering onderhevig moet zijn.
Maar naast overheid en bedrijfsleven is het de burger zelf, die nota bene zijn regering kiest en zijn aankoopkeuze naar het bedrijfsleven toe manifest maakt, die zelf als belangrijkste beslisser gezien moet worden.
Ik rook 2 longfillers per week. Geen behoefte aan overheidsregulering mbt tot het roken op zich, wel behoefte aan regulering, dat er geen oude fietsbanden in verwerkt worden.
Mijn oude pa, waarvan ik boven aangaf hoe ‘ prettig’ hij een aantal oorlogsjaren ervaarde, gaf het in onze opvoeding, naast het kweken van een gezond anti-autoritair gevoel, als volgt mee:
"Wetten zijn er om excessen te voorkomen, niet om de menselijke vrijheid te beperken".
Toch ben ik blij met deze topic, omdat deze zeer indringend de verantwoordelijkheden van overheden, bedrijfsleven, maar vooral ook van het individu raakt. Of zou moeten raken.
Een paar jaar geleden stelde ik Dick voor een een symposium te organiseren. Zonder proeverij van huisgemaakte jam en ingelegde augurken en een slow food kraampje, maar
over nuchtere harde onderwerpen als regulering, verantwoordelijkheden van staat versus bedrijfsleven versus burgers en omgekeerd, toekomstige marktontwikkeling in relatie tot wetenschapelijke ontwikkeling vleeskweek en groenteelt; hoever mag milieu-ethiek in het voedseltraject wel/niet overheersend zijn.
Dat zou pas interessant zijn...
(*) longfillers zijn geen long vullers/vervuilers maar uit vol blad handvervaardige sigaren.
Huib, ik zou er niet zo luchtig over doen: Thomas Frank, One market under God. Extreme Capitalism, Market Populism, and the End of Economic Democracy. En natuurlijk ook door de reclame business uitgeplozen: The conquest of cool. Business Culture, Counterculture, and the Rise of Hip Consumerism.
Het is allemaal niet zo eenvoudig met die vrije wil. Die jaren zestig generatie er in geluisd? Of hebben ze zelf schuld?
De vraag of mensen wel of niet vrij zijn is weinig interessant. Het punt wat essentieel is, is dat mensen beïnvloedbaar zijn.
Guillaume zegt:
"De vrije wil is per definitie niet functioneel.
Die is per definitie balorig en creatief.
Gelukkig maar."
Met de term balorig geeft hij aan zelf ook beïnvloedbaar te zijn.
Het is een illusie te denken dat het zelfs maar mogelijk zou zijn om onbeïnvloedbaar te zijn in onze maatschappij. En gelukkig maar.
Veel van die beïnvloeding is uiterst subtiel. Van dwang is geen sprake.
"En moet de Staat de vrije keuze tussen gezond en ongezond sowieso op dictatoriale wijze aan mensen ontnemen?"
Dictatuur leidt tot balorigheid van diegenen die geen kuddementaliteit hebben. Dictatuur is dan ook alleen zinvol als de vrijheid van (sommige) individuen in sterke mate ten koste gaat van anderen of van de samenleving als geheel.
De keuze is: moet de overheid wel of niet een onderdeel zijn van het hele beïnvloedingscircus. Of kunnen ze ook dat beter aan het bedrijfsleven overlaten?