Komen er naast soja-, insecten- en algenburgers ook bacterieburgers in de schappen? Janne Spanoghe, bio-ingenieur aan Universiteit Antwerpen, onderzoekt hoe we bacteriën op een efficiënte manier voedzaam eiwit kunnen laten produceren. Het zou een ideaal alternatief zijn voor veevoer of als vleesvervanger, want de impact op het milieu is zelfs een stuk lager dan die van plantaardige vleesvervangers en diervoeders.
Volgens schattingen zal de wereldbevolking tegen 2050 bestaan uit 9 miljard mensen; mogelijk schieten we zelfs ver door de 10 miljard en stabiliseert het aantal mensen pas bij 11 miljard. En ook al zijn er steeds meer vegetariërs, de vraag naar vlees stijgt.
Om de impact van de veehouderij te verminderen, bestuderen onderzoekers aan de Universiteit Antwerpen het potentieel van bacterieel eiwit.
‘Ze lijken op een Zwitsers zakmes’
De onderzoekers focussen voornamelijk op zogenoemde purperbacteriën. “Die zijn enorm veelzijdig. Ze lijken op een Zwitsers zakmes”, zegt Spanoghe. “Ze kunnen op uiteenlopende voedselbronnen groeien. Bovendien denken we dat we ze makkelijk kunnen kneden: door de groeiomstandigheden aan te passen, zou je de aminozuursamenstelling en de verteerbaarheid van de eiwitten kunnen sturen." Ze vallen dus precies in te regelen om te voldoen aan de specifieke behoeftes van dieren en mensen.
De proeven worden nu nog gedaan in kleine reactoren in het laboratorium. Als het proces is uitontwikkeld, kunnen de bacteriën groeien in grote tanks. "Vervolgens kunnen ze worden gedroogd, en kan het eiwitrijke bacteriepoeder in allerlei producten worden verwerkt", zegt Spanoghe. "Vergeleken bij soja en rundvlees zou je per kilogram eiwit respectievelijk 25 en 1.000 keer minder land nodig hebben.”
Gezondheidseffecten?
Omdat de bacteriën worden gedroogd, worden ze inactief. Ze kunnen volgens de officiële definitie dus niet als probiotica, in de darmen in te brengen actieve organismen, gezien worden, laat Spanoghe ons weten. Wel zitten er volgens haar naast eiwitten ook allerlei caroteen pigmenten, vitamines (B2, B6, B12, C, E, D en foliumzuur) en componenten in die de gezondheid bevorderen.
Een voorbeeld hiervan is de verlagende werking op het 'slechte' LDL-cholesterol. Hoe dat werkt, weten we alleen nog niet. “Wel wordt er aan twee mogelijke hypotheses gedacht: toch een probiotische werking of de expressie van bepaalde metabolieten/enzymen. Dus ook al zou probiotisch volgens de strikte definitie niet mogelijk zijn, kunnen we hierover geen uitsluitsel geven.”
Nog even geduld
Ondanks de vele positieve aspecten van eiwitten uit bacteriën worden er nog geen commercieel verkrijgbare producten van gemaakt. “Misschien heeft dat te maken met de slechte reputatie van bacteriën, die we vooral met ziektes associëren”, zegt Spanoghe. Producten met eiwitten uit andere microben zijn er al wel. Denk aan gistextract in bouillonblokjes en de vleesvervanger Quorn die van schimmels gemaakt is.
Voor een mogelijke bacterieburger hebben we in ieder geval nog even geduld nodig. Een jaar of 10 vermoedelijk.
Dit artikel afdrukken
Om de impact van de veehouderij te verminderen, bestuderen onderzoekers aan de Universiteit Antwerpen het potentieel van bacterieel eiwit.
‘Ze lijken op een Zwitsers zakmes’
De onderzoekers focussen voornamelijk op zogenoemde purperbacteriën. “Die zijn enorm veelzijdig. Ze lijken op een Zwitsers zakmes”, zegt Spanoghe. “Ze kunnen op uiteenlopende voedselbronnen groeien. Bovendien denken we dat we ze makkelijk kunnen kneden: door de groeiomstandigheden aan te passen, zou je de aminozuursamenstelling en de verteerbaarheid van de eiwitten kunnen sturen." Ze vallen dus precies in te regelen om te voldoen aan de specifieke behoeftes van dieren en mensen.
Vergeleken bij soja en rundvlees zou je per kilogram eiwit respectievelijk 25 en 1.000 keer minder land nodig hebben‘1000 keer minder land nodig’
De proeven worden nu nog gedaan in kleine reactoren in het laboratorium. Als het proces is uitontwikkeld, kunnen de bacteriën groeien in grote tanks. "Vervolgens kunnen ze worden gedroogd, en kan het eiwitrijke bacteriepoeder in allerlei producten worden verwerkt", zegt Spanoghe. "Vergeleken bij soja en rundvlees zou je per kilogram eiwit respectievelijk 25 en 1.000 keer minder land nodig hebben.”
Gezondheidseffecten?
Omdat de bacteriën worden gedroogd, worden ze inactief. Ze kunnen volgens de officiële definitie dus niet als probiotica, in de darmen in te brengen actieve organismen, gezien worden, laat Spanoghe ons weten. Wel zitten er volgens haar naast eiwitten ook allerlei caroteen pigmenten, vitamines (B2, B6, B12, C, E, D en foliumzuur) en componenten in die de gezondheid bevorderen.
Een voorbeeld hiervan is de verlagende werking op het 'slechte' LDL-cholesterol. Hoe dat werkt, weten we alleen nog niet. “Wel wordt er aan twee mogelijke hypotheses gedacht: toch een probiotische werking of de expressie van bepaalde metabolieten/enzymen. Dus ook al zou probiotisch volgens de strikte definitie niet mogelijk zijn, kunnen we hierover geen uitsluitsel geven.”
Nog even geduld
Ondanks de vele positieve aspecten van eiwitten uit bacteriën worden er nog geen commercieel verkrijgbare producten van gemaakt. “Misschien heeft dat te maken met de slechte reputatie van bacteriën, die we vooral met ziektes associëren”, zegt Spanoghe. Producten met eiwitten uit andere microben zijn er al wel. Denk aan gistextract in bouillonblokjes en de vleesvervanger Quorn die van schimmels gemaakt is.
Voor een mogelijke bacterieburger hebben we in ieder geval nog even geduld nodig. Een jaar of 10 vermoedelijk.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik zie zelf meer potentie in om bacteriën te gaan kweken die producten produceren die we op kunnen eten en daarnaast ook zelf eetbaar zijn. Melkzuur producerende kolonies bijvoorbeeld. In de varkenshouderij wordt nu al her en der gewerkt met fermentatie waarbij slecht ontsluitbare eiwitrijke grondstoffen bewerkt worden zodat de varkens het kunnen verteren en de voedingsstoffen opnemen. Maar dit is zeker een interessant onderzoek.
Goede ontwikkeling! Ik zou graag bacterie-producten eten, de schimmel-producten van Quorn zijn gezond en lekker, dan zal het vast wel mogelijk zijn zoiets te doen met bacteriën.
Onderzoekers gaan hoop ik op zoek naar bacteriën die te kweken zijn op nu voor mensen onverteerbare plantendelen.
1000 keer minder land nodig?
Zozo, dat is nogal een uitspraak!
"Daardoor zou 6 procent van het akkerland aan de natuur kunnen worden teruggegeven. Dat komt ongeveer overeen met alle landbouwgrond in China."
Waarom (alleen) akkerland?
Geef dan ook meteen verstedelijkt gebied terug aan de natuur. Een paar vliegvelden en weet ik hoeveel hectares minder snelweg kan ook geen kwaad.
Met 1000 X minder land kom je toch tot veel grotere oppervlaktes 'land vrij' dan die 6%?
Ik ruik weer media-gegoochel...