3 min
De dierenactivisten-organisatie Animal Rights brengt regelmatig undercover beelden aan het licht uit de vleesindustrie. Uit recent onderzoek blijkt dat dit nauwelijks leidt tot de vermindering van vleesconsumptie. Erwin Vermeulen, campagneleider van Animal Rights, legt uit dat het doel van de filmpjes breder ligt dan minder vlees eten, zoals in het onderzoek wordt aangenomen.
De undercoverfilmpjes van de dierenactivistenorganisatie choqueren, maar zijn niet overtuigend genoeg om de consumptie van vlees vergaand te laten dalen. Dat schrijft De Morgen op basis van een nieuw onderzoek van media-onderzoekster Sara Nelissen van de Katholieke Universiteit Leuven.
Choquerende beelden
Animal Rights liet in een recent filmpje zien hoe bij een eendenopfokbedrijf vangers de eenden naar elkaar overgooien, doodtrappen en tegen de muur slaan. De organisatie verwierf grote bekendheid in Nederland en België door beelden uit een varkensslachterij in het Belgische Tielt. Daarin was te zien dat een varken levend in de ‘broeibak’ met kokend water terecht kwam en niet uit zijn lijden werd verlost. De beelden leidden tot het intrekken van de vergunning van de varkensslachterij.
Zulke beelden gaan als een schok door de media. Toch kwam Nelissen tot de conclusie dat ze weinig invloed hebben op de consumptie van vlees. Ze nam een steekproef van 434 jongvolwassenen tussen 18 en 35 jaar; driekwart van de respondenten was vrouw. Eén op de 5 at dagelijks vlees; 40% bleek niet van plan te minderen. “De meest gerapporteerde gevoelens zijn verdriet, frustratie, haat tegenover de vleesindustrie, machteloosheid en de intentie om minder dierlijke producten te eten. Het doet dus veel met mensen,” zegt Nelissen. “Maar tot ander gedrag leidt het niet meteen. Na een jaar vol dierenleed blijkt het eetpatroon bij de ondervraagden verbazend traditioneel, zelfs bij de jonge en overwegend vrouwelijke groep.”
Animal Rights
We vroegen Erwin Vermeulen, campagneleider bij Animal Rights, naar zijn reactie op het onderzoek. “Verschillende dingen spreken verschillende mensen aan”, zegt hij. “Hoe goed je hen ook informeert, er blijft een groep die zijn stuk vlees wil of een glas melk wil kunnen drinken. Zulke mensen zouden tot ander gedrag moeten worden aangezet door nieuwe wetgeving. Er zijn een hele hoop wegen die naar Rome leiden.”
Uit het onderzoek blijkt overigens ook dat 9% wél actie heeft ondernomen en minder vlees is gaan eten. “Die mensen reageren dus wel op de beelden. Andere volgen een trend. Iedereen doet het anders”, denkt Vermeulen. Hij benadrukt het indirecte belang van de filmpjes. “Schokkende beelden helpen misschien niet om mensen direct tot verandering te brengen, maar wel om beleidsmakers en politici wakker te schudden.” De tactiek rondom de beelden is breder dan de onderzoeker denkt. “De filmpjes hebben een meervoudig doel. Aan de ene kant brengen we een beeld naar buiten op mainstream media voor mensen die nooit eerder hebben gezien wat er echt in stallen en slachthuizen gebeurt. Aan de andere kant willen we de Nederlandse Voedsel- en Waren autoriteit (NVWA) wijzen op de misdaden in de slachthuizen waar zij controleren, op momenten dat kennelijk iedereen wegkijkt.”
De relatie tussen dierenwelzijnsorganisaties en de NVWA is veranderd volgens Vermeulen. “Voorheen zetten de gezagsdragers activistische dierenrechtenbewegingen weg als extremisten. Tegenwoordig worden we uitgenodigd door de NVWA om te praten. Overheden beginnen de functie te erkennen van verschillende waakhonden uit de maatschappij.”
De beelden choqueren. Hoe ga je als handhaver om met de publieke verontwaardiging die erover ontstaat? Jan Meijer, directeur Keuren bij de NVWA reageert dat toezichthoudende dierenartsen het slachtproces op de voet volgen en optreden als zij overtredingen constateren. “Ieder incident is er één te veel, zeker als het om een levend varken in een broeibak gaat. Daarover is iedereen het eens. Als zo’n incident zich voordoet treden we daar meteen tegen op. Daarnaast is het zaak om te zorgen dat de kans op incidenten steeds kleiner wordt. We registreren daarom nauwlettend hoe het staat met de hygiëne van het slachtproces en hoe slachthuizen de regelgeving op het gebied van dierenwelzijn naleven. We rapporteren daarover twee keer per jaar. Voor iedereen is te lezen hoe afzonderlijke slachthuizen presteren. Daarmee laten we zien hoe de vlag erbij hangt, waar het goed gaat en waar het beter moet.”
Op 6 december organiseren de SDU en Foodlog met medewerking van de NVWA het congres Voedselveiligheid in stadion Galgenwaard (Utrecht). Daar zullen de NVWA en Animal Rights elkaar treffen. Het congres staat in het teken van de spanning tussen wat mag van de wet en wat mag van de (nieuwe) moraal. Schrijf je nu in. Foodlog leden ontvangen €50 korting voor het congres. Ben jij al lid? Schrijf dan je in via deze link
Dit artikel afdrukken
Choquerende beelden
Animal Rights liet in een recent filmpje zien hoe bij een eendenopfokbedrijf vangers de eenden naar elkaar overgooien, doodtrappen en tegen de muur slaan. De organisatie verwierf grote bekendheid in Nederland en België door beelden uit een varkensslachterij in het Belgische Tielt. Daarin was te zien dat een varken levend in de ‘broeibak’ met kokend water terecht kwam en niet uit zijn lijden werd verlost. De beelden leidden tot het intrekken van de vergunning van de varkensslachterij.
De meest gerapporteerde gevoelens zijn verdriet, frustratie en haat tegenover de vleesindustrie, machteloosheid en de intentie om minder dierlijke producten te etenVleesconsumptie blijft
Zulke beelden gaan als een schok door de media. Toch kwam Nelissen tot de conclusie dat ze weinig invloed hebben op de consumptie van vlees. Ze nam een steekproef van 434 jongvolwassenen tussen 18 en 35 jaar; driekwart van de respondenten was vrouw. Eén op de 5 at dagelijks vlees; 40% bleek niet van plan te minderen. “De meest gerapporteerde gevoelens zijn verdriet, frustratie, haat tegenover de vleesindustrie, machteloosheid en de intentie om minder dierlijke producten te eten. Het doet dus veel met mensen,” zegt Nelissen. “Maar tot ander gedrag leidt het niet meteen. Na een jaar vol dierenleed blijkt het eetpatroon bij de ondervraagden verbazend traditioneel, zelfs bij de jonge en overwegend vrouwelijke groep.”
Animal Rights
We vroegen Erwin Vermeulen, campagneleider bij Animal Rights, naar zijn reactie op het onderzoek. “Verschillende dingen spreken verschillende mensen aan”, zegt hij. “Hoe goed je hen ook informeert, er blijft een groep die zijn stuk vlees wil of een glas melk wil kunnen drinken. Zulke mensen zouden tot ander gedrag moeten worden aangezet door nieuwe wetgeving. Er zijn een hele hoop wegen die naar Rome leiden.”
Uit het onderzoek blijkt overigens ook dat 9% wél actie heeft ondernomen en minder vlees is gaan eten. “Die mensen reageren dus wel op de beelden. Andere volgen een trend. Iedereen doet het anders”, denkt Vermeulen. Hij benadrukt het indirecte belang van de filmpjes. “Schokkende beelden helpen misschien niet om mensen direct tot verandering te brengen, maar wel om beleidsmakers en politici wakker te schudden.” De tactiek rondom de beelden is breder dan de onderzoeker denkt. “De filmpjes hebben een meervoudig doel. Aan de ene kant brengen we een beeld naar buiten op mainstream media voor mensen die nooit eerder hebben gezien wat er echt in stallen en slachthuizen gebeurt. Aan de andere kant willen we de Nederlandse Voedsel- en Waren autoriteit (NVWA) wijzen op de misdaden in de slachthuizen waar zij controleren, op momenten dat kennelijk iedereen wegkijkt.”
Voorheen zetten de gezagsdragers activistische dierenrechtenbewegingen weg als extremisten. Tegenwoordig worden we uitgenodigd door de NVWA om te pratenVoedselwaakhond
De relatie tussen dierenwelzijnsorganisaties en de NVWA is veranderd volgens Vermeulen. “Voorheen zetten de gezagsdragers activistische dierenrechtenbewegingen weg als extremisten. Tegenwoordig worden we uitgenodigd door de NVWA om te praten. Overheden beginnen de functie te erkennen van verschillende waakhonden uit de maatschappij.”
De beelden choqueren. Hoe ga je als handhaver om met de publieke verontwaardiging die erover ontstaat? Jan Meijer, directeur Keuren bij de NVWA reageert dat toezichthoudende dierenartsen het slachtproces op de voet volgen en optreden als zij overtredingen constateren. “Ieder incident is er één te veel, zeker als het om een levend varken in een broeibak gaat. Daarover is iedereen het eens. Als zo’n incident zich voordoet treden we daar meteen tegen op. Daarnaast is het zaak om te zorgen dat de kans op incidenten steeds kleiner wordt. We registreren daarom nauwlettend hoe het staat met de hygiëne van het slachtproces en hoe slachthuizen de regelgeving op het gebied van dierenwelzijn naleven. We rapporteren daarover twee keer per jaar. Voor iedereen is te lezen hoe afzonderlijke slachthuizen presteren. Daarmee laten we zien hoe de vlag erbij hangt, waar het goed gaat en waar het beter moet.”
Op 6 december organiseren de SDU en Foodlog met medewerking van de NVWA het congres Voedselveiligheid in stadion Galgenwaard (Utrecht). Daar zullen de NVWA en Animal Rights elkaar treffen. Het congres staat in het teken van de spanning tussen wat mag van de wet en wat mag van de (nieuwe) moraal. Schrijf je nu in. Foodlog leden ontvangen €50 korting voor het congres. Ben jij al lid? Schrijf dan je in via deze link
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik stelde René Lesuis, collega van Jan Meijer bij het NVWA en senior beleidsadviseur rondom dierenwelzijn een aantal vragen op basis van dit artikel. Hij zal ook hierover spreken op het jaarcongres Voedselveiligheid op 6 december. Nog geen kaartje? Schrijf je dan hier in en ontvang €50 korting!
Waar zie je als handhaver tekortkomingen bij de beelden met de eenden van Animal Rights?
Ik zie als handhaver niet per se een tekortkoming bij de beelden met de eenden van Animal Rights. Wel een andere insteek. De NVWA beoordeelt beelden vanuit de vraag: is er een overtreding te zien. Zo heeft een houder de plicht om dagelijks zijn dieren te controleren, zieke dieren te verzorgen dan wel deze te euthanaseren. Dit kun je niet afleiden uit 1 momentopname waarop een ziek dier te zien is. Verder moeten beelden recent zijn en er moet informatie beschikbaar zijn over de locatie.
Hoe ga je als handhaver om met de verontwaardiging als het publiek de beelden ziet?
Wij proberen dat zo zakelijk mogelijk te benaderen vanuit de vraag: wordt er voldaan aan de wettelijke zorgtaken en houdverplichtingen? Dat is misschien niet altijd meteen wat het publiek zou verwachten maar deze instelling is wel nodig om zo goed mogelijk te kunnen handhaven. En dat is wat het publiek ook van ons verwacht. Uiteraard zijn NVWA’ers ook mensen die persoonlijk geraakt kunnen worden door schokkende beelden. Maar dat mag je professioneel handelen dus niet nadelig beïnvloeden.
De NVWA houdt risico-gebaseerd toezicht en concentreert haar capaciteit op die bedrijven en activiteiten waar de grootste risico’s zitten voor mens en dier. De NVWA ontvangt veel signalen van burgers en organisaties. Deze signalen kunnen de NVWA helpen bij het richten van het toezicht. De signalen kunnen ook in de vorm van beeldmateriaal bij de NVWA binnen komen. Wanneer de NVWA beelden ontvangt van bepaalde organisaties of particulieren, waarop welzijnsovertredingen te zien zouden zijn, worden deze in eerste aanleg door de NVWA bekeken om te beoordelen of er inderdaad sprake is van mogelijke overtredingen. Daarbij is de vraag van belang of de beelden voldoende concrete aanwijzingen bevatten met betrekking tot het overtreden van regelgeving. Ook moet er informatie bij aanwezig zijn over locatie en mogelijk tijdstip. De beelden kunnen vervolgens aanleiding zijn om ter plekke een inspectie uit te voeren. Omdat het vaak om gevoelig materiaal gaat en het ook niet wenselijk is dat dit onderzoek wordt verstoord, wordt over lopende zaken verder geen informatie naar buiten gebracht.
Naar aanleiding van dit artikel over de horror-kippenstal vroeg ik hem waar deze verwarring vandaag kwam.
Er is een inspectie geweest op het bedrijf waar Animal Rights zegt de opnamen gemaakt te hebben, wij kunnen dat helaas niet verifiëren aan de hand van de beelden. Op dat bedrijf zijn op het moment van inspectie geen afwijkingen vastgesteld, overigens was dat geen slachthuis maar een legkippenbedrijf, aldus Lesuis.
Wouter, ik vind dat ook een - zelfs heel - hoog percentage. Ik denk dat het wijst op de haast van de onderzoeker, die een niet erg koel sociologisch oordeel velt.
Waarom is 9% die zijn gedrag verandert een slechte score? Ik vind dat juist hoopgevend.