De stelling wordt verdedigd door de onafhankelijke onderzoekers Marcel Crok en Jaap Hanekamp. In opdracht van boeren proberen zij verheldering te brengen in het al enige jaren slepende conflict over de effecten van maatregelen tegen de uitstoot van ammoniak bij bemesting.

Boer Kok
Sinds de documentaire over Boer Kok in Amersfoort (2009) speelt een conflict tussen het ministerie, de WUR en het RIVM enerzijds en een groep boeren die bovengronds mest wil uitrijden anderzijds. Zij zeggen dat de neerslag van bovengronds uitgereden mest niet zo groot is als wetenschappers achter het ministerieel beleid beweren.
De ammoniak die bij het bemesten van akkers vrijkomt is schadelijk voor natuurgebieden en vormt een heet hangijzer in met Europa overeengekomen richtlijnen. Zowel ouderwetse boeren met stallen die mest opleveren die zij niet kunnen injecteren, als een groep moderne boeren zijn van mening dat ze onterecht zwaar worden aangepakt. Het ministerie heeft zich op basis van een nieuwe aanpak en de in Nederland geldende rekenmodellen voor ammoniakemissies naar Brussel verplicht om de uitstoot binnen de normen te houden.
Die modellen vormen de basis voor de zogenaamde Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) die binnenkort van kracht wordt, maar in een gevarenzone dreigt te komen

Gouden Greep
Journalist en V-focus hoofdredacteur Geesje Rotgers keerde het dossier binnenstebuiten en stelde zowel het ministerie als de wetenschappers herhaaldelijk de vraag of de maatregelen om mest via injectiemethoden in de grond te brengen, hebben gewerkt. Ze is van mening dat het ministerie en de betrokken wetenschappers daar stelselmatig geen antwoord op geven. Zij zouden aan de hand van theoretische veronderstellingen naar gewenste uitkomsten toewerken. Rotgers kreeg voor haar speurwerk afgelopen week De Gouden Greep, de jaarprijs voor de beste journalistieke productie op agrarisch gebied.

Deze week deed een onafhankelijke commissie onder leiding van professor Mark Sutton, een Britse ammoniakspecialist, onderzoek naar de Nederlandse meetmethoden en manieren om de uitstoot en neerslag van ammoniak op natuurgebieden te meten. De commissie wilde ook de kritiek van de alternatieve onafhankelijke commissie onder leiding van Crok en Hanekamp horen. Crok en Hanekamp publiceren vanaf V-Focus, het blad waarvan Rotgers hoofdredacteur is.

Gegevens achterhouden
De alternatieve onafhankelijken dankten het ministerie voor de uitnodiging om hun kritiek op de Nederlandse modellen te komen toelichten, maar stelden daar niet op in te kunnen gaan. Zij zeggen in een brief aan de door het ministerie ingestelde commissie dat zij geen oordeel kunnen geven over het model omdat ze de primaire meetgegevens nog steeds niet hebben mogen inzien. Ze mogen slechts kijken naar de resultaten op basis van versleutelingen via rekenregels. In dat geval kunnen ze ook geen oordeel vellen over de waarde ervan, vinden ze. Daarbij suggereren ze dat ministerie en wetenschap iets voor hen verbergen.
Hanekamp schrijft: 'Het druist tegen de kentheoretische waarden van transparantie, reproduceerbaarheid, consistentie en integriteit in dat essentiële meetgegevens en de manier waarop daaraan gerekend wordt niet publiek zijn. Dat geldt eens te meer daar de uitnodiging aan ons adres vele onderzoeken bevat die hun wetenschappelijke gehalte baseren op omvangrijke peer reviewed beoordelingen. Dat laatste moet betekenen dat de data en de gebruikte rekenregels beschikbaar zijn voor een ieder die daar om vraagt." Met die woorden maken Hanekamp en Crok een lange neus naar het ministerie.

Fotocredits: Stromesthoop in de winter, florisla
Dit artikel afdrukken