Die vraag beantwoordde Super Size Me maker Morgan Spurlock als Inside Man vrijdagavond op de VPRO-televisie. De uitzending is niet te zien op Uitzending gemist, maar wel op op youtube (helaas niet in de allerbeste kwaliteit en zonder ondertiteling):



De uitzending laat zien wie het zware werk in de Amerikaanse land- en tuinbouw doen: laagbetaalde krachten met een tijdelijke legale werkstatus, maar vooral bergen getolereerde illegalen. Als ze er niet meer zouden zijn, zouden er bijvoorbeeld geen sinaasappelen meer uit Florida, de sinaasappelstaat van de VS, komen. Spurlock sprak met illegale en legale laagbetaalde buitenlandse werknemers. Hij ging werken als een Mexicaan in de sinaasappelpluk. Samen met Carlos Segovia en zijn vader Pascual plukt hij sinaasappels en maakt hij lange dagen voor weinig loon. Hij blijkt met moeite en wat hulp te komen tot slechts een derde van hun plukprestaties.
Ondanks hun in onze ogen slechte leefomstandigheden en schandalige loon, blijken de Mexicaanse illegalen graag legaal hetzelfde werk te blijven doen. De agroindustrie is daar voor. President Obama ook. Hij deed een verkiezingsbelofte aan de latino-community om stemmen te werven, maar gaat niet snel genoeg, vinden de Mexicaanse illegalen die tegen zijn laksisme protesteren met de kreet 'Obama, don't deport my mama'.

'Dit moeten politici zien'
We werden op de uitzending attent gemaakt door een Nederlandse fruitteler die zelf buitenlandse krachten uit Oost-Europa inzet. 'Dit moeten politici zien!', schreef hij ons.

In Nederland worden de salarissen en werkomstandigheden van Oost-Europeanen in de land- en tuinbouw als zeer onrechtvaardig beschouwd. Begin dit jaar maakte minister Lodewijk Asscher een uitglijder over een uitzending van de Keuringsdienst van Waarde die de werkomstandigheden van Oost-Europese arbeiders aan de kaak stelde.

Lampedusa
Spurlock spreekt met Amerika's Oost-Europeanen, Mexicanen, en vraagt hen naar hun motieven om in een ander land te gaan werken tegen een laag loon. Het belangrijkste motief blijkt het hoge loon te zijn in vergelijking met het land van oorsprong. Daar willen ze een offer voor brengen. Dat willen ze zelfs graag legaal, zo blijkt. Om vooruit te kunnen komen.

Spurlock laat zien dat Amerikanen hun neus ophalen voor de banen waarin het keihard werken is. Mexicanen willen die banen echter graag. Is het tijd om anders over laag betaalde arbeid te gaan denken?

En wordt het ook geen tijd om de economische vluchtelingen die voor Lampedusa verdrinken omdat we ze niet aan land en Europa in willen helpen, wél aan werk te helpen?

De uitzending laat een unheimisch gevoel achter: wij Europeanen ontzeggen economische vluchtelingen de mogelijkheid om ergens opnieuw te beginnen en daar een toekomst te maken. Dat doen we door tegen te gaan dat ze voor minder aan de slag kunnen dan onze minimumloners. De gedachte is misschien even wennen, maar ... misschien is dat wel heel a-sociaal. Mensen laten verzuipen is dat trouwens sowieso en al helemaal als dat gebeurt met het dieperliggende motief om onze arbeidsmarkt af te sluiten.

Ik ben ook een Pool schreef hier ABN Amro bankier Bernd Feenstra kortgeleden. Ook zijn familie moest onderaan beginnen.

Fotocredits: Morgan Spurlock, still uit Inside Man
Dit artikel afdrukken