1 min
Pizza en pasta’s geven pieken in mijn bloedglucose, maar gelukkig kan ik dat direct meten, zegt Joost de Jong. Niet iedereen heeft dat voorrecht.
In je vingers prikken om je bloedsuiker te meten doe je niet voor de lol. Mensen met diabetes die insuline gebruiken, moeten zeker 1000 keer per jaar in hun vinger prikken om hun bloedglucose te controleren. Eigenlijk zou dat het dubbele moeten zijn. Goddank zijn er nu een meter en een sensor, de Free Style Libre (FSL), waarmee dat vervelende bloedprikken voorkomen kan worden.
Helaas is die FSL alleen weggelegd voor diegenen die jaarlijks de €1.500 die het apparaatje kost, zelf kunnen betalen. Nederlandse verzekeraars vergoeden het voor slechts een beperkt aantal mensen. Daardoor ontstaat een kloof tussen mensen die wel en geen toegang hebben tot de hulpmiddelen waarmee ze adequaat met diabetes kunnen omgaan.
Op internet is boosheid te horen van mensen die deze FSL gebruiken maar hun jaarlijkse kosten niet vergoed krijgen. Zij overwegen naar de rechter te stappen. Naar mijn mening is dat kansloos, duur en verspilde energie. De wet staat nog aan de kant van de verzekeraars. Inmiddels wordt op internet een petitie voorbereid, waarin de Tweede Kamer gevraagd wordt om een uitspraak over deze kwestie.
De minister van VWS en zorgverzekeraars baseren zich op het advies van het Zorginstituut.
Dat heeft vorig jaar geadviseerd om voor ongeveer 30.000-51.000 patiënten, ongeveer een kwart van insulinegebruikers, de FSL te vergoeden. Het betreft kinderen met diabetes type 1, zwangere vrouwen met bestaande diabetes (type 1 en 2), vrouwen met diabetes en een zwangerschapswens. Denk ook aan volwassenen met slecht ingestelde diabetes type 1, die het niet lukt om hun bloedglucose op een redelijk niveau te krijgen: de groep met een - ondanks standaard controle - blijvend hoog HbA1c (>8% of >64 mmol/mol).
De HbA1c is een maat voor de concentratie glucose in het bloed over de afgelopen 2 à 3 maanden en geeft aan of de diabetes goed behandeld wordt. Dat is belangrijk om de kans op complicaties van diabetes te verkleinen.
De grens van 64 mmol/mol is vooral frustrerend voor diegenen die dankzij de FSL hun bloedglucosewaarden de laatste jaren verbeterd hebben en onder die grens zijn gekomen. Het niveau (64 mmol/mol) lijkt willekeurig vastgesteld. Het Zorginstituut schrijft: “Bij volwassenen moet gestreefd worden naar een HbA1c van in principe <53 mmol/mol (7%). Hieruit blijkt een kloof tussen optimale zorg en datgene wat als standaard geadviseerd wordt."
Het Zorginstituut onderkent zowel de gezondheids- als financiële voordelen van een goede en precieze bewaking van het bloedsuikerniveau door patiënten zelf: “Het Zorginstituut is van oordeel dat FGM (Flash Glucose Metingen, JdJ) onder de aanspraak hulpmiddelenzorg valt. Als een patiënt voldoende in staat is tot zelfmanagement, is de verwachting dat dit tot minder ernstige en minder acute ontregelingen zal leiden. Bovendien kan de patiënt zelf de sensor vervangen. De aard van het hulpmiddel vereist daarom geen achterwachtfunctie of (spoedeisende) zorg van een medisch specialist”.
FSL is effectief
Hoeveel wetenschappelijk bewijs is er nodig om de meerwaarde van de FSL te kunnen aantonen? In het buitenland is al het nodige onderzoek gedaan. In omringende landen wordt de FSL inmiddels vergoed voor insulinegebruikers. In Nederland maakt de Rijksuniversiteit Groningen melding van een onderzoek door Jeanine Mollema, onder begeleiding van professor Bijlo naar de effectiviteit van de FSL: “Na twaalf maanden gebruik van de FSL daalt de HbA1c-waarde met 4 mmol/mol, is er een toename van 6.6% van de deelnemers waarbij er geen hypoglykemieën zijn opgetreden in het voorafgaande half jaar en neemt zowel de fysieke als de mentale ervaren kwaliteit van leven significant toe. Daarnaast daalt arbeidsverzuim van 20.1 naar 7.7% en het aantal ziekenhuisopnames van 11.1 naar 3.7%”.
Zulke inzichten zouden moeten leiden tot een aanpassing van de zorgstandaard.
Pieken met pizza’s en pasta’s
De FSL is een prima hulpmiddel om beter zicht te krijgen op de ontwikkeling van je bloedglucosewaarden. Sinds 1,5 jaar gebruik ik de FSL zelf. Het apparaat leert me veel over de relatie tussen bloedglucose en voeding. Dankzij de metingen die ik tijdens het eten kan uitvoeren, weet ik dat pizza’s en pasta’s pieken in mijn bloedglucose. Dankzij die metingen heb ik minder pieken en minder hypo’s (te lage bloedglucosewaarden). Vroeger nam ik met het ontbijt drie (volkoren) boterhammen, maar die derde boterham neem ik nu later.
Dat zorgt voor een afvlakking van pieken. De snelheid waarmee die koolhydraten in het bloed komen is groter dan de tijd dat de insuline werkzaam is.
Het gebruik van de sensor in het dagelijks leven werkt heel prettig en stelt me in staat om snel bij te sturen als mijn bloedsuiker te hoog of te laag wordt. Mensen met diabetes hebben al genoeg aan hun hoofd met zich telkens af te vragen of ze te veel of te weinig eten, te veel of te weinig spuiten en of ze wel genoeg bewegen.
Mijn bloedglucosewaarde, uitgedrukt in HbA1c, was onlangs gezakt naar 51. Verder is het nuttig om tijdens vergaderingen, autorijden of fietstochten snel je glucose te meten en eventueel bij te kunnen sturen.
In antwoord op Tweede Kamervragen erkent minister Bruins dat het gebruik van de glucose-monitoring een enorme verbetering van de kwaliteit van leven voor mensen met diabetes betekent omdat deze methode makkelijker en sneller is dan vingerprikken en pijnloos is.
Kosten worden overdreven
Het lijkt er sterk op dat het Zorginstituut zich teveel laat leiden door het ministerie van VWS en de zorgverzekeraars die bang zijn voor grote extra kostenstijgingen. Minister Bruins verschuilt zich bij de beantwoording van Tweede Kamervragen achter het advies van het Zorginstituut.
Bij de inschatting van de extra kosten gaat minister Bruins bovendien uit van onjuiste cijfers. Hij geeft aan dat de extra kosten van de FSL €1.200,- bedragen. Vreemd. De jaarlijkse kosten van sensoren zijn 26 (aantal) x €60,- = €1.560,- per jaar. Het huidige vingerprikken is voor de verzekeraar ook een dure zaak. Voor diegenen die dagelijks vier tot vijf keer in hun vingers prikken, zijn de kosten op jaarbasis ook gemiddeld €1.000- €1.500. (Freestyle Lite Teststrips). Het verschil bedraagt daarmee naar schatting €0-300 in plaats van de genoemde €1.200,-.
Bedenkingen
De gekozen standaard van 64 mmol/mol kan tot gevolg hebben dat patiënten die boven die norm zitten en niet in staat zijn om via zelfmanagement hun ziekte te managen hun FSL vergoed krijgen, terwijl patiënten die zorgvuldig met hun ziekte omgaan en daardoor onder de norm komen, hun FSL niet vergoed krijgen.
Diabetes is met uitstek een ziekte waar een persoonsgerichte benadering voor een optimale zorg essentieel is, conform de principes van 'positieve gezondheid'.
Er lijkt een spanningsveld te zijn tussen wat nodig is vanuit optimale zorg en de standaardisering in de zorg, zoals eerder op Foodlog aan de orde is gesteld.
Idealiter is een selectie door de zorgverlener op kennisniveau en zelfmanagementvaardigheden bij insulinegebruikers nodig. Het gaat er om dat mensen het inzicht hebben hoe je een hulpmiddel als de FSL kan benutten of dat mensen medisch verantwoord kunnen reageren op meetwaarden. Daarom is niet te verwachten dat alle insulinegebruikers baat hebben bij het gebruik van een sensor, maar het is zeker geen hogere wiskunde.
Een bijkomend dilemma bij deze kwestie is dat er tot nu toe slechts één aanbieder (Abbott) op de markt is met deze hulpmiddelen. Dat betekent ook een monopoliepositie, waarbij de aanbieder de prijs kan bepalen. Daarom is het wel begrijpelijk dat de zorgverzekeraars terughoudend zijn met een ruimere vergoeding van de FSL.
De huidige fabrikant heeft bovendien moeite om aan de huidige vraag te voldoen, met de nodige leveringsproblemen als gevolg. Het is maar zeer de vraag of Abbott op korte termijn een grotere markt kan bedienen.
De politiek lijkt alleen maar naar de korte termijn te kijken. Doodsbenauwd dat volgend jaar de premie voor de ziektekosten weer verder omhoog moet. Wat het op langere termijn aan besparingen oplevert, wordt nauwelijks onderkend. Want als mensen met diabetes, die insuline gebruiken hun ziekte beter kunnen managen, kan dat heel wat kostenbesparingen met zich meebrengen.
Allereerst wordt de kans op complicaties (hart- en vaatziekten, oog- of nierproblemen, voetamputaties en dergelijke) aanmerkelijk kleiner als het lukt om je bloedglucosewaarden laag te houden. Dankzij een verbeterde diabeteszorg in Nederland is het de laatste twintig jaar al gelukt om het aantal ziekenhuisopname gerelateerd aan diabetes sterk terug te brengen. En met meer zelfmanagement met een FSL kunnen die ziekenhuisopnames nog verder omlaag.
Ten tweede kan ook de huidige bezoekfrequentie van twee keer per jaar naar een specialist teruggebracht worden naar één keer per jaar of vervangen worden met een bezoek aan de huisarts. Dat zijn besparingen die al op kortere termijn gerealiseerd kunnen worden.
Uit buitenlands onderzoek blijkt hoe sterk de toename van obesitas en diabetes tot hogere ziektekosten gaat leiden. In een recent artikel worden cijfers gegeven van de medische kosten in de Verenigde Staten ten gevolge van ongezonde dieetpatronen. Ook in Nederland is met name onder lager opgeleiden een toename van obesitas en diabetes aan de orde.
De gezondheidskloof dreigt groter te worden als de benodigde hulpmiddelen om adequaat met diabetes om te gaan voor veel mensen te duur zijn, of als we hen niet de kans geven het management van hun ziekte in eigen hand te nemen. Dat zouden we niet moeten willen in een beschaafd land.
Helaas is die FSL alleen weggelegd voor diegenen die jaarlijks de €1.500 die het apparaatje kost, zelf kunnen betalen. Nederlandse verzekeraars vergoeden het voor slechts een beperkt aantal mensen. Daardoor ontstaat een kloof tussen mensen die wel en geen toegang hebben tot de hulpmiddelen waarmee ze adequaat met diabetes kunnen omgaan.
De FSL is alleen weggelegd voor diegenen die jaarlijks de €1.500 die het apparaatje kost, zelf kunnen betalen.Naar de rechter
Op internet is boosheid te horen van mensen die deze FSL gebruiken maar hun jaarlijkse kosten niet vergoed krijgen. Zij overwegen naar de rechter te stappen. Naar mijn mening is dat kansloos, duur en verspilde energie. De wet staat nog aan de kant van de verzekeraars. Inmiddels wordt op internet een petitie voorbereid, waarin de Tweede Kamer gevraagd wordt om een uitspraak over deze kwestie.
De minister van VWS en zorgverzekeraars baseren zich op het advies van het Zorginstituut.
Dat heeft vorig jaar geadviseerd om voor ongeveer 30.000-51.000 patiënten, ongeveer een kwart van insulinegebruikers, de FSL te vergoeden. Het betreft kinderen met diabetes type 1, zwangere vrouwen met bestaande diabetes (type 1 en 2), vrouwen met diabetes en een zwangerschapswens. Denk ook aan volwassenen met slecht ingestelde diabetes type 1, die het niet lukt om hun bloedglucose op een redelijk niveau te krijgen: de groep met een - ondanks standaard controle - blijvend hoog HbA1c (>8% of >64 mmol/mol).
De HbA1c is een maat voor de concentratie glucose in het bloed over de afgelopen 2 à 3 maanden en geeft aan of de diabetes goed behandeld wordt. Dat is belangrijk om de kans op complicaties van diabetes te verkleinen.
De grens van 64 mmol/mol is vooral frustrerend voor diegenen die dankzij de FSL hun bloedglucosewaarden de laatste jaren verbeterd hebben en onder die grens zijn gekomen. Het niveau (64 mmol/mol) lijkt willekeurig vastgesteld. Het Zorginstituut schrijft: “Bij volwassenen moet gestreefd worden naar een HbA1c van in principe <53 mmol/mol (7%). Hieruit blijkt een kloof tussen optimale zorg en datgene wat als standaard geadviseerd wordt."
Het Zorginstituut onderkent zowel de gezondheids- als financiële voordelen van een goede en precieze bewaking van het bloedsuikerniveau door patiënten zelf: “Het Zorginstituut is van oordeel dat FGM (Flash Glucose Metingen, JdJ) onder de aanspraak hulpmiddelenzorg valt. Als een patiënt voldoende in staat is tot zelfmanagement, is de verwachting dat dit tot minder ernstige en minder acute ontregelingen zal leiden. Bovendien kan de patiënt zelf de sensor vervangen. De aard van het hulpmiddel vereist daarom geen achterwachtfunctie of (spoedeisende) zorg van een medisch specialist”.
FSL is effectief
Hoeveel wetenschappelijk bewijs is er nodig om de meerwaarde van de FSL te kunnen aantonen? In het buitenland is al het nodige onderzoek gedaan. In omringende landen wordt de FSL inmiddels vergoed voor insulinegebruikers. In Nederland maakt de Rijksuniversiteit Groningen melding van een onderzoek door Jeanine Mollema, onder begeleiding van professor Bijlo naar de effectiviteit van de FSL: “Na twaalf maanden gebruik van de FSL daalt de HbA1c-waarde met 4 mmol/mol, is er een toename van 6.6% van de deelnemers waarbij er geen hypoglykemieën zijn opgetreden in het voorafgaande half jaar en neemt zowel de fysieke als de mentale ervaren kwaliteit van leven significant toe. Daarnaast daalt arbeidsverzuim van 20.1 naar 7.7% en het aantal ziekenhuisopnames van 11.1 naar 3.7%”.
Zulke inzichten zouden moeten leiden tot een aanpassing van de zorgstandaard.
Pieken met pizza’s en pasta’s
De FSL is een prima hulpmiddel om beter zicht te krijgen op de ontwikkeling van je bloedglucosewaarden. Sinds 1,5 jaar gebruik ik de FSL zelf. Het apparaat leert me veel over de relatie tussen bloedglucose en voeding. Dankzij de metingen die ik tijdens het eten kan uitvoeren, weet ik dat pizza’s en pasta’s pieken in mijn bloedglucose. Dankzij die metingen heb ik minder pieken en minder hypo’s (te lage bloedglucosewaarden). Vroeger nam ik met het ontbijt drie (volkoren) boterhammen, maar die derde boterham neem ik nu later.
Dat zorgt voor een afvlakking van pieken. De snelheid waarmee die koolhydraten in het bloed komen is groter dan de tijd dat de insuline werkzaam is.
Het gebruik van de sensor in het dagelijks leven werkt heel prettig en stelt me in staat om snel bij te sturen als mijn bloedsuiker te hoog of te laag wordt. Mensen met diabetes hebben al genoeg aan hun hoofd met zich telkens af te vragen of ze te veel of te weinig eten, te veel of te weinig spuiten en of ze wel genoeg bewegen.
Mijn bloedglucosewaarde, uitgedrukt in HbA1c, was onlangs gezakt naar 51. Verder is het nuttig om tijdens vergaderingen, autorijden of fietstochten snel je glucose te meten en eventueel bij te kunnen sturen.
In antwoord op Tweede Kamervragen erkent minister Bruins dat het gebruik van de glucose-monitoring een enorme verbetering van de kwaliteit van leven voor mensen met diabetes betekent omdat deze methode makkelijker en sneller is dan vingerprikken en pijnloos is.
Kosten worden overdreven
Het lijkt er sterk op dat het Zorginstituut zich teveel laat leiden door het ministerie van VWS en de zorgverzekeraars die bang zijn voor grote extra kostenstijgingen. Minister Bruins verschuilt zich bij de beantwoording van Tweede Kamervragen achter het advies van het Zorginstituut.
Bij de inschatting van de extra kosten gaat minister Bruins bovendien uit van onjuiste cijfers. Hij geeft aan dat de extra kosten van de FSL €1.200,- bedragen. Vreemd. De jaarlijkse kosten van sensoren zijn 26 (aantal) x €60,- = €1.560,- per jaar. Het huidige vingerprikken is voor de verzekeraar ook een dure zaak. Voor diegenen die dagelijks vier tot vijf keer in hun vingers prikken, zijn de kosten op jaarbasis ook gemiddeld €1.000- €1.500. (Freestyle Lite Teststrips). Het verschil bedraagt daarmee naar schatting €0-300 in plaats van de genoemde €1.200,-.
Bedenkingen
De gekozen standaard van 64 mmol/mol kan tot gevolg hebben dat patiënten die boven die norm zitten en niet in staat zijn om via zelfmanagement hun ziekte te managen hun FSL vergoed krijgen, terwijl patiënten die zorgvuldig met hun ziekte omgaan en daardoor onder de norm komen, hun FSL niet vergoed krijgen.
Diabetes is met uitstek een ziekte waar een persoonsgerichte benadering voor een optimale zorg essentieel is, conform de principes van 'positieve gezondheid'.
Er lijkt een spanningsveld te zijn tussen wat nodig is vanuit optimale zorg en de standaardisering in de zorg, zoals eerder op Foodlog aan de orde is gesteld.
Idealiter is een selectie door de zorgverlener op kennisniveau en zelfmanagementvaardigheden bij insulinegebruikers nodig. Het gaat er om dat mensen het inzicht hebben hoe je een hulpmiddel als de FSL kan benutten of dat mensen medisch verantwoord kunnen reageren op meetwaarden. Daarom is niet te verwachten dat alle insulinegebruikers baat hebben bij het gebruik van een sensor, maar het is zeker geen hogere wiskunde.
Een bijkomend dilemma bij deze kwestie is dat er tot nu toe slechts één aanbieder (Abbott) op de markt is met deze hulpmiddelen. Dat betekent ook een monopoliepositie, waarbij de aanbieder de prijs kan bepalen. Daarom is het wel begrijpelijk dat de zorgverzekeraars terughoudend zijn met een ruimere vergoeding van de FSL.
De huidige fabrikant heeft bovendien moeite om aan de huidige vraag te voldoen, met de nodige leveringsproblemen als gevolg. Het is maar zeer de vraag of Abbott op korte termijn een grotere markt kan bedienen.
De gezondheidskloof dreigt groter te worden als de benodigde hulpmiddelen om adequaat met diabetes om te gaan voor veel mensen te duur zijnPremies
De politiek lijkt alleen maar naar de korte termijn te kijken. Doodsbenauwd dat volgend jaar de premie voor de ziektekosten weer verder omhoog moet. Wat het op langere termijn aan besparingen oplevert, wordt nauwelijks onderkend. Want als mensen met diabetes, die insuline gebruiken hun ziekte beter kunnen managen, kan dat heel wat kostenbesparingen met zich meebrengen.
Allereerst wordt de kans op complicaties (hart- en vaatziekten, oog- of nierproblemen, voetamputaties en dergelijke) aanmerkelijk kleiner als het lukt om je bloedglucosewaarden laag te houden. Dankzij een verbeterde diabeteszorg in Nederland is het de laatste twintig jaar al gelukt om het aantal ziekenhuisopname gerelateerd aan diabetes sterk terug te brengen. En met meer zelfmanagement met een FSL kunnen die ziekenhuisopnames nog verder omlaag.
Ten tweede kan ook de huidige bezoekfrequentie van twee keer per jaar naar een specialist teruggebracht worden naar één keer per jaar of vervangen worden met een bezoek aan de huisarts. Dat zijn besparingen die al op kortere termijn gerealiseerd kunnen worden.
Uit buitenlands onderzoek blijkt hoe sterk de toename van obesitas en diabetes tot hogere ziektekosten gaat leiden. In een recent artikel worden cijfers gegeven van de medische kosten in de Verenigde Staten ten gevolge van ongezonde dieetpatronen. Ook in Nederland is met name onder lager opgeleiden een toename van obesitas en diabetes aan de orde.
De gezondheidskloof dreigt groter te worden als de benodigde hulpmiddelen om adequaat met diabetes om te gaan voor veel mensen te duur zijn, of als we hen niet de kans geven het management van hun ziekte in eigen hand te nemen. Dat zouden we niet moeten willen in een beschaafd land.
Fotocredits: 'Thoughts of someone with diabetes', Diabetes.co.uk, Twitter
Dit artikel afdrukken
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Interessants artikel, maar Abbot is natuurlijk niet de enige aanbieder van glucosesensors. Ook Dexcom, Medtronic en Roche bieden deze aan. Deze drie merken zijn duurder, maar bieden ook meer behandelopties, zoals alarmen en een pompstop.
Wij pleiten er in onze petitie voor dat al deze sensors vergoed gaan worden: https://t1dglucosesensor.petities.nl/ zodat inderdaad niet alleen de rijken goede zorg kunnen ontvangen. Deze is al 40.000 keer ondertekend! Teken jij ook?
#6
‘Reacties als van Astrid en Theo gaan het gros van de mensen met diabetes 2 echt niet aanzetten tot veranderen van voedingsgedrag, maar roepen eerder weerstand op.’
Of mijn en Astrids reactie weerstand oproept is jouw antwoord op de niet gestelde vraag. Een bekeuring levert ook weerstand op. Het is dan ook een slechte raadgever. Maar jij weet best dat de sleutel ook hier bij jezelf ligt en voeding/leefstijlverandering in deze een volgende prent kan verhinderen zonder ook maar een cent weg te hoeven geven aan het speeltje van Adam Heller.
Arm zijn is zoals je weten kunt nogal een gezondheidsrisico Wendeline. Slecht eten is door de bank genomen voordeliger in prijs dan goed/beter/best eten. De meeste lijders aan welvaartsziekten komen daarom nauwelijks toe aan verantwoorde kost en zijn al lang blij met goedkope maagvulling die later desastreus uitpakt.
Dat (vaak onbetrouwbare) FSL programmaatje is een schijnoplossing. Voor het gros der doelgroep volstrekt onbetaalbaar. Een wolf in schaapskleren eigenlijk. Wie wel 1500 piek kan/durft ophoesten voor dit device kan hooguit wat langer doorgaan met bedenkelijk eetgedrag voordat hij/zij/ uiteindelijk toch over de rand van de gezondheidsafgrond kukelt en de oplopende zorgkosten daarmee nog verder de hoogte helpt injagen.
Van twee walletjes eten is er niet bij als je echt beter wilt worden. En echt beter worden is in de mainstream wereld ongewenst omdat er niet/minder/niks aan verdiend wordt en betere oplossingen voortdurend gesaboteerd worden.
Interessant apparaat. Een jaar experimenteren met voeding (veel, weinig, geen koolhydraten en soort koolhydraten) dan weet je het wel en heb je het apparaat niet meer nodig en ben je misschien wel van je diabetes af.
#8 Carolien: doordat je juist van groente en fruit sneller vol zit en het de KH langzamer loslaat heb je minder snelle pieken en dalen. Ook een koolhydraatarm dieet werkt bij veel mensen, alleen is dat voor veel mensen nou juist minder makkelijk vol te houden, plus dat teveel dierlijke eiwitten ook weer niet goed voor je lijf zouden zijn op de lange termijn.
Die documentaire waar ik het over had is trouwens zelfs op een raw dieet, is ook 100% plantaardig, maar dan raw. Komt aardig in de buurt met een gewoon plantaardig dieet.
Wat beide manieren van eten aandragen is iig het verminderen of volledig verwijderen van de witte zetmeel producten en te zware koolhydraten en die te vervangen voor meer voeding die vult en meer vitamines en vezels bevatten. Dat doet het GOK dieet nl ook, ipv brood kan je koohydraat arme vezelrijke crackers nemen, zelfs zelf maken, of je eet een salade met kip of vis ipv brood/crackers. Het enige verschil is dat je bij een koolhydraatarm dieet nog steeds veel dierlijke eiwitten gebruikt. Maar dat is toch niet meer van deze tijd??? Zou Wakker Dier weer zeggen..........
@Astrid: dat dure ding is helemaal niet zo duur, dwz maar €0 tot €300,00 per jaar duurder dan het huidige apparaat. Als dat tot gevolg heeft dat diabetici hun voeding beter reguleren lijkt me dat een prima investering. (kosten medicijngebruik en gezondheidszorg zullen omlaag gaan, ook dat nog) Ik ben met je eens dat diëtisten best wat duidelijker mogen communiceren wat wel en niet gezond is, maar informatie die weerstand oproept is niet effectief, want de meeste mensen gaan in de contramine en zullen hun gedrag niet veranderen. Daarvoor zijn andere prikkels nodig. Direct het gevolg zien van je gedrag (pizza eten=hoge bloedglucose) is erg effectief bij gedragsverandering. Daarom wordt bij alcoholici vaak antabuse ingezet (alcohol drinken is projectielbraken). En daarom werken lange termijn schadelijke gevolgen maar heel beperkt bij een gedragsverandering. (op vakantie gaan met het vliegtuig = klimaatopwarming, roken is longkanker). Als een gedragsverandering de oplossing is voor een probleem is dus een directe relatie tussen gedrag en gevolg een heel sterke prikkel gedrag te veranderen. Dus ik zeg: gààn met dat apparaat (FSL)!