2 min
Of het nu graslanden, bos, natuur, parken of tuinen zijn: allemaal slaan ze evenveel koolstof per hectare op. Alleen bij akkerland, dat in Vlaanderen de meeste oppervlakte inneemt van al deze categorieën, is dat minder het geval. Dat blijkt uit de eerste koolstofmeting in 50 jaar van de Vlaamse bodem, waarvan het Vlaamse Departement Omgeving maandag de resultaten bekendmaakte.
Waarom akkerland nu precies minder koolstof opslaat dan andere vormen van onverhard landgebruik, daar zijn verschillende redenen voor. "De belangrijkste factor: door het uitvoeren van allerlei bewerkingen zoals ploegen, schoffelen en oogsten wordt de bodem regelmatig voorzien van zuurstof. Dit zorgt voor oxidatie van het organische materiaal en op die manier voor een verlies van koolstof onder de vorm van CO2", zegt Ann Heylens van het Departement Omgeving.
Een andere reden is dat bodems onder akkerland vaker redelijk onstabiel organisch materiaal toegediend krijgen, zoals oogstresten en drijfmest. Dit breekt vlug af, in tegenstelling tot bijvoorbeeld bosbodems waar er vaker wat stabieler organisch materiaal wordt aan toegevoegd, zoals losse takjes. Ook de pH van akkerbouwbodems ligt een stukje hoger, wat betekent dat de verhouding tussen bacteriën en schimmels anders ligt, met meer gewicht voor bacteriën. Dat heeft gevolgen voor de koolstofopbouw, want de snelheid waarmee bacteriën organische stof afbreken ligt iets hoger dan die van schimmels.
"Voor de koolstofopbouw in de diepere lagen is het van belang te weten dat akkerbouwbodems soms iets meer verdicht zijn, waardoor de beworteling soms minder diep gaat dan de plant zou kunnen gaan. En we weten dat wortels en wortelexudaten (stoffen uitgescheiden door de wortels) belangrijk zijn voor de opbouw van koolstof", zegt Heylens. "Maar dit effect is minder duidelijk uitgesproken, omdat er op de dichtheidsmetingen relatief veel variatie zit."
Voor de duidelijkheid: verharde gronden werden niet opgenomen in deze studie. Deze bevatten logischerwijs veel minder koolstof dan onverharde gronden, zij het bossen of akkerland.
Cmon
Het Departement Omgeving startte daarom in 2021, samen met INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) en ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedselonderzoek), het koolstofmonitoringnetwerk Cmon op. Voor het eerst in 50 jaar zijn er nu metingen. Enigszins verrassend blijkt daaruit dat de koolstofvoorraden per hectare gelijk zijn in bodems onder bos, blijvend grasland, natuur en de onverharde ruimte die is ingenomen door de mens. Enkel akkers hebben per hectare een significant lagere organische koolstofvoorraad.
Koolstofopslag per hectare, per type onverharde grond. Onder 'Ruimtebeslag' rekenen we onder andere parken en tuinen. Departement Omgeving
Wel is het zo dat binnen al deze categorieën, akkers de meeste oppervlakte innemen. Het grootste aandeel koolstof, 37%, zit dus daar. De bodems onder bos, grasland en onverhard ruimtebeslag bevatten ongeveer 20% van de totale voorraad koolstof in Vlaanderen. Onder natuur is dat 5%.
Koolstofopslagpools
De resultaten vormen een belangrijke basis voor het Vlaamse en Europese klimaatbeleid. Koolstofvoorraden in de bodem spelen immers een belangrijke rol bij klimaatopwarming. "De metingen tonen aan dat belangrijke koolstofopslagpools, zoals bossen, graslanden of wetlands moeten beschermd en uitgebreid worden. Anderzijds geven ze ook aan dat er nog marge is om binnen andere landgebruiken de koolstofopslag sterk te verhogen, zoals bij akkerland. Door op een doordachte wijze met landgebruik en -beheer om te springen, kunnen bodem en bomen veel meer CO2 vasthouden en op die manier broeikasgas uit de atmosfeer halen", besluit het Departement Omgeving, dat de evolutie de komende tien jaar nu gaat monitoren.
Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en Vilt.
Dit artikel afdrukken
Een andere reden is dat bodems onder akkerland vaker redelijk onstabiel organisch materiaal toegediend krijgen, zoals oogstresten en drijfmest. Dit breekt vlug af, in tegenstelling tot bijvoorbeeld bosbodems waar er vaker wat stabieler organisch materiaal wordt aan toegevoegd, zoals losse takjes. Ook de pH van akkerbouwbodems ligt een stukje hoger, wat betekent dat de verhouding tussen bacteriën en schimmels anders ligt, met meer gewicht voor bacteriën. Dat heeft gevolgen voor de koolstofopbouw, want de snelheid waarmee bacteriën organische stof afbreken ligt iets hoger dan die van schimmels.
"Voor de koolstofopbouw in de diepere lagen is het van belang te weten dat akkerbouwbodems soms iets meer verdicht zijn, waardoor de beworteling soms minder diep gaat dan de plant zou kunnen gaan. En we weten dat wortels en wortelexudaten (stoffen uitgescheiden door de wortels) belangrijk zijn voor de opbouw van koolstof", zegt Heylens. "Maar dit effect is minder duidelijk uitgesproken, omdat er op de dichtheidsmetingen relatief veel variatie zit."
Voor de duidelijkheid: verharde gronden werden niet opgenomen in deze studie. Deze bevatten logischerwijs veel minder koolstof dan onverharde gronden, zij het bossen of akkerland.
Cmon
Het Departement Omgeving startte daarom in 2021, samen met INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) en ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedselonderzoek), het koolstofmonitoringnetwerk Cmon op. Voor het eerst in 50 jaar zijn er nu metingen. Enigszins verrassend blijkt daaruit dat de koolstofvoorraden per hectare gelijk zijn in bodems onder bos, blijvend grasland, natuur en de onverharde ruimte die is ingenomen door de mens. Enkel akkers hebben per hectare een significant lagere organische koolstofvoorraad.
Koolstofopslag per hectare, per type onverharde grond. Onder 'Ruimtebeslag' rekenen we onder andere parken en tuinen. Departement OmgevingWel is het zo dat binnen al deze categorieën, akkers de meeste oppervlakte innemen. Het grootste aandeel koolstof, 37%, zit dus daar. De bodems onder bos, grasland en onverhard ruimtebeslag bevatten ongeveer 20% van de totale voorraad koolstof in Vlaanderen. Onder natuur is dat 5%.
Koolstofopslagpools
De resultaten vormen een belangrijke basis voor het Vlaamse en Europese klimaatbeleid. Koolstofvoorraden in de bodem spelen immers een belangrijke rol bij klimaatopwarming. "De metingen tonen aan dat belangrijke koolstofopslagpools, zoals bossen, graslanden of wetlands moeten beschermd en uitgebreid worden. Anderzijds geven ze ook aan dat er nog marge is om binnen andere landgebruiken de koolstofopslag sterk te verhogen, zoals bij akkerland. Door op een doordachte wijze met landgebruik en -beheer om te springen, kunnen bodem en bomen veel meer CO2 vasthouden en op die manier broeikasgas uit de atmosfeer halen", besluit het Departement Omgeving, dat de evolutie de komende tien jaar nu gaat monitoren.
Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en Vilt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_(weic2304a)_480_289_84_s_c1.jpeg)
#10 Piet, ik ben het helemaal met je eens. De verwarring zat of zit bij mij in 'extra' fosfaataanvoer.
#9 , wanneer je van een akker oogst dan is er met die oogst ook afvoer van fosfaat. En met alle fosfaat die met de oogst wordt afgevoerd kan geen organische stof in de bodem worden vastgelegd. Wil je toch nog meer organische stof mét koolstof in de bodem vastleggen dan is extra fosfaat nodig. Doe je dat niet dan is er voor meer organische stof in de bodem fosfaat nodig die niet voor een veldgewas ter beschikking komt, waardoor je minder opbrengst per hectare kan oogsten. Op die manier gaan de opbrengsten per hectare dalen wanneer er meer koolstof wordt vastgelegd. Met annex, inkomensverliezen voor de boer.
#3 Natuurlijk zit er fosfaat in de bodem organische stof. Of daar extra (extra!) fosfaat aanvoer voor nodig is, dat is maar de vraag. Met koolstof van eigen bodem kun je wel degelijk fosfaat in bodem organische stof vastleggen (of andersom geredeneerd: het koolstofgehalte verhogen) zonder fosfaat aanvoer. Uiteindelijk zit daar wel een grens aan, namelijk de absolute hoeveelheid fosfaat in de bodem (voor zover beschikbaar). Dat zal voor natuur een ander plaatje opleveren dan voor de (Nederlandse) landbouw. Bij aanvoer van organische stof 'van buiten' zit er al meer of minder fosfaat in die organische stof. Dus wanneer is er EXTRA fosfaat aanvoer nodig?
Frank, zoals je weet, is Theo van mening dat het klimaatvraagstuk door het WEF is geframed om wereldhegemonie te kunnen bereiken via maatregelen die een totalitaire staat mogelijk maken onder leiding van Klaus Schwab. Mark Twain zou dat vervolgens al voorzien hebben net zoals Nostradamus al wist dat het Derde Rijk zou komen en weer vergaan.
#5 , die begrijp ik hier niet.