“De voedselverkoop gaat onverminderd door”, schrijft de bank in haar rapport, want “eten en drinken moeten we hoe dan ook”. Toch zijn er veranderingen zichtbaar in het uitgavepatroon van de consument. ABN AMRO onderzocht het koopgedrag van consumenten op basis van eigen transactiedata en data van het CBS. Aan de hand daarvan voorspellen economen dat de totale consumptieve bestedingen dit jaar met ongeveer 5% krimpen*. “Aan de ene kant dalen de bestedingen aan voedsel via de horeca flink, maar stijgen de uitgaven aan dagelijkse boodschappen. Toch maken de dagelijkse boodschappen de daling in de horeca niet goed, waardoor de totale voedselbestedingen dalen.”

In de foodsector komt niet iedereen er even goed vanaf. Vanzelfsprekend hebben horecabedrijven het lastig, nu ze geen gasten meer mogen ontvangen. Volgens de ABN AMRO ligt het omzetverlies bij restaurants, cafés en koffietentjes tussen de 85 en 90%. Doorgaans werd een derde van het bedrag dat consumenten uitgeven aan voedsel buitenshuis, besteed bij bijvoorbeeld restaurants, tankstations of to-go winkels. De uitgaven aan dagelijkse boodschappen in supermarkten zijn mede daardoor structureel gestegen. Thuiswerkers halen niet meer dat dagelijkse kopje koffie op het station voor tijdens het forensen of het broodje bij de lunchtent op de hoek in de pauze. Ook de bestedingen bij automaten, bedrijfsrestaurant, catering en luchthavens daalde fors.

De voedingsspeciaalzaken zien hun business juist floreren. De consument lijkt de speciaalzaak te herontdekken, mogelijk als gevolg van de toenemende aandacht voor lokale ondernemers. Ook drankwinkels lijken te profiteren van de sluiting van horeca. Opvallend is ook dat de bestedingen in horecagroothandels zijn gestegen ten opzichte van vorig jaar. Zij stellen sinds de tweede week van de lockdown hun deuren open voor consumenten en lijken daar nu structurele inkomsten uit te halen.

Daarnaast ziet ABN AMRO ook het domein van de bezorgdiensten groeien, zowel van supermarkten als (fastfood) restaurants. Dit verschijnsel is mogelijk aangewakkerd door lege(re) schappen in de fysieke winkel, alhoewel het doen van online boodschappen voor de coronacrisis ook al steeds populairder werd. Supermarkten zagen de vraag de capaciteit overschrijden. ABN AMRO ziet hier kansen voor de retail, omdat het de kans groot acht dat onlineboodschappen doen steeds verder inburgert. Bovendien past deze vorm goed binnen de anderhalve meter-economie. Het aandeel bezorgmaaltijden steeg met ruim 30% in week 15 ten opzichte van week 10. Consumenten gaan nu meer thuis ‘uit eten’. Sommige horeca die voorheen niet deed aan thuisbezorgen besluit om dat nu wel te doen, bijvoorbeeld met een aangepaste menukaart. Horecagelegenheden bedenken allerlei creatieve manieren om toch hun onderneming te redden.

Absoluut gezien besteedt de consument minder aan food dan voor de crisis – de horeca is namelijk over het algemeen duurder per maaltijd of per product. Een kop koffie kost thuis bijvoorbeeld 60 cent, terwijl je er buitenshuis ruim 2€ voor betaalt.

ABN AMRO ziet voor horecaondernemers – de zwaarst getroffen partij in de foodsector – wel kansen in de anderhalve meter-samenleving. Zij zullen creatief moeten zijn om consumenten te kunnen bedienen vanaf anderhalve meter afstand. Toch is niets onmogelijk. “Te denken valt aan dynamische prijsstelling, hogere prijzen op drukkere dagen, of tijdvakken waarin kan worden gedineerd, waardoor het voor restaurants makkelijker is om tafels twee keer tijdens de lunch of diner te bezetten.”

*ABN AMRO gaat bij zijn voorspelling uit van een scenario waarbij de intelligente lockdown 2 maanden duurt en daarna stapsgewijs wordt opgeheven.
Dit artikel afdrukken