2 min
De voeding van het Nederlandse varken bestaat voor 47% uit rest- en nevenproducten van de voedingsmiddelenindustrie. Het dier draagt zo bij aan vermindering van humane voedselverspilling en zet deze producten om in hoogwaardige dierlijke eiwitten. Door het gebruik van deze restproducten alsmede door de hoge efficiëntie van Nederlandse varkenshouders behoort de CO2 voetafdruk van het Nederlandse varken met 3,74 kg CO2 per kg tot te laagste ter wereld. En de bodem is nog niet in zicht.
Uit onderzoek van Blonk Consultants en ABN AMRO blijkt dat een verdere afname van de voetafdruk met dertig procent en meer mogelijk is. Dit vraagt echter wel om investeringen die, net als die voor extra dierenwelzijn, alleen kunnen worden terugverdiend als varkenshouders onderdeel zijn van een transparante en vraaggestuurde keten die klanten bedient die graag bereid zijn om meer te betalen voor deze extra kwaliteit.
Behalve vlees produceert het varken mest. Deze mest wordt steeds vaker gebruikt voor de opwekking van groene energie voordat de mineralen worden aangewend op het land als natuurlijke meststof voor gewassen en zo de kringlooplandbouw versterken. Het varken als het ultieme kringloopdier en bron van gezonde voeding. Ingewijden weten al jaren dat hier het perspectief voor de sector ligt.
Dat schrijft ABN Amro in een vandaag verschenen rapport over het varken. Ondanks de voedselinflatie in Europa gaat het vlees van het dier op dit moment tegen bodemprijzen weg. In de VS loopt de prijs van varkensvlees daarentegen snel op.
Die uiteenlopende trends zijn het gevolg van deglobaliserende markten door Covid-19 en de Afrikaanse varkenspest. Die infectieziekte maakt dat de rest van de wereld geen Europees varkensvlees meer wil kopen vanwege de Afrikaanse varkenspest die in Oost-Europa heerst en vooral in België en Duitsland de varkenshouderij aan de rand van de financiële afgrond heeft gebracht. In Europa speelt een varkensoverschot. In de VS is er juist een tekort aan varkensvlees en moeten consumenten het duur betalen omdat slachters door Covid-maatregelen niet genoeg kunnen slachten. Volgens president Biden houden ze de prijzen kunstmatig hoog en moet varkensvlees voor het volk betaalbaar blijven.
Gewetensvraag
Vorig jaar rekenden studenten van de HAS Hogeschool Den Bosch op verzoek van veevoerbedrijf Nijsen uit hoeveel varkens in Nederland op basis van 100% rest- en nevenproducten van de levensmiddelenindustrie gehouden kunnen worden: bijna 40 miljoen in een scenario waarin echt alle reststromen naar het varken gaan en er geen andere dieren mee gevoerd worden. Dat zijn er bijna twee keer zoveel als er in Nederland in 2020 werden geslacht. ABN Amro ziet de Nederlandse productie van varkensvlees met krimpen met 10-20%, maar signaleert kansen voor vlees dat zich onderscheidt en in ketens wordt geproduceerd, verwerkt en verkocht.
'Eet je vegan of kringloop en dus vlees?' is opeens weer een gewetensvraag in Nederland. Ons land verwerkt een grote stroom geimporteerde en in eigen land geproduceerde grondstoffen tot levensmiddelen voor de export. Daarom kan het lokaal tevens veel tot varkensvlees op te waarderen restproduct verwerken. De gedachte dat vlees eten slecht voor milieu en klimaat is, zit echter in de weg. Volgens Wageningse onderzoekers is het milieutechnisch verstandiger om dit restvlees te eten en niet te doen alsof een geheel vegan menu het beste is voor de planeet. Voor ABN Amro is het reden om de varkenshouderij in Nederland in de benen te houden in deze financieel moeilijke tijden door erin te investeren.
Uit onderzoek van Blonk Consultants en ABN AMRO blijkt dat een verdere afname van de voetafdruk met dertig procent en meer mogelijk is. Dit vraagt echter wel om investeringen die, net als die voor extra dierenwelzijn, alleen kunnen worden terugverdiend als varkenshouders onderdeel zijn van een transparante en vraaggestuurde keten die klanten bedient die graag bereid zijn om meer te betalen voor deze extra kwaliteit.
Behalve vlees produceert het varken mest. Deze mest wordt steeds vaker gebruikt voor de opwekking van groene energie voordat de mineralen worden aangewend op het land als natuurlijke meststof voor gewassen en zo de kringlooplandbouw versterken. Het varken als het ultieme kringloopdier en bron van gezonde voeding. Ingewijden weten al jaren dat hier het perspectief voor de sector ligt.
Dat schrijft ABN Amro in een vandaag verschenen rapport over het varken. Ondanks de voedselinflatie in Europa gaat het vlees van het dier op dit moment tegen bodemprijzen weg. In de VS loopt de prijs van varkensvlees daarentegen snel op.
Die uiteenlopende trends zijn het gevolg van deglobaliserende markten door Covid-19 en de Afrikaanse varkenspest. Die infectieziekte maakt dat de rest van de wereld geen Europees varkensvlees meer wil kopen vanwege de Afrikaanse varkenspest die in Oost-Europa heerst en vooral in België en Duitsland de varkenshouderij aan de rand van de financiële afgrond heeft gebracht. In Europa speelt een varkensoverschot. In de VS is er juist een tekort aan varkensvlees en moeten consumenten het duur betalen omdat slachters door Covid-maatregelen niet genoeg kunnen slachten. Volgens president Biden houden ze de prijzen kunstmatig hoog en moet varkensvlees voor het volk betaalbaar blijven.
Gewetensvraag
Vorig jaar rekenden studenten van de HAS Hogeschool Den Bosch op verzoek van veevoerbedrijf Nijsen uit hoeveel varkens in Nederland op basis van 100% rest- en nevenproducten van de levensmiddelenindustrie gehouden kunnen worden: bijna 40 miljoen in een scenario waarin echt alle reststromen naar het varken gaan en er geen andere dieren mee gevoerd worden. Dat zijn er bijna twee keer zoveel als er in Nederland in 2020 werden geslacht. ABN Amro ziet de Nederlandse productie van varkensvlees met krimpen met 10-20%, maar signaleert kansen voor vlees dat zich onderscheidt en in ketens wordt geproduceerd, verwerkt en verkocht.
'Eet je vegan of kringloop en dus vlees?' is opeens weer een gewetensvraag in Nederland. Ons land verwerkt een grote stroom geimporteerde en in eigen land geproduceerde grondstoffen tot levensmiddelen voor de export. Daarom kan het lokaal tevens veel tot varkensvlees op te waarderen restproduct verwerken. De gedachte dat vlees eten slecht voor milieu en klimaat is, zit echter in de weg. Volgens Wageningse onderzoekers is het milieutechnisch verstandiger om dit restvlees te eten en niet te doen alsof een geheel vegan menu het beste is voor de planeet. Voor ABN Amro is het reden om de varkenshouderij in Nederland in de benen te houden in deze financieel moeilijke tijden door erin te investeren.
Door de huisvesting in stallen zijn de emissies tot een minimum te beperken en is met deze energieprijzen zelfs het opwaarderen tot meststoffen van deze emissies lucratief. Heerlijke vegaburgers die gegroeid zijn op (kunst)mest gewonnen uit varkensstallen.
Toch interessant hoe je verschillend over zo'n rapport kunt twitteren. Ik las alweer op de sociale media dat "NL varkensproductie kent laagste CO2 uitstoot in de wereld" gevolgd door argument dat je dus niet moet verplaatsen.
NRC en Foodlog melden wel "behoort tot de laagste". Overigens zeggen die gemiddeldes heel weinig. We weten dat de spreiding tussen bedrijven in efficiency enorm is. Voor productiekosten is wel eens uitgezocht dat de verschillen tussen Nederland en Duitsland helemaal niet statistisch significant zijn. Het os dan ook zeer onwaarschijnlijk dat de 25% productie met de slechtste efficiency en hoogste CO2 uitstoot per kg in Nederland het beter doet dan de 25% beste Duitse of Deense bedrijven.
En dan zijn er nog veel andere emissies dan CO2 die vooral regionale effecten hebben en waar verplaatsing dus een bijdrage aan de oplossing kan zijn.
Ik zou er voor willen pleiten om de plaats en toekomst van sectoren (varkenshouderij maar ook andere) niet te voeren op 1 kengetal en dat ook nog discutabel te interpreteren. Het gaat er om hoe we de sector op een breder palet van key performance indicatoren kunnen verduurzamen en wat voor emissieniveaus we de sector in kader van brede welvaartsdiscussies gunnen. Anders is discussie weinig zinvol.
Klein dingetje, men moet het aantal dieren wat gehouden wordt of gehouden kan worden, niet vergelijken met het aantal wat geslacht wordt. Er worden er altijd meer geslacht jaarlijks, dan er gemiddeld gehouden worden. Een varken is bij de slacht immers maar een half jaar oud.
Verder fijn te lezen dat een varken zo'n nuttig dier is. Heb ik mijn leven toch niet gewijd aan verpesting van het milieu en mishandeling van dieren.
Natuurlijk hoeven we geen 40 miljoen varkens te houden, maar een robuuste tak overhouden, om restproducten op te waarderen en waardoor we af kunnen van import van voer, lijkt me zeer nuttig.
Daarbij lijkt mij het be en verwerken van mest ook belangrijk, om de mineralen te behouden en toe te kunnen dienen met zo min mogelijk verliezen.