Voor de algemene pers is het vandaag nieuws: de misère in de Nederlandse kasgroenten is niet het gevolg van de Russische voedselboycot maar het zoveelste teken van de structurele problemen in de tuinbouw.

Niet om ons op de borst te kloppen, maar wel om het te constateren: dat schreef Foodlog reeds direct na het instellen van het embargo. Paprika's eten en tomaten kogelen tegen Poetin werd hier flauwekul genoemd. Niettemin kreeg de tuinbouwsector steun van de EU om de Ruslandschade te lenigen.

Kansen laten liggen en kiezen voor overproductie
In een vandaag verschenen korte sectoranalyse schrijft ABN AMRO dat oordeel te delen. De bank analyseert de problemen die te maken hebben vanuit een gebrekkige onderlinge organisatiegraad onder Nederlandse tuinbouwers. Daardoor laten ze de markt voor hun in vergelijking tot de concurrentie schonere producten liggen en zorgen ze slechts voor marktbedervende overproductie.

Na die analyse schrijft de bank: Zoals hiervoor aangegeven is niet alleen de Russische boycot oorzaak van de prijsdruk binnen de glasgroenten. Deze boycot zal wel als gevolg van de extra prijsdruk het saneringsproces in de sector bespoedigen.
Al jaren kampt de glasgroentensector namelijk met de nodige problemen als gevolg van te lage opbrengstprijzen. Onvoldoende nadruk op onderscheidend vermogen, grote versnippering van het aanbod en veel dag- of korte termijntransacties zijn hieraan debet. Hierdoor verkeren veel bedrijven al geruime tijd in zwaar weer. De Russische boycot wordt nu aangehaald als de druppel die de spreekwoordelijke emmer doet overstromen, maar de kern van het probleem zit dieper.


Steun aan de sector verlengt het lijden
Met zoveel woorden zegt de bank daarmee dat het niet verstandig is de sector te steunen, want dat verlengt het hangen en wurgen alleen maar. Er moet iets gedaan worden aan de krachten die ervoor zorgen dat individuele productiechefs - tuinders - elkaar de markt uit concurreren op prijs. Daarmee gooien ze al jarenlang de glazen van de kansen van de BV Nederland Tuinbouw in.

Dat is een scherp oordeel omdat de Nederlandse regering thans zelfs de koning inzet om de Nederlandse tuinbouw in het buitenland te promoten.

Kritiek op inhuren McKinsey
Ook uit ABN Amro keurig verwoorde kritiek op het besluit McKinsey in te huren om een plan voor de sector te maken. De sector heeft behoefte aan een gedrags- en houdingsverandering, zegt de bank. Een plan zorgt daar niet voor. ABN AMRO schrijft:

De sector heeft nu zelfs het internationale consultancybureau McKinsey ingeschakeld om de ommekeer te bewerkstelligen. Maar hiervoor is gedragsverandering essentieel. Telers, handelaren en afzetpartners moeten bereid zijn om samen te willen werken. Je kunt elkaar juist versterken door samen de markt te betreden, in plaats van tegen elkaar de markt op te gaan.

Plannen en hulp helpen niet, zegt de bank dus. De boodschap aan de tuinders en hun hulpverleners luidt: laat ze eens beginnen te snappen waar ze samen mee bezig zijn, en zouden moeten zijn.

Fotocredits: Greenhouse effect, e³°°°
Dit artikel afdrukken