Bionext was verbolgen over een opmerking van Dick Veerman over biologische kip die wel EKO maar niet duurzaam is. Een en ander zou blijken uit een rapport ABN Amro over de duurzaamheid van kip waaraan analyses van duurzaamheidsrekenaar Hans Blonk ten grondslag liggen. Volgens Bionext hebben Blonk en ABN Amro er niets van begrepen en is het fout zulke berichten zomaar te verspreiden. Foodlog maakt graag ruimte vrij voor de polemische stellingname van André Brouwer die onderstaand artikel samen met Jasper Vink schreef namens Bionext.
ABN AMRO heeft een rapport gepubliceerd met de titel ‘Duurzaamheid in eieren en kippenvlees’. Duurzaamheid is volgens het rapport de optelsom van CO2-uitstoot, energie- en landgebruik. Bionext, ketenorganisatie voor duurzame, biologische landbouw en voeding, vindt het rapport een regelrechte miskleun.
De gehanteerde definitie van duurzaamheid is zeer beperkt en leidt tot absurde uitkomsten. Hoe korter een vleeskip leeft of hoe eerder hij zich doodeet, hoe duurzamer het systeem. Hoe meer kippen in een stal, hoe duurzamer de pluimveehouder bezig is. Hoe meer kippenmest er verbrand wordt, hoe duurzamer er gewerkt wordt. Hoe meer antibiotica door het voer gaan om minder uitval te krijgen, hoe duurzamer de kip.
De biologische landbouw kijkt anders tegen duurzaamheid aan. Biologische landbouw hecht belang aan een integrale benadering van duurzaamheid waarbij er niet naar één aspect gekeken wordt maar naar alle aspecten in samenhang: voedselkwaliteit, diervriendelijkheid, water en bodem, biodiversiteit, gesloten kringlopen, behoud van genetische variëteit, landschapsbehoud en sociale factoren.
Wat in het rapport bijvoorbeeld buiten beschouwing blijft, is het gebruik van chemische middelen, zoals kunstmest, bestrijdingsmiddelen en antibiotica in de intensieve houderijsystemen. De toepassing en productie van deze middelen is een enorme belasting voor het milieu. Dit zijn factoren waar je niet zomaar aan voorbij kunt gaan wanneer je uitspraken doet over ‘duurzaamheid in eieren en kippenvlees’.
De onderzoekers trekken een opvallende conclusie over energie in relatie tot kippenmest. Hun uitgangspunt was dat 30% van de mest wordt verbrand, wat energie zou opleveren. Biologische mest wordt niet verbrand en levert in die zin dus geen energie op. Wat de onderzoekers voor het gemak vergeten, is dat een biologische boer zijn mest levert aan biologische akkerbouwers. De achterliggende gedachte hierbij is om de kringloop te sluiten en juist milieuwinst te boeken, in plaats van te grijpen naar kunstmest waarvoor bij de productie op grote schaal fossiele brandstoffen verstookt worden.
En zo zijn er aan duurzaamheid veel andere aspecten dan de drie van ABN-AMRO, die de conclusie rechtvaardigen dat dit een nietszeggend rapport is. ABN-AMRO begrijpt weinig van biologische landbouw. Het enige positieve is dat ABN-AMRO zich realiseert dat duurzaamheid een belangrijk thema is.
Dit artikel verscheen tevens op de site van Bionext
fotocredits: Bionext
Dit artikel afdrukken
De gehanteerde definitie van duurzaamheid is zeer beperkt en leidt tot absurde uitkomsten. Hoe korter een vleeskip leeft of hoe eerder hij zich doodeet, hoe duurzamer het systeem. Hoe meer kippen in een stal, hoe duurzamer de pluimveehouder bezig is. Hoe meer kippenmest er verbrand wordt, hoe duurzamer er gewerkt wordt. Hoe meer antibiotica door het voer gaan om minder uitval te krijgen, hoe duurzamer de kip.
De biologische landbouw kijkt anders tegen duurzaamheid aan. Biologische landbouw hecht belang aan een integrale benadering van duurzaamheid waarbij er niet naar één aspect gekeken wordt maar naar alle aspecten in samenhang: voedselkwaliteit, diervriendelijkheid, water en bodem, biodiversiteit, gesloten kringlopen, behoud van genetische variëteit, landschapsbehoud en sociale factoren.
Wat in het rapport bijvoorbeeld buiten beschouwing blijft, is het gebruik van chemische middelen, zoals kunstmest, bestrijdingsmiddelen en antibiotica in de intensieve houderijsystemen. De toepassing en productie van deze middelen is een enorme belasting voor het milieu. Dit zijn factoren waar je niet zomaar aan voorbij kunt gaan wanneer je uitspraken doet over ‘duurzaamheid in eieren en kippenvlees’.
De onderzoekers trekken een opvallende conclusie over energie in relatie tot kippenmest. Hun uitgangspunt was dat 30% van de mest wordt verbrand, wat energie zou opleveren. Biologische mest wordt niet verbrand en levert in die zin dus geen energie op. Wat de onderzoekers voor het gemak vergeten, is dat een biologische boer zijn mest levert aan biologische akkerbouwers. De achterliggende gedachte hierbij is om de kringloop te sluiten en juist milieuwinst te boeken, in plaats van te grijpen naar kunstmest waarvoor bij de productie op grote schaal fossiele brandstoffen verstookt worden.
En zo zijn er aan duurzaamheid veel andere aspecten dan de drie van ABN-AMRO, die de conclusie rechtvaardigen dat dit een nietszeggend rapport is. ABN-AMRO begrijpt weinig van biologische landbouw. Het enige positieve is dat ABN-AMRO zich realiseert dat duurzaamheid een belangrijk thema is.
Dit artikel verscheen tevens op de site van Bionext
fotocredits: Bionext
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik denk dat André Brouwer en Jasper Vink de verkeerde verdediging schrijven.
Biologische landbouw heeft een ongunstiger ecofootprint en een hoge weglek van nutriënten (water en meststoffen). Daar is geen speld tussen te krijgen.
Het is me een raadsel waarom biologisch duurzaam zou willen zijn.
Biologisch - naar de oorspronkelijke geest, het moderne (Europese) bio wordt helaas industrieel - is een zo natuurlijk mogelijke teelt met vele onmeetbare variabelen die te maken hebben met lifestyle keuzen, ideeën en idealen. Duurzaam is high tech en meetbaar omdat we alleen zo intersubjectief de resterende schaarse buit kunnen bepalen en kunnen vaststellen wie recht heeft op welk deel daarvan.
Ik hoop dat Brouwer en Vink de Kamerbrief (ref. 238082) van staatssecretaris Bleker van 27/10 jl over biologisch in kassen gezien hebben. Daaruit wordt duidelijk dat hij op basis van LCA's - net zoals ABN Amro en Blonk dat deden in het gewraakte rapport - wil gaan beoordelen welk biologisch duurzaam is en welk niet. Protesteer er maar flink tegen, want het is het begin van het definitieve einde van biologisch.
Laat biologisch dus in 's hemelsnaam niet duurzaam worden! Ga zelfs weer ondergronds en zorg dat de normen ervoor verdwijnen. Duurzaam is nl. voor juristen en rekenaars; de industrienormen worden op dit moment alom vastgesteld.
Biologisch gaat niet over normen maar is een keuze voor een leefwereld. Als je eraan gaat rekenen klopt'ie niet, maar hij voelt wel lekker en klopt bij ons gevoel. Dat moet mogen en we moeten tégen optimale duurzaamheid mogen kiezen. Anders mogen we van diezelfde rekenende juristen nl. ook tot heel naars besluiten: minder mensen. En dat kan alleen maar op een heel vervelende manier.
Ik denk dat er voldoende spelden te vinden zijn die tussen de opmerking van Dick te krijgen zijn, in de vorm van rapporten en een beknopte samenvatting van de WUR. In het eerste rapport (pag 92) wordt vermeld dat er bij bio tuinbouwbedrijven minder minerale stikstof in de bodem voorkomt en dat het nitraatgehalte in drainagewater bij bio bedrijven gemiddeld lager is. Een uitgebreide vergelijking van zes verschillende sectoren van gangbare en bio landbouw op een groot aantal criteria laat een heel genuanceerd beeld zien.
En wat er met een hogere weglek van water bedoeld wordt, is mij een raadsel. Ik zie op mijn bedrijf niet veel meer water vallen of afstromen dan bij mijn buren.
Ik denk dat veel biologische bedrijven juist wel duurzaam willen produceren en daar ook heel hard mee bezig zijn. En daar kun je wél aan rekenen, zoals je in de samenvatting zou kunnen lezen. Bio doet het per kilo produkt niet beter of slechter als gangbaar en dat mag de biologische sector zich aanrekenen.
Voor mij is biologisch zeker niet heilig, het kan én moet veel beter. Het af serveren van de sector als een lifestyle ding, die maar beter weer ondergronds kan gaan, doet wel tekort aan de inspanningen die geleverd worden. Ik denk dat er op bio bedrijven meer hernieuwbare energie geproduceerd wordt dan op gangbare, maar ik heb geen cijfers om het te onderbouwen.
En de "duurzaamheid" van gangbare en bio kassen vergelijken? Complete onzin, glastuinbouw en duurzaamheid hebben niets met elkaar. Eén hectare glas consumeert 400 x de hoeveelheid energie nodig voor tuinbouw open grond. Jaarrond gestookte glastuinbouw en bio lijkt mij onverenigbaar.
Los van de inhoud, ik zie graag dat Bionext er zogezegd met gestrekt been in gaat. Prima! Werd hoog tijd dat zij het dilemma dierenwelzijn en duurzaamheid uitlichten, net als De Bank het overigens doet. En eens met Dick, de graad van verduurzaming (internalisatie/externalisatie van kosten ed) wordt uiteindelijk bepaald door rekenjuristen, gedurende een continue proces. Ook eens met Jopie die goed aangeeft dat gestookt glas eigenlijk een lelijk eendje in de bio-bijt lijkt. Desalniettemin denk ik dat die ogenschijnlijke vreemde eend uit kan groeien tot een mooie zwaan, voorbeeld voor andere takken van sport, mits voortschrijdend verduurzamingsdenken daar de intrede doet.
Laat ik dan hier de les van Hendrik eens toepassen: het enige wat relevant is mbt klimaatverandering, is de hvh fossiele energie die we er doorheen jagen (al het overige is min of meer korte cyclus CO2, waardoor er geen netto toename van CO2 in de atmosfeer ontstaat). Het rapport laat zien dat biologisch pluimveevlees net zo veel of weinig energie verbruikt als gangbaar varkensvlees, en dat bio-eieren, net na melk, het best scoren. Op de overige milieu-aspecten (bestrijdingsmiddelen, antibiotica, mineralenverliezen naar de bodem) lijkt bio nog altijd op gangbaar voorop te lopen. Niet slecht dus, je kunt met een gerust hart bio-pluimveeproducten kiezen, alleen, waarom staat dat er dan niet?
Biologisch of welk ander landbouw systeem is per definitie niet duurzaam. Elke andere bewering is een ontkenning van de feiten uit de landbouwgeschiedenis. Het nutriënten probleem is bij biologisch niet opgelost en gaat ook nooit opgelost worden. Biomassa moet worden gejat. Anderzijds is een van de grootste duurzaamheids-problemen de impact van stikstof (kunstmest) op haast alle ecosystemen. Kunstmest die absoluut nodig is om zo veel mensen te voeden. Kortom er is geen echte oplossing, behalve misschien een gigantische reductie van onze aantallen. Verbazingwekkend is steeds het gemekker over en weer. Dames en heren ga studeren zodat je echt weet hoe het zit.