2 min
Drink drie glazen halfvolle melk per dag. Dat bevelen ook diverse Amerikaanse gezondheidsinstanties aan. Terwijl het drinken van suikerhoudende dranken wordt afgeraden, is er nog altijd groen licht voor halfvolle melk. Onterecht, zeggen twee bekende Amerikaanse voedingsprofessoren.
De wetenschappelijke rationale voor de aanbeveling van het drinken van melk staat onder druk. En waarom is halfvolle melk gezonder dan volle, en wat doet koemelk eigenlijk in menselijke voeding?
In JAMA Pediatrics schrijven David S. Ludwig en Walter C. Willett, twee bekende Amerikaanse voedingswetenschappers, dat er nog maar verrassend weinig onderzoek is gedaan naar het verschil tussen volle en halfvolle melk in relatie tot gewichtstoename of andere gezondheidseffecten. Aanbevelende instanties lijken er van uit te gaan dat mensen door het lagere gehalte aan calorieën van halfvolle melk in totaal minder calorieën binnenkrijgen en daardoor minder aan zullen komen. Maar minder vet binnenkrijgen laat je nog niet afvallen, blijkt uit diverse onderzoeken. Dat komt mogelijk omdat minder vette voedingsmiddelen minder verzadigen.
Willett en Ludwig geven een voorbeeld.
'Milk and cookies'
Een (Amerikaans) kind snackt met een glas volle melk en twee koekjes. Als het halfvolle melk krijgt, is het minder verzadigd en eet het nog een extra koekje. Dan bereik je precies het omgekeerde effect: het kind krijgt extra (onnodige) geraffineerde koolhydraten en suiker binnen waardoor het dikker kan worden. Er zijn onderzoeken die aantonen dat een eetpatroon met weinig vet en een hoge glycemische index niet alleen tot meer honger leidt, maar ook de energiehuishouding negatief beïnvloedt. Het lijkt erop dat kinderen (en adolescenten en volwassen) het lagere vetgehalte - de mindere verzadiging - van de halfvolle melk compenseren door meer andere dingen te eten.
Minder verzadigd vet, meer hoog-glycemische koolhydraten
De aanbeveling voor halfvolle in plaats van volle melk stoelt op nog een ander gezondheidsstreven: terugbrengen van de totale hoeveelheid verzadigd vet (dat 60% van het melkvet uitmaakt) omdat dit het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Helaas zullen als gevolg van het normale Westerse voedingspatroon verzadigde vetten eerder vervangen worden door hoog-glycemische koolhydraten, die het risico op hartinfarcten juist weer significant verhogen. Wij eten nu eenmaal niet vanzelf de laag-glycemische koolhydraten die goed voor ons zijn: zo min mogelijk bewerkte granen, peulvruchten, bladgroenten, fruit.
Ludwig en Willett besteden extra aandacht aan de specifieke valkuil van gesuikerde melk met een smaakje (zoals chocolademelk). Volgens sommige richtlijnen mag je geen volle melk drinken, maar wel bijvoorbeeld halfvolle chocolademelk. Dan gaan ze even voorbij aan het feit dat dat weliswaar 3 gram minder verzadigd vet per glas betekent, maar tegelijkertijd wel 13 gram extra onnodige suiker - in een land dat toch al gekenmerkt wordt door een excessieve suikerconsumptie.
Mensen hebben geen melk nodig
Er is feitelijk geen enkele noodzaak om uberhaupt melk te drinken. Mensen hebben het duizenden jaren zonder gedaan, calcium kunnen we uitstekend uit andere bronnen halen en melk voorkomt ook al niet dat we onze botten breken - in landen waar geen melk gedronken wordt liggen botbreukratio's lager. Melk kan een goede bron van eiwitten en andere essentiële nutriënten zijn, vooral voor kinderen (en volwassenen) die verder niet zo gezond eten. Maar als je voedingspatroon al voldoende bladgroenten, peulvruchten, noten, zaden en hoogwaardige eiwitten bevat, zullen de nutritionele voordelen van melk niet zwaarder wegen dan de gezondheidsnadelen.
Willett en Ludwig noemen twee minder bekende gezondheidsnadelen: melk is oorspronkelijk bedoeld om jonge dieren zich snel te laten ontwikkelen - het is eigenlijk een en al groeihormoon. Bovendien krijgen moderne melkkoeien hormonen voor een verlengde melkgift. Er zijn aanwijzingen dat deze stoffen ook in ons lichaam doorwerken en onze hormoonhuishouding verstoren, met mogelijk verschillende vormen van kanker als gevolg.
Conclusie
Al met al concluderen Ludwig en Willett dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de aanbeveling halfvolle melk te drinken in plaats van volle. Bovendien helpt halfvolle melk niet om af te vallen of hart- en vaatziekten te voorkomen. Het verbannen van volle melk kan zelfs schadelijk zijn als het vet daarin vervangen wordt door suiker of andere hoog-glycemische koolhydraten.
Ze eindigen hun artikel met: "Zolang er nog geen verdere gerandomiseerd klinisch en observationeel onderzoek gedaan is, zouden de aanbevelingen voor het drinken van melk 1) een grotere spreiding moeten aangeven in plaats van een voor iedereen gelijke minimum hoeveelheid, 2) niet langer halfvol boven vol moeten aanbevelen, en 3) de nadruk moeten leggen op het zo min mogelijk drinken van gesuikerde melk."
Fotocredits: milk and cookies
Dit artikel afdrukken
In JAMA Pediatrics schrijven David S. Ludwig en Walter C. Willett, twee bekende Amerikaanse voedingswetenschappers, dat er nog maar verrassend weinig onderzoek is gedaan naar het verschil tussen volle en halfvolle melk in relatie tot gewichtstoename of andere gezondheidseffecten. Aanbevelende instanties lijken er van uit te gaan dat mensen door het lagere gehalte aan calorieën van halfvolle melk in totaal minder calorieën binnenkrijgen en daardoor minder aan zullen komen. Maar minder vet binnenkrijgen laat je nog niet afvallen, blijkt uit diverse onderzoeken. Dat komt mogelijk omdat minder vette voedingsmiddelen minder verzadigen.
Willett en Ludwig geven een voorbeeld.
'Milk and cookies'
Een (Amerikaans) kind snackt met een glas volle melk en twee koekjes. Als het halfvolle melk krijgt, is het minder verzadigd en eet het nog een extra koekje. Dan bereik je precies het omgekeerde effect: het kind krijgt extra (onnodige) geraffineerde koolhydraten en suiker binnen waardoor het dikker kan worden. Er zijn onderzoeken die aantonen dat een eetpatroon met weinig vet en een hoge glycemische index niet alleen tot meer honger leidt, maar ook de energiehuishouding negatief beïnvloedt. Het lijkt erop dat kinderen (en adolescenten en volwassen) het lagere vetgehalte - de mindere verzadiging - van de halfvolle melk compenseren door meer andere dingen te eten.
Minder verzadigd vet, meer hoog-glycemische koolhydraten
De aanbeveling voor halfvolle in plaats van volle melk stoelt op nog een ander gezondheidsstreven: terugbrengen van de totale hoeveelheid verzadigd vet (dat 60% van het melkvet uitmaakt) omdat dit het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Helaas zullen als gevolg van het normale Westerse voedingspatroon verzadigde vetten eerder vervangen worden door hoog-glycemische koolhydraten, die het risico op hartinfarcten juist weer significant verhogen. Wij eten nu eenmaal niet vanzelf de laag-glycemische koolhydraten die goed voor ons zijn: zo min mogelijk bewerkte granen, peulvruchten, bladgroenten, fruit.
Ludwig en Willett besteden extra aandacht aan de specifieke valkuil van gesuikerde melk met een smaakje (zoals chocolademelk). Volgens sommige richtlijnen mag je geen volle melk drinken, maar wel bijvoorbeeld halfvolle chocolademelk. Dan gaan ze even voorbij aan het feit dat dat weliswaar 3 gram minder verzadigd vet per glas betekent, maar tegelijkertijd wel 13 gram extra onnodige suiker - in een land dat toch al gekenmerkt wordt door een excessieve suikerconsumptie.
Mensen hebben geen melk nodig
Er is feitelijk geen enkele noodzaak om uberhaupt melk te drinken. Mensen hebben het duizenden jaren zonder gedaan, calcium kunnen we uitstekend uit andere bronnen halen en melk voorkomt ook al niet dat we onze botten breken - in landen waar geen melk gedronken wordt liggen botbreukratio's lager. Melk kan een goede bron van eiwitten en andere essentiële nutriënten zijn, vooral voor kinderen (en volwassenen) die verder niet zo gezond eten. Maar als je voedingspatroon al voldoende bladgroenten, peulvruchten, noten, zaden en hoogwaardige eiwitten bevat, zullen de nutritionele voordelen van melk niet zwaarder wegen dan de gezondheidsnadelen.
Willett en Ludwig noemen twee minder bekende gezondheidsnadelen: melk is oorspronkelijk bedoeld om jonge dieren zich snel te laten ontwikkelen - het is eigenlijk een en al groeihormoon. Bovendien krijgen moderne melkkoeien hormonen voor een verlengde melkgift. Er zijn aanwijzingen dat deze stoffen ook in ons lichaam doorwerken en onze hormoonhuishouding verstoren, met mogelijk verschillende vormen van kanker als gevolg.
Conclusie
Al met al concluderen Ludwig en Willett dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de aanbeveling halfvolle melk te drinken in plaats van volle. Bovendien helpt halfvolle melk niet om af te vallen of hart- en vaatziekten te voorkomen. Het verbannen van volle melk kan zelfs schadelijk zijn als het vet daarin vervangen wordt door suiker of andere hoog-glycemische koolhydraten.
Ze eindigen hun artikel met: "Zolang er nog geen verdere gerandomiseerd klinisch en observationeel onderzoek gedaan is, zouden de aanbevelingen voor het drinken van melk 1) een grotere spreiding moeten aangeven in plaats van een voor iedereen gelijke minimum hoeveelheid, 2) niet langer halfvol boven vol moeten aanbevelen, en 3) de nadruk moeten leggen op het zo min mogelijk drinken van gesuikerde melk."
Fotocredits: milk and cookies
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Over glycemische waarde gesproken: wat is er fout aan kokosbloemsuiker en waarom wordt dit niet als suiker verkocht? Te duur?
Natuurlijk is naast het volle vet ook het enkelvoudige verzadigde vetzuur van enorm belang - dat zit ruim in melkvet en helemaal in olijfolie. Zie hier over de geweldige positieve eigenschappen van olijfolie. Volle yoghurt moet. En olijfolie zeker ook. Vereist wel het nodige aanpassingsvermogen van ouders (en kinderen) - net zoals lekkere salade en/of vruchten bij het ontbijt.
Als je industriële voeding nuttigt heb je niet eens een keuze: zo bevatten zowel magere. halfvolle als volle chocomel > 24 gram suiker per glas. Ook al is je suikerbehoefte mogelijk minder door de volle chocolademelk. De industrie bepaalt dat 25 gram goed is voor de verkoop. Hetzelfde geldt voor allerlei andere kant-en-klare zaken. Pastasaus? Er zit altijd suiker in. In welk authentiek Italiaans recept wordt glucosestroop gebruikt? Zelfs voegt Lipton stiekem suiker als smaakmaker aan haar theebuiltjes toe... toch maar thee van losse thee zetten, dan weet je tenminste wat je koopt (eigenlijk geldt hier hetzelfde voor als voor melk: we zijn de smaak vergeten- mijn Chinese schoonzus voorzag me laatst van échte Top Thee) .
Het positieve effect van volle vetten zou inmiddels overbekend moeten zijn.
Naast de smaak: volvette biologische melk uit de glazen fles (voller dan de volle melk in pak) geeft een totaal andere beleving dan de reguliere melk. Mijn kinderen rukken de flessen uit de koelkast - terwijl pakken oud worden... geen chocomel meer nodig...
"Het lijkt erop dat kinderen (en adolescenten en volwassen) het lagere vetgehalte - de mindere verzadiging - van de halfvolle melk compenseren door meer andere dingen te eten."
Inderdaad, producten met weinig vet verzadigen en voeden onvoldoende met compensatieconsumptie als gevolg.
"De aanbeveling voor halfvolle in plaats van volle melk stoelt op nog een ander gezondheidsstreven: terugbrengen van de totale hoeveelheid verzadigd vet (dat 60% van het melkvet uitmaakt) omdat dit het risico op hart- en vaatziekten verhoogt."
Dit risico is nooit aangetoond zoals Nina Teicholz laat zien in The Big Fat Surpise, hier besproken in The Independent. Het tegendeel is waar: (verzadigd) vet is onmisbaar voor het lichaam en maakt het mogelijk in vet oplosbare vitamines op te nemen.
Terzijde: een glas chocolademelk bevat méér dan bovenvermelde 13 gram suiker. Bij 200 ml is dat maar liefst 25 gram!