Quinoa is een voedselgewas. Het wordt nogal eens een alternatieve graansoort genoemd, maar het is geen graan. De 'korrels' zijn eigenlijk nootjes, dus vruchten. Quinoa heeft een bijzonder hoge voedingswaarde. De Inca's wisten dat al, en zij kwamen er ook achter dat quinoa goed bestand is tegen kou, droogte en arme gronden. Daardoor wordt quinoa op hoogte geteeld, door de hele Andes heen. In Zuid-Amerika is quinoa het belangrijkste voedselgewas.
Quinoa bestaat voor ongeveer 15 procent uit eiwitten (die erg veel lijken op de eiwitsamenstelling van melk, met alle essentiële aminozuren in een voor mensen vrijwel perfecte balans), 60 procent koolhydraten (maar geen gluten), 6 procent vet (onverzadigde vetzuren), 3 procent vezel en 12 procent water. Verder bevat quinoa relatief veel vitamines B2 en E, de mineralen ijzer, koper en magnesium, en relatief weinig calcium. Quinoa laat zich eenvoudigweg koken, net als rijst.
Wat gebeurt er nu in zo'n Quinoa Jaar? Er is uiteraard een 'IYQ Master Plan'. Het IQY (International Quinoa Year) is de eerste stap in een doorlopend proces dat wereldwijde aandacht moet vestigen op de rol die de biodiversiteit en voedingswaarde van quinoa spelen ten aanzien van voedselzekerheid, voeding en armoedebestrijding. Het Masterplan heeft drie pijlers: 1. informatie en communicatie, 2, onderzoek, technologie en marketing, 3. fundraising en samenwerkingsmechanismen. Het moet zowel lokaal, als nationaal en internationaal geïmplementeerd worden, en dat kost 2,8 miljoen dollar. Een schijntje dus.
Het succes van quinoa heeft een keerzijde. De inheemse verbouwers dreigen ten onder te gaan aan het succes van dit supergezonde voedsel. Hun oogst wordt zo ongeveer onder hun handen weggekocht en verschijnt in vooral biologische winkels in Noord-Amerika en Europa op de schappen. Voor veel geld. Zoveel geld dat de boeren hun oogst helemaal verkopen aan de hoogste (buitenlandse) bieder, en er voor henzelf en de lokale markt weinig tot niets meer overblijft. Wat moeten de Bolivianen en Peruanen nu zelf nog eten, vraagt columnist Christopher Wanjek zich af.
Fotocredits: International Year of the Quinoa IYQ-2013, FAO Regional Office for Latin America and the Caribbean
Op 30 november krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
In The Guardian komt de keerzijde van het quinoa-succesverhaal aan de orde. Boeren trekken terug, uit de stad, om quinoa te gaan telen, omdat ze dit voor veel geld kunnen verkopen. Van de opbrengst gaan ze zelf lekker 'westers' eten. Er ontstaan conflicten over grond. Ondervoedingsprogramma's, waar quinoa een belangrijk bestanddeel van uitmaakt, dreigen met een tekort geconfronteerd te worden. Meer en meer quinoa wordt geëxporteerd, waardoor er minder voor de inheemse consumptie overblijft. Wat er overblijft, wordt steeds duurder. Om aan de toenemende vraag te voldoen, moet de productie verder omhoog. 2013, Jaar van de Quinoa - er is nog veel werk aan de winkel.
Kruudhof: Emile Stappaerts onderzocht de teelt van quinoa en publiceerde er kort over in zijn "Praktische Leergang over Groenteteelt ". Het boek werd uitgegeven in eigen beheer en kende meer dan tien uitgaven. Mijn kopie dateert uit de jaren '30 en bevat beknopte instructies voor de teelt van "rijstmelde" (Quinoa) in onze streken. Stappaerts was lesgever aan de toenmalige "Sraatstuinbouwschool" in Vilvoorde (bij Brussel).
O en gluten zijn de twee: een koolhydraat chemisch gebonden met een eiwit (net zoals cholesterol een eiwit is, gebonden met een vet)
Wij gaan dit jaar een proef doen met de teelt van quinoa in onze biologische moestuin. Ben benieuws. Heeft iemand het al eens geprobeerd in Nederland? Ik zou graag de ervaringen horen.
in het artikel hierboven zit een foutje: gluten is geen koolhydraat, maar een eiwit. En inderdaad, het zit niet in quinoa.
Kennen jullie het biologisch en Fairtrade gecertificeerde SUMM quinoa brood al? Zowel in afbakvariant als vers verkrijgbaar. Zie ook: http://goo.gl/MzvFM (www.summ.nl/nieuws)
Wij kennen quinoa al een tijdje, want in Frankrijk wordt het al een aantal jaren verkocht. Nogmaals, ben er niet direct fan van en heb gemerkt dat het product het best tot zijn recht komt als vervanger van tarwegries (couscous). Ofwel als salade, type tabouleh ofwel met saus zoals in een couscous....