2 min
2012 wordt een jaar van verandering.
In 2008 klapten de banken niet. Regeringen hielden hen in stand. Tussen 2009 en 2011 kwam de economie zelfs weer een beetje terug. Net als de bonussen van de bankiers.
Nu is het anders. Regeringen vallen. De euro blijkt een fiasco. Als een Italiaanse, Griekse of misschien zelfs wel een Belgische bank klapt, is het maar de vraag of er nog wel een redder is. En dan nog iets. Iets dat we er echt niet bij kunnen hebben. De prijzen van primaire boerenproducten stijgen. Dat is een lastige situatie. Ook voedingsmiddelenmultinationals als Unilever en Nestlé vrezen de toekomst. Als eten duurder wordt klapt de economie, want die is gebaat bij goedkoop eten. Als de prijs ervan stijgt, kun je minder mobiel bellen en geen nieuwe Ipad kopen. Dat is niet zo erg, maar de gevolgen daarvan wel. Als T-mobile en Apple mensen moeten ontslaan, kunnen die hun hypotheek en auto niet meer betalen. Dan gaat het hard, want dan moeten ook Rabobank en VW en vele andere bedrijven mensen ontslaan. Zelfs Rabo zou weleens kunnen uitglijden, eerder zelfs dan VW. Als dat gebeurt kunnen heel veel mensen opeens geen eten meer kopen. Daar krijg je opstand en oorlog van. Maar zover komt het natuurlijk niet. Nee?
Economie is een complex systeem, waarin de prijzen van eten, banken, beurzen en de voortdurende vergroting van de omzetten in non-Food de hoofdrol spelen. Alles is uitgedrukt in geld. 2012 is wellicht het jaar waarin we definitief ontdekken dat dat niet meer werkt.
Wie denkt dat politieke bestuurders en bankiers de crisis kunnen oplossen, vergist zich. De economie heeft zich zo los gemaakt van zijn scheppers en de vergeldelijking van onze sociale relaties is zo sterk geworden, dat ze eerst als een wild beest zullen moeten uitrazen en hun slachtoffers maken.
Dat voorkomen lukt alleen als we erin slagen andere dan monetaire waarden een rol te laten spelen in ons sociaal verband. We zullen weer moeten leren geven om niet. In vertrouwen op een redelijke tegenprestatie, maar zonder contract. De economie zal minder financieel en meer 'anders' moeten worden. Dat 'anders' heeft een naam nodig. Geven zonder zicht op financieel ruilvoordeel, maar vanuit lotsverbondenheid. Daar is een naam voor. Liefde. Je hoort het woord veel de laatste maanden. Geen wonder, want we zijn in crisis. Het beest dat we gemaakt hebben is ontsnapt en blijkt er met onze beschaving vandoor.
Ik moet bekennen dat ik steeds moet denken aan die zin van Umberto Eco. Ik heb het boek waar hij in staat niet bij me, maar hij gaat ongeveer als volgt: "De zin ik hou van je kun je niet meer tegen je lief uitspreken omdat jij en z/hij meteen moeten denken aan een scène uit een film. Daarom is die zin niet echt en niet van jou'. Alles is vernept, vergeldelijkt en geëxploiteerd. Liefhebben, echt. Zouden we het nog kunnen?
Baatzucht en ambitie gericht op eigenbelang hebben verschrikkelijke consequenties in een wereld in crisis en bovendien op weg naar een krankzinnige overbevolking. Tussen beschaving en het wilde beest in ons zit maar een flinterdun vliesje. Als we verstandig zijn, kiezen we de kant van de liefde. We mogen er in ieder geval op hopen. We kunnen zelfs niet anders.
Wat een waanzinnig idee!
Ik wens iedereen een jaar vol liefde.
Fotocredits: Lel4nd
Dit artikel afdrukken
Nu is het anders. Regeringen vallen. De euro blijkt een fiasco. Als een Italiaanse, Griekse of misschien zelfs wel een Belgische bank klapt, is het maar de vraag of er nog wel een redder is. En dan nog iets. Iets dat we er echt niet bij kunnen hebben. De prijzen van primaire boerenproducten stijgen. Dat is een lastige situatie. Ook voedingsmiddelenmultinationals als Unilever en Nestlé vrezen de toekomst. Als eten duurder wordt klapt de economie, want die is gebaat bij goedkoop eten. Als de prijs ervan stijgt, kun je minder mobiel bellen en geen nieuwe Ipad kopen. Dat is niet zo erg, maar de gevolgen daarvan wel. Als T-mobile en Apple mensen moeten ontslaan, kunnen die hun hypotheek en auto niet meer betalen. Dan gaat het hard, want dan moeten ook Rabobank en VW en vele andere bedrijven mensen ontslaan. Zelfs Rabo zou weleens kunnen uitglijden, eerder zelfs dan VW. Als dat gebeurt kunnen heel veel mensen opeens geen eten meer kopen. Daar krijg je opstand en oorlog van. Maar zover komt het natuurlijk niet. Nee?
Economie is een complex systeem, waarin de prijzen van eten, banken, beurzen en de voortdurende vergroting van de omzetten in non-Food de hoofdrol spelen. Alles is uitgedrukt in geld. 2012 is wellicht het jaar waarin we definitief ontdekken dat dat niet meer werkt.
Wie denkt dat politieke bestuurders en bankiers de crisis kunnen oplossen, vergist zich. De economie heeft zich zo los gemaakt van zijn scheppers en de vergeldelijking van onze sociale relaties is zo sterk geworden, dat ze eerst als een wild beest zullen moeten uitrazen en hun slachtoffers maken.
Dat voorkomen lukt alleen als we erin slagen andere dan monetaire waarden een rol te laten spelen in ons sociaal verband. We zullen weer moeten leren geven om niet. In vertrouwen op een redelijke tegenprestatie, maar zonder contract. De economie zal minder financieel en meer 'anders' moeten worden. Dat 'anders' heeft een naam nodig. Geven zonder zicht op financieel ruilvoordeel, maar vanuit lotsverbondenheid. Daar is een naam voor. Liefde. Je hoort het woord veel de laatste maanden. Geen wonder, want we zijn in crisis. Het beest dat we gemaakt hebben is ontsnapt en blijkt er met onze beschaving vandoor.
Ik moet bekennen dat ik steeds moet denken aan die zin van Umberto Eco. Ik heb het boek waar hij in staat niet bij me, maar hij gaat ongeveer als volgt: "De zin ik hou van je kun je niet meer tegen je lief uitspreken omdat jij en z/hij meteen moeten denken aan een scène uit een film. Daarom is die zin niet echt en niet van jou'. Alles is vernept, vergeldelijkt en geëxploiteerd. Liefhebben, echt. Zouden we het nog kunnen?
Baatzucht en ambitie gericht op eigenbelang hebben verschrikkelijke consequenties in een wereld in crisis en bovendien op weg naar een krankzinnige overbevolking. Tussen beschaving en het wilde beest in ons zit maar een flinterdun vliesje. Als we verstandig zijn, kiezen we de kant van de liefde. We mogen er in ieder geval op hopen. We kunnen zelfs niet anders.
Wat een waanzinnig idee!
Ik wens iedereen een jaar vol liefde.
Fotocredits: Lel4nd
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
He, wat mooi, in mijn #14 noemde ik "agape". Dat kwam ik weer tegen in de laatste alinea van James Kennedy's trouw artikel "Nederland-Somberland".
Huib, ik ben even helemaal in de war: wat bedoel je met je commentaar in deze context?
Danny de Munk als Jezus in The Passion:
"Ik ben geen koning die heerst over mensen"
Hé, wel beïnvloeding maar niet middels dwang = met de handen los fietsen.
Er zijn meer voorbeelden: alle reclame is met de handen los fietsen. Daarom is er zo opvallend weinig kritiek op alle bullshit die dagelijks door de reclame over ons uitgetort wordt: er is immers geen sprake van dwang.
En ook scholing, voorlichting, discussie zijn vormen van met de handen los fietsen. Opvallend dat daar dan weer wel kritiek op is.
'Tuinkabouter', zo heet het stukje van Grunberg vanmorgen in de Volkskrant. In een kritiek op Gabriël van den Brink komt hij tot eenzelfde kritiek op wat ik hieronder 'vitalisme' noem: alles goed vinden wat maar uit mensen zelf komt of waar groepen mensen het maar over eens worden om dingen 'zelf te doen'.
Grunberg eindigt zijn stukje scherp: "dat deze hoogleraar in de media welwillend wordt behandeld illustreert dat veel journalisten naiever zijn dan wordt aangenomen." En dat allemaal naar aanleiding van een kritiek van de oude (94) J.L. Heldring op Van den Brink.
Ouwe lullentaal?
Het was simpelweg m'n bedoeling de aantekening + link niet kwijt te raken; ik vond hem hier passen. Bijzonder dat er een - wel degelijk ingewikkelde - na-discussie over ontstaat.
Ik zie dat ook Van Doorn het heeft opgepikt onder zijn stukje. Hij vindt m'n opmerking verwarrend en schrijft dat compassie niet verward moet worden met liefde: "Wellicht dat de twee begrippen uit dezelfde doos komen, maar er zit verschil in. Compassie gaat over medeleven (niet medelijden dus) en over betrokkenheid. Misschien best wel onderdelen van liefde. Maar liefde gaat verder. Liefde gaat over het in de dagelijkse praktijk maken van de liefdevolle keuze. En niet voor de andere kant kiezen (de boze keuze, de haatdragende keuze, de verwijderende keuze).
Met het veel genoemde en inmiddels betekenisloze begrip respect heeft dat niet zoveel te maken. Behalve dan misschien in respect voor jezelf."
Verwarrend zal het zijn. Verward is het niet. Degene die respect betekenisloos noemt, gaat voorbij aan het grote debat dat in de wijsbegeerte in de jaren '80 van de vorige eeuw gevoerd werd tussen de zgn. modernen vs. de postmodernen. De modernen hielden vast aan een rationele universele orde van de Verlichting. Die dreigde toen te stranden. Daarvoor in de plaats kwam de 'politics of emotions', zoals Giddens het treffend verwoordde. Binnen de postmodernen zijn stromingen die dat omarmden maar ook zagen wat er uit ongêneerd zelfrespect voort zou komen: door vitalisme geinspireerde groupthink. Die is gevaarlijk. Dat hadden Joodse denkers in het Interbellum al eens heel goed laten zien. Ze kregen gelijk. Denkers die mijn inspiratoren zijn redden dat ene cruciale dingetje uit de moderniteit van de Verlichting: het respect dat ons redt van de vitalistische Blut u. Boden politicis of emotions. Die politics of emotions is een feit. Het is het gevolg van een interconnected world van hoog geinformeerde mensen (of ze kennis hebben is een andere vraag). Er is echter een universeel principe nodig om m te laten functioneren zonder te vervallen in stammenstrijden. Je kunt het respect noemen, je kunt het Naastenliefde noemen, je kunt het Autrui noemen (Levinas). Het is die niet vitalistische Lotsverbondenheid door de verschillen heen die ik probeerde te benoemen in bovenstaand stukje. De compassie die Van Doorn beschrijft is die voor pre-Nietzscheaanse ('voor watjes', zoals De Lange het noemde). Na Nietzsche's doodverklaring van God moet de dood van het postmoderne vitalisme volgen. Dat wist ook kant al: als God niet zou bestaan, dan moesten we hem uitvinden. En dat wist Augustinus ook al.
Nou, nou is de hele boekenkast tenminste weer omgevallen. De verwarring moet nu wel compleet zijn.
Liefde is een ogenschijnlijk simpel begrip en iedereen roept er het zijne over. Er is echter een hele lange traditie van erover nadenken. Juist over de liefde die niet verwijdert en het Boze uitsluit, maar die leidt tot precies dat. Sektes zijn er op gebaseerd. Voor de buitenwereld is ze helder hoe onverdraagzaam ze zijn. Voor de Binnenwereld juist niet. De fascinatie voor de liefde - ik doel natuurlijk op ons maatschappelijk verband - die dat overstijgt is de kern van een nieuw denken dat zich een weg probeert te banen. Het is intellectueel wreed en fysiek én emotioneel liefdevol. Tussen die twee wordt het respect geboren. Respect kun je overigens niet hebben, het moet worden 'gewrocht'. Net als kennis en wijsheid is het een resultaat van ervaring. Maatschappelijke ervaring is vrijwel altijd kort. Daarom ontstaan er altijd weer conflicten in plaats van liefdevolle omarmingen van het andere en de ander.