2 min
Anses, het Franse nationale agentschap voor voedselveiligheid, waarschuwt consumenten. Beperk je consumptie van ham en vleeswaren. Onderzoekers zien een overtuigend statistisch verband tussen het risico op kanker en blootstelling aan nitraten en nitrieten. Dat zijn stoffen die in de vleesverwerkende industrie worden gebruikt bij de vleesverwerking en het verlengen van de houdbaarheid van vleesproducten.
In een dinsdag gepubliceerd rapport zegt Anses het eens te zijn met het internationale centrum voor kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie, IARC, dat bewerkt vlees al in 2015 kankerverwekkend noemde. Het oordeel leidde destijds tot een discussie in Nederland, die uiteindelijk het gevaar terugbracht tot acceptabele proporties: maatregelen en minder bewerkt vlees eten verlagen de kans op darmkanker van 6 naar 5%.
Voor Anses is dat geen reden om het risico van de consumptie van vleeswaren voorzichtig te communiceren. Nitriet wordt gebruikt om vleeswaren en ham te bewaren, maar verhoogt het risico op dikkedarmkanker zegt de organisatie duidelijk. In Frankrijk overlijden jaarlijks 18.000 mensen aan deze vorm van kanker. In Nederland ging het in 2020 om 4.600 doden.
Nitriet worden gebruikt om bewerkt vlees te zouten. Dat verlengt de houdbaarheid en houdt de ontwikkeling van schadelijke bacteriën tegen, met name die van botulisme.
Om het risico op kanker te beperken, raadt Anses het publiek aan vooral niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid vleeswaren per week te eten: 150 gram per week.
'Verborgen' nitraten en nitrieten
Het agentschap beveelt wetgevers en andere instanties die regels aan om de toegestane dagelijkse doses te verlagen omdat de aanbevolen doses over het algemeen niet overschreden worden terwijl toch kanker ontstaat. Dat is volgens Anses het gevolg van "verborgen nitraten en nitrieten".
Nitraten zijn van nature aanwezig in de bodem en worden geconcentreerd door het gebruik van additieven in meststoffen en dierlijk afvalwater.
Het gaat om nitraten die we binnenkrijgen door de consumptie van met name bladgroenten zoals spinazie en sla, maar ook via het drinkwater. Ze verbinden zich met bacteriële enzymen in de mond en worden omgezet in nitrosoverbindingen, die volgens Anses "bekend staan om hun genotoxische en carcinogene eigenschappen".
Anses vindt dat er onderzoek moet worden gedaan naar de stapeleffecten van levensmiddelenadditieven en nitraten en nitrieten die van nature aanwezig zijn in voedsel.
Natuurlijke alternatieven geen oplossing
Vleeswarenproducten, zoals de Franse marktleiders Herta en Fleury Michon, voeren al 'nitrietvrije' producten gemaakt met alternatieven voor toegevoegde nitrieten. Ze maken reclame voor producten die zijn geconserveerd met "plantaardige extracten" of "groentebouillon". Ook Nederlandse vleeswarenmakers experimenteren daar al geruime tijd mee.
Maar volgens Anses is dat geen oplossing voor het probleem omdat die natuurlijke extracten nou juist "van nature nitraten bevatten die door de inwerking van bacteriën worden omgezet in nitrieten".
Producten die 'zonder toegevoegde nitrieten' of 'nitrietvrij' worden genoemd, bevatten nitraten en verborgen nitrieten. Anses ziet daarom liever dat de houdbaarheidstermijn wordt verkort en schonere slachtpraktijken worden doorgevoerd zodat bacteriële infecties minder kans krijgen.
Dit artikel afdrukken
Voor Anses is dat geen reden om het risico van de consumptie van vleeswaren voorzichtig te communiceren. Nitriet wordt gebruikt om vleeswaren en ham te bewaren, maar verhoogt het risico op dikkedarmkanker zegt de organisatie duidelijk. In Frankrijk overlijden jaarlijks 18.000 mensen aan deze vorm van kanker. In Nederland ging het in 2020 om 4.600 doden.
Nitriet worden gebruikt om bewerkt vlees te zouten. Dat verlengt de houdbaarheid en houdt de ontwikkeling van schadelijke bacteriën tegen, met name die van botulisme.
Om het risico op kanker te beperken, raadt Anses het publiek vooral niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid vleeswaren per week te eten: 150 gram per weekNitriet laat ham en andere vleeswaren ook mooi roze kleuren; onbehandelde vleeswaren oxideren en zouden grijs en onaantrekkelijk worden.
Om het risico op kanker te beperken, raadt Anses het publiek aan vooral niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid vleeswaren per week te eten: 150 gram per week.
'Verborgen' nitraten en nitrieten
Het agentschap beveelt wetgevers en andere instanties die regels aan om de toegestane dagelijkse doses te verlagen omdat de aanbevolen doses over het algemeen niet overschreden worden terwijl toch kanker ontstaat. Dat is volgens Anses het gevolg van "verborgen nitraten en nitrieten".
Nitraten zijn van nature aanwezig in de bodem en worden geconcentreerd door het gebruik van additieven in meststoffen en dierlijk afvalwater.
Het gaat om nitraten die we binnenkrijgen door de consumptie van met name bladgroenten zoals spinazie en sla, maar ook via het drinkwater. Ze verbinden zich met bacteriële enzymen in de mond en worden omgezet in nitrosoverbindingen, die volgens Anses "bekend staan om hun genotoxische en carcinogene eigenschappen".
Anses vindt dat er onderzoek moet worden gedaan naar de stapeleffecten van levensmiddelenadditieven en nitraten en nitrieten die van nature aanwezig zijn in voedsel.
Natuurlijke alternatieven geen oplossing
Vleeswarenproducten, zoals de Franse marktleiders Herta en Fleury Michon, voeren al 'nitrietvrije' producten gemaakt met alternatieven voor toegevoegde nitrieten. Ze maken reclame voor producten die zijn geconserveerd met "plantaardige extracten" of "groentebouillon". Ook Nederlandse vleeswarenmakers experimenteren daar al geruime tijd mee.
Maar volgens Anses is dat geen oplossing voor het probleem omdat die natuurlijke extracten nou juist "van nature nitraten bevatten die door de inwerking van bacteriën worden omgezet in nitrieten".
Producten die 'zonder toegevoegde nitrieten' of 'nitrietvrij' worden genoemd, bevatten nitraten en verborgen nitrieten. Anses ziet daarom liever dat de houdbaarheidstermijn wordt verkort en schonere slachtpraktijken worden doorgevoerd zodat bacteriële infecties minder kans krijgen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
@1: het geeft me altijd verbaasd dat in NL kazen meestal E250 wordt toegevoegd, zij het in veel mindere mate dan in vleeswaar.... en dat in het buitenland niet nodig wordt geacht.
En het klopt (niet 'het schijnt') dat het gelijktijdig nuttigen van een mandarijn/ sinaasappel(sap) bij het ontbijt de omzetting van E250 in de maag naar nitrosaminen grotendeels of helemaal tegengaat.
Nitraten in groenten/fruit gaan vergezeld met met Vitamine C en andere anti-oxidanten*.
Dat is toch een ander verhaal (dat toentertijd tijdens de 'spinaziehysterie' al compleet ontrafeld is). Het nitraatbesmette drinkwater uit vele putten in bio industrie gebieden is wel een serieuze bedreiging voor de volksgezondheid.
Wat die industriële vervangende stofjes voor E250 inhouden? Wat is er gebeurd met het nitraat in die 'natuurlijke' producten tijdens verhitting (dat omzetting in nitriet veroorzaakt) en indrogen... en met de anti-oxidanten?
Luchtdroging (ham, salami) is een conserveringsmethode die in sommige gebieden nog wordt toegepast.... zonder E250.
En 12 jaar geleden kocht ik nog heerlijke ambachtelijke grijze kookham zonder E250... de vleesstructuur totaal anders dan die supermarktham.... en ook zonder eveneens schadelijke (!!!) fosfaten (waterbinders) die meer winst geven,... water is goedkoop, samen met dat plakvlees (en bevat is sommige gebieden ook nog eens gratis extra nitraat).... en water geeft ook sneller bederf zonder E250. Commercie is het belang van E250. De macht van de supermarkt en vleesverwerkers. 'Ons' gedevalueerde systeem.
(* groenten en fruit voorkomen kanker, bij E250 vleeswaar is al bij 20 gram per dag een carcinogeen effect vastgesteld! 150 gram een heel rare grens... er is geen veilige grens voor nitrosaminen.... net zomin als bij dioxinen en PFOS... waarbij ook bedacht moet worden dat er andere dan carcinogene effecten zijn!... vaak een symptoom van onderliggende processen als RNA/DNA aantasting... en die werken allemaal algoritmisch door in toekomstige generaties)
Bijzonder dat in zo'n rapport met geen woord gerept wordt over de associatie tussen nitriet en nitraat uit voeding en een bloeddruk verlagend en metabool syndroom verbeterend effect. Focussen op één aspect is zinloos in het kader van volksgezondheid.
Over één aspect gesproken, de bulk van nitraatinname uit voeding komt van groenten en fruit, maar hoewel ANSES dat ook noemt, geven ze niet het advies om groenten- en fruitinname te verlagen. Toch hangen ze het hele verhaal rondom vleeswaren op aan nitriet en nitraat (niet aan vleeswaren als zodanig) dus het advies is duidelijk inconsistent. Dat laat m.i. maar weer eens zien hoe sterk vooronderstellingen ipv sec evidence de adviezen bepalen.
Food for thought: een verschil tussen geconserveerde vleeswaren en nitraatrijke groenten is dat laatstgenoemde ook vol zit met levende (en veelal gunstige) micro-organismen en de vleeswaren volkomen steriel zijn.
Het is bijzonder om te zien hoe in vele Franse media "het bestaan van een verband tussen het risico op darmkanker en de blootstelling aan nitraten en nitrieten" wordt vertaald naar "Anses bevestigt verband met nitrieten in bewerkt vlees".
In het rapport staat toch duidelijk:
"De Anses bevestigt het bestaan van een verband tussen het risico van colorectale kanker en de blootstelling aan nitrieten en/of nitraten, ongeacht of deze worden ingenomen door de consumptie van bewerkt vlees of via de consumptie van bladgroenten en drinkwater. Hoe hoger de blootstelling aan deze verbindingen, hoe groter het risico op colorectale kanker bij de bevolking".
De Anses beveelt daarom niet alleen minder dan 150 gram vleeswaren per week te eten en de additieven te verminderen maar ook een betere beheersing van het nitraatgehalte in water en bodem:
"Om de blootstelling aan nitraten via het drinkwater, maar ook via de consumptie van bladgroenten te verminderen, wijst het agentschap erop dat het van belang is bepaalde praktijken, zoals toediening van meststoffen, te blijven optimaliseren door deze zo goed mogelijk af te stemmen op de behoeften van de gewassen. Het agentschap zal binnenkort een specifiek advies over dit onderwerp uitbrengen".
Altijd weer die stikstofverbindingen....
In Frankrijk worden veel soorten ham gegeten, vooral in of bij de (warme) maaltijden, ook wel tussen het stokbrood met wat groente zoals tomaat of sla. Bij ons worden er vooral boterhammen mee belegd, zonder groente. Gelijktijdige inname van vitamine C rijke groente schijnt de schadelijke effecten te reduceren. Denk met name in ons land ook aan boterhamworst, spekreepjes, kipfilet, gebraden gehakt, rookworst en kaas, met name Zaanse Hoeve (sorry AH). De buitenlandse zachte en harde kazen bevatten deze conserveermiddelen over het algemeen niet, althans niet volgens het etiket.