De Volkskrant brengt dit weekend een afscheidsinterview met de Wageningse levensmiddelentechnoloog Tiny van Boekel. Op donderdag 20 juni aanstaande geeft hij zijn laatste college. In het interview pleit hij voor gematigd en gevarieerd eten en het gebruik van technologie om de mensheid duurzaam te kunnen voeden. Hij betreurt het dat industrie, handel en consument kennelijk slecht met de weelde van de beschikbaarheid van veel voedsel om kunnen gaan. We worden te zwaar en ziek door de manier waarop voedsel wordt gemarket. Het euvel schuilt niet in de producten, maar in het teveel en te vaak eenzijdige en dikmakende voedsel waarmee consumenten verleid worden. Bedrijven moeten, zegt hij, hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen door overvoeding via hun marketing tegen te gaan.
Echt opvallend in het interview zijn de zorgen van de zich doorgaans gematigd uitsprekende Van Boekel over de toekomst. Hij vreest dat de wereld binnen afzienbare tijd met voedselschaarste te maken gaat krijgen, terwijl de politieke wil ontbreekt om die schaarste - die in de geschiedenis steevast tot sociale onrust, oproer en oorlog heeft geleid - te voorkomen.
Van Boekel: "Als je kijkt naar de bevolkingsgroei in de wereld, de uitputting van landbouwgronden, de watervervuiling, dan denk ik dat we de processen niet meer in de hand hebben. Ik verwacht dat voedsel schaarser gaat worden. Dat kan vijftig jaar duren, of honderd. Maar het gaat een keer gebeuren.
We zullen anders moeten gaan produceren. Dat heeft enorme consequenties voor het aanbod. We zullen ook meer moeten gaan betalen voor ons voedsel. Technologie kan een bijdrage leveren aan de oplossing. Maar ik zeg nadrukkelijk: een bijdrage. Technologie is niet dé oplossing.
We zouden een maatschappelijke discussie moeten voeren over ons voedselsysteem. Er liggen rapporten over hoe het anders kan. We moeten anders eten, minder vlees bijvoorbeeld. Maar de politieke wil om daarmee aan de slag te gaan ontbreekt. Ik denk dat de gemiddelde politicus niet beseft hoe dramatisch het mis kan gaan."
de Volkskrant - Een beetje chips mag best van deze hoogleraar, maar verder moeten we nodig anders gaan eten
Echt opvallend in het interview zijn de zorgen van de zich doorgaans gematigd uitsprekende Van Boekel over de toekomst. Hij vreest dat de wereld binnen afzienbare tijd met voedselschaarste te maken gaat krijgen, terwijl de politieke wil ontbreekt om die schaarste - die in de geschiedenis steevast tot sociale onrust, oproer en oorlog heeft geleid - te voorkomen.
Van Boekel: "Als je kijkt naar de bevolkingsgroei in de wereld, de uitputting van landbouwgronden, de watervervuiling, dan denk ik dat we de processen niet meer in de hand hebben. Ik verwacht dat voedsel schaarser gaat worden. Dat kan vijftig jaar duren, of honderd. Maar het gaat een keer gebeuren.
We zullen anders moeten gaan produceren. Dat heeft enorme consequenties voor het aanbod. We zullen ook meer moeten gaan betalen voor ons voedsel. Technologie kan een bijdrage leveren aan de oplossing. Maar ik zeg nadrukkelijk: een bijdrage. Technologie is niet dé oplossing.
We zouden een maatschappelijke discussie moeten voeren over ons voedselsysteem. Er liggen rapporten over hoe het anders kan. We moeten anders eten, minder vlees bijvoorbeeld. Maar de politieke wil om daarmee aan de slag te gaan ontbreekt. Ik denk dat de gemiddelde politicus niet beseft hoe dramatisch het mis kan gaan."
Agnes #30 , de vrijhandelsverdragen (EPAs) die de EU aan Afrika heeft opgedwongen dwingen de landen van zuidelijk Afrika om 80% en die van West Afrika om 75% van hun tarieflijnen op nul te zetten. Dat is een ernstige belemmering voor Afrikaanse regeringen die hun binnenlandse producenten willen beschermen tegen goedkope importen uit Europa. Er zijn wel safeguard clausules e.d., maar die bieden weinig soelaas.
#27 Niek, pas geleden was ik op een conferentie in Boekarest, waar het thema was Peasant Rights (decade) en het nieuwe CAP. Organisator was de Roemeense peasant (is er een Nederlands woord voor peasant?) belangenvereniging Ecoruralis. Een van de sprekers was Rudolf Moegele, European Commission - DG Agriculture and Rural Development, Deputy Director-General. Ik heb gevraagd wat het nieuwe CAP betekent voor de Afrikaanse (kleine) boer. Hij wuifde alle kritiek op het huidige en toekomstige beleid weg, '''De Afrikanen hebben nu ook geen marktbelemmeringen, als ze maar willen, het is hun eigen keus''.
Op de dag na de conferentie was er een kleine manifestatie voor het gebouw waar het CAP werd bekonkeld. Omdat de peasants niet waren uitgenodigd als gesprekspartner, terwijl ze van grote betekenis zijn voor de voedselvoorziening Europa- en wereldwijd.
# 24 Minder oorlog helpt ook voor meer beschikbaarheid van voedsel.
#27 Beste Niek. Je was er zelf bij in de Rode Hoed. Je had zelf ook een bijdrage. Maar het feit dat van Ittersum noemde dat wil de Afrikaan van de toekomst zich voeden bij de te verwachten bevolkingstoenametrend, dat de maisopbrengst zou moeten stijgen van 2 ton/ha naar 7 ton/ha vond ik schokkend.
Natuurlijk is het een probleem. Vooral in arme gebieden met een lage natuurlijke bodemvruchtbaarheid (Afrika) waar boeren te weinig verdienen om bemesting te betalen. Maar behalve van de bodemvruchtbaarheid hangt de mondiale beschikbaarheid van voedsel in de toekomst af van heel veel andere zaken. Het is hoog tijd dat daar serieus naar gekeken wordt, en niet alleen aan de hand van onze eigen stokpaardjes.