In November 2010 klaagde ik bij de reclame code commissie (RCC) over bovenstaande de leus 'Becel al vijftig jaar goed voor hart en bloedvaten' en plaatste ik een oproep op foodlog om mij te ondersteunen. Inmiddels is er een definitieve uitspraak en ben ik in het gelijk gesteld door de RCC inzake "dossier 2010/00672".

Laat de roomboter maar knallen en lees ondertussen een kort verslag van de epische strijd van een kritische consument tegen de advocaten van Unilever.
Ik herinner het me nog goed, het was een gure November dag en ik werd opgeschrikt door een feestelijke Becel reclame ter ere van het 50 jarige bestaan van dit product.
Via de radio werd ik attent gemaakt op actiekuipen Becel en werd ik tevens geïnformeerd dat “Becel al 50 jaar goed was voor hart en bloedvaten”.
Ik verkeerde in de veronderstelling dat alle Unilever-margarine's tot 1995 20% transvetten bevatten (smeerbare margarine) maar dit bleek - gelukkig - onjuist. In de beginjaren bevatte Becel 7% transvetten.
Gelukkig voor mijn klacht, maar helaas voor alle smeerders uit het verleden, was Becel gemaakt van 90% zonnebloemolie. Was dat niet goed voor hart- en bloedvaten dan? Nee. Ik leg het u uit.

De klacht (korte samenvatting)

a. Becel bestond uit 90% zonnebloemolie en bevatte in het eindproduct 60,5 % linolzuur en 0 tot 0,2 % alfa-linoleenzuur.
b. 20 Gram Becel was geadviseerd = 4 boterhammen met elk 5 gram Becel.
c. 2 theelepels zonnebloemolie leveren de totale dagdossering linolzuur van 3% die door de ISSFAL is gesteld.
d. 20 gram Becel levert 12 gram linolzuur + brood ( 1 gram linolzuur) = 13 gram linolzuur.
e. 13 gram linolzuur is +/- 5 energie% en is al een overschrijding van een gezonde dagdosering, er kan vervolgens niks meer worden ingenomen omdat zowel groente, noten, zaden, oliën en vlees allemaal linolzuur bevatten.
f. Becel had vroeger een spectaculair andere (slechtere) verhouding dan de huidige, zoals het volgende schema laat zien:

image

g. Omega 6 en 3 delen dezelfde enzymcomplexen om door ons lichaam opgenomen te kunnen worden; dat betekent dat ze bij onevenwichtige verhoudingen niet in gelijke mate kunnen worden opgenomen. Een goede opname van omega 3 bestaat alleen bij verhoudingen tussen de 2:1 en 5:1.
h. Een hoge inname van linolzuur blokkeert de omzetting van alfa-linoleenzuur en zorgt niveaux in bloedstolling, vaattonus en ontstekingsgevoeligheid die onze gezondheid negatief beïnvloeden.
i. Inflammatie, vasoconstrictie en trombocytenaggregatie zijn bekende pathofysiologische processen bij het ontstaan van hart- en vaatziekten.
j. De wetenschappelijke claim van Unilever over 50 jaar retroperspectief is onhoudbaar gezien de in die tijd ontwikkelde nieuwe inzichten en de nieuwe samenstelling van het product.
k. Een EFSA claim anno 2011 is niet te extrapoleren over een product uit 1960 met een totaal andere samenstelling, er kan niet gekeken worden naar een losstaand nutriënt om een totaal product te bestempelen als “gezond”.
Als deze wel logica gevolgd wordt dan zou een hondendrol met veel linolzuur wel eens het summum kunnen zijn voor gezonde hart en bloedvaten.

Unilever's verweer (samenvatting)
a. De klager is gevaarlijk voor de Nederlandse gezondheid door tegen het advies in te gaan van gezaghebbende autoriteiten, hij zou als medewerker in de gezondheidszorg moeten beseffen dat dit soort praat gevaarlijk is.
b. Becel is altijd goed geweest voor hart en bloedvaten aangezien het veel linolzuur bevat, linolzuur is goed voor hart en bloedvaten
c. Becel heeft boter en reuzel vervangen en daarom hebben we meer onverzadigde vetten binnen gekregen dan de slechte verzadigde vetten.
d. Om een EFSA claim te mogen hanteren moet een product 15% van de dagelijkse hoeveelheid linolzuur of 15% alfa-linolzuur bevatten.
e. Becel heeft altijd veel meer dan 15% linolzuur bevat en is daarom altijd goed geweest.
f. Veel linolzuur is niet schadelijk, verzadigd vet is fout en linolzuur en alfa-linoleenzuur zijn onafhankelijk van elkaar goed.

Uitspraak
Uiteindelijk laat de RCC het linolzuur/alfa-linoleenzuur in het midden en stellen ze me wel in het gelijk maar dan toch op basis van de transvetten.

Linksom of rechtsom het maakt mij niks uit, zolang ik een Becel feestje kan verstoren en kan bijdragen aan het vergroten en rechtzetten van één van de grotere wetenschappelijke dwalingen op het gebied van voeding ben ik van de partij.Mevrouw Gerichhausen, voedingskundige (Nutrition Manager) bij Unilever en door opvoedblad J/M ouders bestempeld als “het geweten van Unilever” was aanwezig bij de tweede mondelinge toelichting van de klacht. De commissie vroeg haar of veel linolzuur een relatie heeft met pathologie. Ze antwoordde: “nee die is er niet”
Was ik de enige die de kleur uit haar gezicht zag wegtrekken en hoorde dat haar stem oversloeg?

Ik vroeg me af of ook ik voor een dikke maand salaris de basisregels van fysiologie en voedingsleer zou kunnen wegzetten totdat ze me wel weer zouden uitkomen.

Voor de rest van de wereld met wetenschappelijke interesse en voeding, zal het niet ontgaan zijn dat in de laatste tien jaar er een groeiende berg bewijs is die hoge linolzuurinames correleert met een waslijst aan zgn. welvaartsziektenziekten, van hart- en vaat en ADHD tot reumatische.

Becel is gezien het transvet- en linolzuur-debacle in mijn ogen geen reden om een feestje te bouwen of actie kuipen te gaan uitreiken, maar misschien een mooi moment om stil te staan bij de gemaakte schade.

Tot slot wil ik graag de uitvoerige reacties van iedereen bedanken die zowel via foodlog als via persoonlijke mails heeft bijgedragen aan dit succes.

Tot slot een citaat van Michel de Lorgeril, bekend van The Lyon Diet Hart Study: “Nu steeds duidelijker wordt dat het huidige advies (verminder de inname van verzadigd vet, maar gebruik meer linolzuur om de cholesterol te verlagen) een averechts effect heeft, is dat natuurlijk ontzettend pijnlijk voor veel mensen. Er zijn deftige carrières op gebouwd. Veel instanties doen dan ook net of hun neus bloedt. De burger wordt niet ingelicht over het onschatbare belang van voldoende alfa-linoleenzuur en de schadelijke effecten van veel linolzuur. Enorme economische machten houden de boodschap doelbewust tegen. Dat kost levens. Iedere dag.”

Robert de Vos is een betrokken medewerker uit de gezondheidszorg voor wie cijfers over hart en vaatziekten geen 'gevallen' zijn maar eerder persoonlijke verhalen, en die geen financiële banden heeft met roomboterfabrikanten en die dit ook niet blogt voor zijn “15 minutes of Fame”.
Dit artikel afdrukken