Russische smient biedt hoop voor theorie verspreiding vogelgriep H5N8

Het vogelgriepvirus H5N8 dat Europese pluimveehouders in onzekerheid dompelt, werd in Nederland aangetroffen bij een smient. Boerderij meldt dat nu ook in Rusland een smient is gevonden met het virus. Dat laat boeren en wetenschappers een beetje opgeluchter adem halen.

Geen inheemse mutatie
Het is boeiend te lezen hoe Boerderij het nieuws zijn nieuwswaarde verleent. Het blad schrijft: Het besmette dier werd aangetroffen rond het plaatsje Belaya Gora, in Noordwestelijk-Siberië. Het is de eerste keer dat het H5N8-virus in Rusland opduikt. Het is vooral opmerkelijk omdat het theorieën over de verspreiding van het virus lijkt te ondersteunen. Onderzoekers van Wageningen publiceerden in november al een artikel waarin zij opperden dat de meest waarschijnlijke manier waarop het virus vanuit Azië naar Europa is gekomen, is dat het op broedplaatsen in Siberië verspreid is. Er zijn namelijk zover bekend geen vogelsoorten die rechtstreeks vanuit Zuidoost-Azië (waar het H5N8-virus voor het eerst de kop opstak) naar Europa trekken. Maar er zijn wel onder andere watervogels die vanuit Zuidoost-Azië en vanuit Europa naar Siberië trekken voor het broedseizoen. Volgens de Wageningse onderzoekers zouden zij daar vogelgriepvirussen hebben uitgewisseld.

CIWF hanteert een andere theorie
Omdat er geen vogels direct vanuit Azië naar Europa migreren, moest er een tussenstop worden gevonden om te kunnen verklaren dat H5N8 uit Azië de 'dader' is van de in Europa optredende vogelgriep. Er zijn immers ook evenmin bewezen, maar steeds opnieuw geventileerde theorieën die beweren dat de kwalijke griep zich heeft ontwikkeld vanuit de uitwisseling tussen tam (landbouw)pluimvee en wilde vogels. Dierwelzijnsorganisatie CIWF wees in de afgelopen weken tot 2 maal toe op deze gedachte waarvoor ook wat aanwijzingen bestaan.

Die ene Russische smient moet dus het tegenwicht geven tegen de verontrustende gedachte dat H5N8 zich ook in Europa zou hebben kunnen ontwikkeld in de interactie tussen tamme en wilde vogels. Een eerdere aanwijzing daarvoor was de genetische verwantschap tussen de in Nederland aangetroffen gevallen van H5N8 en die in Azië. Het feit dat 1 Russische smient met blijdschap wordt onthaald, laat echter vooral zien hoe groot de onzekerheid is, ook al biedt het beest weer wat hoop dat H5N8 niet in Europa zelf is ontstaan. Eenzelfde soort blijdschap trof 2 Nederlandse smientenpoepjes. De gedachte dat H5N8 onder in gevangenschap gehouden dieren ontstaat, is immers nog vervelender dan het kunnen vasthouden aan de gedachte dat het kwaad uit het wild komt. Voor zover het je gerust kan stellen: voor beide gedachten bestaat nog nauwelijks hard bewijs.

Fotocredits: smient, Martien Brand