De vraag waarover momenteel in de voedingskunde een levendige discussie wordt gevoerd, is of een dieet met weinig koolhydraten beter is dat een met weinig vet. Ook op Foodlog komt die vraag geregeld aan de orde.
Onderzoek in het 'vrije leven'
Wetenschappers van instituten uit New Orleans, Pasadena en Baltimore deden een gerandomiseerd onderzoek met twee groepen obese proefpersonen dat een jaar duurde. De deelnemers volgden hun diëten strikt en onder begeleiding, maar wel in hun ‘vrije’ dagelijkse leven, dat wil zeggen onder de normale omstandigheden waarin mensen leven.
Er gold geen beperking in calorieën, wel kregen de deelnemers advies over portiegroottes en dergelijke.
Koolhydraatbeperking werkt voor gewicht en gezonde bloedwaarden
De ene helft van de proefpersonen volgde een dieet met weinig koolhydraten, de ander met weinig vet. Beide waren geen extreem restrictieve diëten en bevatten alle voedingsstoffen, ook ‘snelle’ koolhydraten uit bewerkt voedsel en verzadigd vet uit vlees en zuivel. Het enige verschil was de percentages koolhydraten en vet.
De conclusie was duidelijk: ‘Het beperken van koolhydraten is een goede keuze voor wie gewicht wil verliezen en risico’s op hartproblemen wil verminderen.’ Vooral dat laatste is opmerkelijk.
Niet alleen viel de low carb groep (60 personen) meer af dan de low fat groep (59), ook bleken ze na een jaar betere waarden van cholesterol en triglyceriden in hun bloed te hebben. Die gelden als belangrijke indicaties voor het risico op hartproblemen later in het leven.
'Minder koolhydraten makkelijker dan minder calorieën'
De uitkomst is in lijn met veel recent onderzoek, maar weerspreekt de gangbare opvatting over de samenstelling van diëten. Niet de verhouding tussen de verschillende groepen macronutriënten (vetten, eiwitten, koolhydraten) zou er toe doen, maar de totale hoeveelheid calorieën. Verzadigd vet, dat in dit onderzoek gegeten mocht worden, wordt traditioneel als een grote boosdoener gezien.
De epidemioloog Darius Mozaffarian, een van de meest vooraanstaande Amerikaanse voedingsdeskundigen, zegt in The New York Times over het onderzoek: ‘Het laat zien dat onder alledaagse omstandigheden het verminderen van koolhydraten je helpt gewicht te verliezen zonder op calorieën te hoeven letten. Dat is belangrijk omdat het gemakkelijker is voor iemand om te veranderen wat hij eet dan te proberen minder calorieën binnen te krijgen.’
Martijn Katan
In Tros Radar was gisteravond de Nederlandse vettenkenner professor emeritus Martijn Katan te beluisteren. Hij stelde dat geen enkel dieet blijvend werkt.
Zijn Amerikaanse collega en het nieuwe onderzoek logenstraffen die uitspraken vandaag alweer. Er lijkt een uitzondering te moeten worden gemaakt voor Low Carb. Terwijl Atkins het promootte in een vette versie, promoot de internist 'Dokter Frank' van Berkum dat dieet in een niet al te vette, eiwitrijke versie in Nederland. Hoewel zijn naam gisteravond nog 1 adem werd genoemd met de verkeerde beloften van dieetgoeroe's zijn de aanvallen van vakbroeders op het Dr. Frank dieet inmiddels nagenoeg verdwenen.
Dit artikel afdrukken
Onderzoek in het 'vrije leven'
Wetenschappers van instituten uit New Orleans, Pasadena en Baltimore deden een gerandomiseerd onderzoek met twee groepen obese proefpersonen dat een jaar duurde. De deelnemers volgden hun diëten strikt en onder begeleiding, maar wel in hun ‘vrije’ dagelijkse leven, dat wil zeggen onder de normale omstandigheden waarin mensen leven.
Er gold geen beperking in calorieën, wel kregen de deelnemers advies over portiegroottes en dergelijke.
Koolhydraatbeperking werkt voor gewicht en gezonde bloedwaarden
De ene helft van de proefpersonen volgde een dieet met weinig koolhydraten, de ander met weinig vet. Beide waren geen extreem restrictieve diëten en bevatten alle voedingsstoffen, ook ‘snelle’ koolhydraten uit bewerkt voedsel en verzadigd vet uit vlees en zuivel. Het enige verschil was de percentages koolhydraten en vet.
De conclusie was duidelijk: ‘Het beperken van koolhydraten is een goede keuze voor wie gewicht wil verliezen en risico’s op hartproblemen wil verminderen.’ Vooral dat laatste is opmerkelijk.
Niet alleen viel de low carb groep (60 personen) meer af dan de low fat groep (59), ook bleken ze na een jaar betere waarden van cholesterol en triglyceriden in hun bloed te hebben. Die gelden als belangrijke indicaties voor het risico op hartproblemen later in het leven.
'Minder koolhydraten makkelijker dan minder calorieën'
De uitkomst is in lijn met veel recent onderzoek, maar weerspreekt de gangbare opvatting over de samenstelling van diëten. Niet de verhouding tussen de verschillende groepen macronutriënten (vetten, eiwitten, koolhydraten) zou er toe doen, maar de totale hoeveelheid calorieën. Verzadigd vet, dat in dit onderzoek gegeten mocht worden, wordt traditioneel als een grote boosdoener gezien.
De epidemioloog Darius Mozaffarian, een van de meest vooraanstaande Amerikaanse voedingsdeskundigen, zegt in The New York Times over het onderzoek: ‘Het laat zien dat onder alledaagse omstandigheden het verminderen van koolhydraten je helpt gewicht te verliezen zonder op calorieën te hoeven letten. Dat is belangrijk omdat het gemakkelijker is voor iemand om te veranderen wat hij eet dan te proberen minder calorieën binnen te krijgen.’
Martijn Katan
In Tros Radar was gisteravond de Nederlandse vettenkenner professor emeritus Martijn Katan te beluisteren. Hij stelde dat geen enkel dieet blijvend werkt.
Zijn Amerikaanse collega en het nieuwe onderzoek logenstraffen die uitspraken vandaag alweer. Er lijkt een uitzondering te moeten worden gemaakt voor Low Carb. Terwijl Atkins het promootte in een vette versie, promoot de internist 'Dokter Frank' van Berkum dat dieet in een niet al te vette, eiwitrijke versie in Nederland. Hoewel zijn naam gisteravond nog 1 adem werd genoemd met de verkeerde beloften van dieetgoeroe's zijn de aanvallen van vakbroeders op het Dr. Frank dieet inmiddels nagenoeg verdwenen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
@Dick, #13
De eerste rare sprong die Katz maakt is te stellen dat hij het een waardeloze vraag vindt om te onderzoeken of een low-carb dieet effectief is. Raar omdat er een plausibel mechanisme aan ten grondslag ligt waar Berson in de jaren 70 de Nobelprijs voor gekregen zou hebben, ware het niet dat hij al was overleden. Die was dus wel voor Yalow. Het plausibele mechanisme is: teveel insuline in het lichaam zorgt voor opslag van vet en voorkomt vrijgave van vet.
Dit staat ook in biochemieboeken die standaard op de unversiteit worden gebruikt, Lehininger's Principle of Biochemistry:
"High blood glucose elicits the release of insulin, which speeds the uptake of glucose by tissues and favors the storage of fuels as glycogen and triacyglycerols, while inhibiting fatty acid mobilization in adipose tissue.”
Hij doet ook net alsof low-carb onderzoekers geen onderscheid maken in kwaliteit. Dat is niet zo, zie #10.
Ik ben geen kenner van het low-fat dieet, maar zijn kritiek lijkt onterecht. Op wikipedia wordt een grens van 35% vet gehanteerd voor een low-fat dieet. De vraag is dus waarom Katz dit geen low-fat diet noemt. Het is low-fat dieet was notabene gebaseerd op de National Cholesterol Education Program guidelines zoals in de studie wordt vermeld.
De afwijking van de baseline is helemaal niet zo interessant. Wel interessant dat de mensen zich blijkbaar als baseline al zo ongeveer houden aan de voedingsadviezen van de overheid.
In dit onderzoek is low-carb wel echt low-carb en het effect was hoe dan ook groter dan in de andere groep.
Afname vetmassa na 12 maanden:
Low-fat: 0.3 (0.5 to 1.1) en Low-carb: 1.2 (2.0 to 0.4) 1.
Lean mass:
Low-fat -0.4 (1.2 to 0.4) en Low-Carb 1.3 (0.5 to 2.0), toename dus.
Katz concludeert ook nog dat de low-carb groep minder calorieen nam na 12 maanden. Dat vindt hij een voorspelbaar resultaat, al weet ik niet waarom. Beide groepen kregen geen restrictie voorgeschreven.
Zoals al vaak gezegd: LCHF vermindert automatisch de inname van de hoeveelheid calorieen doordat het lichaam die voedingsstoffen krijgt die het nodig heeft. Dat is het resultaat van de interventie, niet de basis van de interventie. Wat wil je nog meer?
Laten we blij zijn dat de Britse Hartstichting de resultaten serieus neemt. Dat hebben we nodig voor cultuuromslag.
Een van de weinig studies die adherence onderzocht, laat zien dat mensen die van een low-carb voedingspatroon afstappen, sneller in gewicht aankomen. Zie figure 1A. Logisch, als je er sneller van afvalt, kom je er ook weer sneller van aan als je het loslaat.
#12, Guido, stiekem vond ik net als jij het commentaar van Mozzafarian het leukst, maar dat andere onderzoek is er ook, al laat het nog wat ruimte voor een voordeel van het low carb menu (maar niet zo bijzonder veel).
Maar iets anders: wat vind je van de methodologische kritiek van Katz?
@Dick, #11
"volgens een gelijktijdig gepubliceerd onderzoek dat RTL naar boven haalde, maakt het niet uit welke dieet je volgt omdat afvallen nu eenmaal een kwestie van calorie-intake is."
Op basis waarvan trek je deze conclusie? Dat is helemaal niet wat het artikel stelt, het past misschien wel goed bij de mening die je al hebt.
Om weer te relativeren (en hoe onterecht was de kritiek van Katz eigenlijk?): volgens een gelijktijdig gepubliceerd onderzoek dat RTL naar boven haalde, maakt het niet uit welke dieet je volgt omdat afvallen nu eenmaal een kwestie van calorie-intake is.
Gelukkig hebben we sinds vandaag het evidence based handboek diëtetiek. Kan dat misschien de dikke vinger in de lucht die een gewoon mens ervaart na zoveel tegenstrijdig nieuws weer geruststellen?
@Martijn:
Ik wil ze niet de kost geven, de Paleo-aanhangers die "lean-meat" voorschrijven. Dat vet aan de basis van ons voedingspatroon staat, wordt vooral door de LCHF-ers gepropageerd.
Als Katz stelt:
"'Everything from lentils to lollipops is carbohydrate; why on earth would anyone want to treat such a vast expanse of the food supply as if it were just one thing? "
1) Dat doen LCHF-onderzoekers niet. Er is wel degelijk verschil in kwaliteit, maar
2) Het biologische mechanisme waar zij van uit gaan is dat koolhydraten insuline-afgifte verhogen en vetopslag bevorderen. ALLE koolhydraten en
3) Koolhydraten zijn niet essentieel voor het lichaam (en alle voedingsstoffen die in koolhydraathoudende producten zitten, zitten ook in niet-koolhydraathoudende producten) dus
4) Is koolhydraatbeperking de meest logische optie voor mensen met overwicht en diabetes.