Dat je van cafeïne een opkikker krijgt, weet iedereen wel. Niet voor niets drinken mensen die voor een deadline staan of een bijzondere prestatie moeten leveren vaak en veel koffie. De Franse schrijver Balzac dronk wel 50 koppen koffie per dag: "Zonder koffie kun je niet schrijven, ofwel niet leven" zou hij ooit gezegd hebben. De producenten van energie-drankjes weten er ook alles van.

Andere voedingsmiddelenfabrikanten spelen ook graag op het opkikkereffect in. Inmiddels wordt cafeïne aan allerlei voedingsmiddelen en snacks toegevoegd. Reden voor de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten een onderzoek in te stellen naar de 'cumulatieve impact' van dit stimulerende middel, meldt BBC News Magazine.

Want wat zijn de effecten op de gezondheid van deze 'psychoactive drug'? Is (te) veel cafeïne nu wel of niet schadelijk? Wetenschappers zijn er nog niet uit. Juist omdat er zoveel koffie en thee geconsumeerd wordt, is ieder onderzoek dat een relatie legt tussen een vorm van kanker of diabetes en cafeïne al bij voorbaat voorpaginanieuws. Complicerende factor is dat mensen vaak niet weten hoeveel cafeïne ze eigenlijk binnenkrijgen: het wordt te pas en te onpas aan allerlei voedinsgmiddelen toegevoegd, van kauwgum tot koekjes. De Amerikaanse FDA heeft daarom beloofd 'veilige niveaus te bepalen' voor cafeïne-inname. Dat zal nog niet eenvoudig zijn, want ieder lichaam reageert anders op cafeïne. Wat veilig is voor de een, is gevaarlijk voor de ander. Over de impact op kinderen hebben we het dan nog niet eens gehad.

Het land dat de meeste koffie ter wereld drinkt, Finland, zit op een dagelijkse cafeïne-inname van gemiddeld 400 mg cafeïne, ruim 8 kopjes per dag. Dat is de bovengrens van wat de FDA nu veilig noemt. De opmars van de energie-drankjes en andere verborgen cafeïne-bommetjes laat echter zelfs de Finnen niet onberoerd: op hoog-cafeïnehoudende dranken moet in Finland een waarschuwingssticker zitten - een voorschrift dat vanaf 2014 voor de hele EU gaat gelden.

Waarom staat deze drug in een veel gunstiger daglicht dan andere? Het is geen genotsmiddel, zoals marihuana, brengt je niet in een roes en werkt niet ontspannend als alcohol, partydrugs of paddo's. Cafeïne verhoogt je productiviteit. Je krijgt er simpelweg meer door gedaan. Niet onbelangrijk in onze prestatiegerichte maatschappij.

Nederland staat overigens in de top-5 van koffiedrinkers ter wereld. Wij staan na de Finnen, die jaarlijks 12 kilo koffie per persoon gebruiken en andere Scandinavische landen, op de vijfde plaats met ruim 8 kilo koffie per persoon per jaar. Volgens Douwe Egberts moeten we wat minder achteloos koffiedrinken maar onszelf wel veel meer verwennen met onze dagelijkse portie drugs. Zo wordt het toch nog een genotsmiddel.

Fotocredits: 'working', uitsnede, Rachel Andrew
Dit artikel afdrukken