In de vorige eeuw was vet slecht. Niet alleen voor je cholesterol maar ook voor je gewicht. Proefdieren kunnen verslaafd worden gemaakt aan vet.

Nu is suiker slecht, want we eten ieder jaar minder vet en meer suikers dan ooit, een trend die gelijke tred houdt met de toename van het aantal mensen met overgewicht. Dus het zijn de suikers die slecht zijn, zei afgelopen week Paul van der Velpen, algemeen directeur van de GGD Amsterdam, in zijn geruchtmakende column . Ze zijn zelfs verslavend, dat is inderdaad bewezen bij proefdieren.

Nee, zegt prof. Robert Lustig, het is fructose. Fructose vormt samen met glucose het disacharidemolecuul sucrose of tafelsuikermolecuul. Volgens Lustig is fructose verslavend, het is als “alcohol without the buzz”. Toch kunnen proefdieren wel degelijk verslaaf worden gemaakt aan zowel sucrose als fructose.

Bij mensen ligt het iets complexer. Allereerst bestaat er controverse over het begrip eetverslaving. Er moet sprake zijn van gewenning en onthoudingsverschijnselen, anders is er geen sprake van verslaving. Onlangs is een vragenlijst met score opgesteld om eetverslaving te diagnosticeren. Middels die vragenlijst zou volgens een recent onderzoek in PloS ongeveer 5% van de Amerikanen eetverslaafd zijn. Zowel vetten als suikers (die wel lekker moeten zijn) kunnen bij mensen verslavend werken, althans volgens Tanya Zilberter.
Als 5% van de Amerikanen verslaafd is aan voedsel, waarom zien we dat dan niet in Nederlandse ziekenhuizen? Is er een arts die een patiënt kent met abstinentieverschijnselen na onthouding van suikers of vetten, vergelijkbaar met alcohol?

Echte voedselverslaving is dus zo zeldzaam dat de obesitasepidemie daar niet mee verklaard kan worden. Was het maar zo simpel! Overgewicht is een multifactoriële aandoening en er is dus niet maar één enkele hoofdverdachte.

Toch is de conclusie niet ingewikkeld. We eten te veel, we eten te vaak en we eten ook nog eens de verkeerde ingrediënten. In de afgelopen 50 jaar aten we gemiddeld tussen de 300-570 kcal per dag meer dan daarvoor. Om die hoeveelheid energie te verbranden (en niet in vetweefsel om te zetten) moet men minstens 1-2 uur intensief sporten. Dat doet geen hond, maar toch adviseren Hessel de Jong, CEO van Coca Cola en de Suikerstichting dat in koor. Professor Tim Noakes zegt daarover: “Als je moet sporten om op gewicht te blijven, dan eet je teveel”.

Het argument van Paul van der Velpen deel ik niet, wél zijn conclusie: we eten te veel (suikers).

Fotocredits: Easter Sunday Brunching, teesha dunn
Dit artikel afdrukken