Het medische vakblad BMJ besteedt rond Kerst altijd aandacht aan opvallende en grappige, maar wel wetenschappelijk verantwoorde onderzoeken. De 2016 editie van het blad duikt onder meer in de geur van urine, om precies te zijn in de vraag welk soort mensen de geur van hun urine na het eten van asperges wel of niet vinden stinken.

Anosmie
In een speciaal opgezette studie werden 6.909 Amerikaanse proefpersonen gevraagd of zij de geur van asperges in hun urine konden ruiken na het eten daarvan. Als de proefpersonen het sterk eens waren met de stelling ‘na het eten van asperges, ruik je een sterke, karakteristieke geur in je urine’, beschouwden de onderzoekers hen als 'asperge-ruikers'. Zo niet, dan vielen ze in de groep met ‘asperge anosmie’, zeg maar 'geurdoofheid' voor asperges.
Uiteindelijk bleek 58% van de mannen en 61,5% van de vrouwen 'geurdoof' voor asperge-urine. Na een genoom-check, stelden de onderzoekers 871 genetische varianten vast die geassocieerd zijn met asperge anosmie. Al deze varianten liggen binnen een bepaalde regio van chromosoom 1, een regio die verschillende genen bevat voor een geurreceptor.

Nu blijkt dat een meerderheid van zowel mannen als vrouwen geen aspergegeur in hun urine ruikt, blijft een prangende vraag hangen: heeft asperge-anosmie een evolutionair voordeel?
Genderverschil
De onderzoekers verklaren het verschil van enkele procenten tussen mannen en vrouwen door hun plashouding en schaamte. Vrouwen zouden wat minder toe durven geven dat hun urine onaangenaam ruikt. Een andere mogelijkheid is dat vrouwen door zittend te plassen minder blootgesteld worden aan de vluchtige geurstoffen omdat ze onder hun bovenbenen blijven hangen tijdens het plassen.

Vragen
Waarom zorgt asperge voor zo’n sterke geur die de een wel en de andere niet ruikt? Asperges maken de zwavelhoudende stof asparagusinezuur aan. Dat zouden ze doen als afweer tegen vraatzuchtige aaltjes in de bodem. In ons lichaam wordt asparagusinezuur afgebroken zodat vluchtige zwavelverbindingen door de nieren en uiteindelijk via de urine aan de lucht worden afgegeven. Wie die verbindingen waar kan nemen, ruikt ze als 'die vieze aspergelucht in urine'.

Maar die chemische verklaring is nog geen antwoord gegeven op de vraag waarom 3 op de 5 mensen leiden aan asperge anosmie? Het zit in de genen, zegt het onderzoek. Nu blijkt dat een meerderheid van zowel mannen als vrouwen geen aspergegeur in hun urine ruikt, blijft een prangende vraag hangen: heeft asperge-anosmie een evolutionair voordeel?
Dit artikel afdrukken