Starbucks zou in Engeland nauwelijks belasting hebben betaald wegens een handige belasting- en doorbelastingsconstructie. Op papier verdiende de Amerikaanse koffieschenker niets in dat land en vielen de winsten in belastingparadijs Nederland. Dat zorgde voor een rel aan de overkant van de Noordzee. Starbucks suste de zaak door de Engelse fiscus vrijwillig 4 maal 6 miljoen euro te schenken over een periode van 2 jaar.

Gisteren meldde het FD dat Starbucks heeft besloten zijn hoofdkantoor naar Engeland te verplaatsen en dus daar belastingplichtig wordt. Moeten we daar rouwig om zijn?

'wake up call"
De reden voor het vertrek - die door Starbucks zacht ontkend wordt - is een bewijs van beter gedrag in de toekomst. Officieel zegt Starbucks dichter bij zijn grootste concentratie aan winkels in Europa te willen zitten. Ook zegt het bedrijf dat Engeland veel innovatiever is als het op nieuwe ontwikkelingen aankomt én dat het graag zijn grootste concurrent, het nog maar kleine Costa Coffee, graag van dichtbij in de gaten wil houden.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW liet gistermiddag weten dat de Nederlandse overheid het vertrek moet zien als een 'wake-up call'. Omdat Nederlandse politici maar lopen te blèren dat Nederland veel te lief is voor buitenlandse bedrijven, gaan die zich hier criminelen voelen en zien ze zich gedwongen te vertrekken. Rond Starbucks is die analyse vermoedelijk volstrekt juist. Het bedrijf kan geen belastingontduikersimago gebruiken rond zijn eerlijke koffie. Maar welk bedrijf kan dat nog wel anno 2014? En reken maar dat het publiek in 2015 en 16 niet milder zal oordelen. Het gaat minder verdienen en nagelt als een Farizeeër alles wat het niet eerlijk vindt aan de schandpaal.

Verborgen werkeloosheid
Het probleem is niet de luizige € 700.000 die Starbucks hier aan belasting blijkt te betalen. VNO-NCW ziet graag dat hier mensen uit andere landen komen werken. Die consumeren en betalen hier belasting en zorgen voor toeleverende bedrijvigheid. Een berg van zulke bedrijven is daarom fijn voor de Nederlandse economie en helpt Nederlanders aan het werk. Om het maar meteen op zijn buitenlands te zeggen, let's face it: wij hebben als handige Hollandse handelaren werkgelegenheid gekocht in ruil voor de lage belastingtarieven voor de buitenlandse bedrijven die we ermee lokten. Van dat door de politiek en ook echt de politiek alleen gecreëerde belastinghandeltje zijn we van gaan leven en eraan verslaafd geraakt. VNO-NCW zou zich niet zo druk maken als het niet wist hoeveel verborgen werkeloosheid er in lokaal Nederland blijkt te heersen als we ons belastingparadijs gaan sluiten.

Waar eet Nederland van?
Zulke dingen kun je zomaar leren uit zo'n op zich onnozel berichtje van een koffietent die z'n hoofdkantoor een land opschuift. Vorige maand sloot Philip Morris in Bergen op Zoom. Daar maakten ze een 'fout' product: sigaretten. 1250 mensen staan op straat. Met het vertrek van Philip Morris verliezen ook schoonmakers, beveiligers, kantinebeheerders en andere dienstverleners hun werk. De lokale bank hoeft hen geen geld meer te lenen. De lokale accountant van al die activiteiten die gevoed worden door de sigarettenboer wordt bedankt voor zijn goede diensten. En ook de kapper, bakker en Jumbo zien hun omzet dalen. Gemeenten ziet hun inkomsten aan lokale lasten dalen en hun buurten verarmen. Misschien verdwijnt er ook wel wat tabakshandel uit onze havens zodat die duurder en minder aantrekkelijk worden. Wist je trouwens dat alleen Amerikaanse bedrijven al een kleine half miljoen mensen in Nederland direct aan een baan helpen, zonder die hele meesleep van andere activiteiten en werk?
Dát bedoelt VNO-NCW. En als je je realiseert dat food en agri de helft van het overschot op onze betalingsbalans uitmaken terwijl we die bedrijfstakken even schurftig vinden als sigaretten en daarom liefst het land uitjagen, dan moet je je afvragen wie in Nederland eigenlijk de lonen betaalt die het land laten draaien en wie daar allemaal van eten.
Nederland kan zo veel beter, zei Wouter Bos al. Als we nou eerst eens beginnen met nadenken hoe dingen hier werken. De rest komt dan vanzelf.

Fotocredits: Starbucks op het verbouwende Utrecht CS, Foodlog Media
Dit artikel afdrukken