Wilma Waterlander promoveerde afgelopen vrijdag aan de VU met haar proefschrift: "Put the money where the mouth is: The feasibility and effectiveness of food pricing strategies to stimulate healthy eating".

Ze deed de afgelopen jaren onderzoek naar de haalbaarheid en effectiviteit van prijsmaatregelen om met name groepen met een lage sociaal-economische status te stimuleren meer gezonde voeding te kopen. Voor deze groepen is het makkelijker en goedkoper 'ongezonde voeding' te kopen dan gezonde. Ongezond betekent hier: rijk aan bewerkte voedingsmiddelen en vet en suiker.

Als onderdeel van haar onderzoek ontwikkelde Waterlander o.a. een Virtuele Supermarkt. Hierin kon ze testen of de verschillende opgestelde prijsstrategieën ook daadwerkelijk effect sorteerden. Ze slaagde erin te bewijzen dat het aloude principe 'belonen is beter dan straffen' ook opgaat voor gezonde voeding: een korting van 25% op groente en fruit leidde tot substantieel hogere aankopen (bijna 1 kilogram per huishouden per week). De korting werd bovendien niet omgezet in hogere uitgaven in andere categorieën voeding of in meer calorieën. De tegengestelde strategie: toeslagen op ongezonde voeding, had geen significant effect. Ook bleek het gebruik van promotie- en/of gezonde voedingslabels geen extra effect te hebben, de korting alleen bleek effectief in het stimuleren van het kopen van gezonde producten.

Teneinde de resultaten uit de Virtuele Supermarkt te valideren, heeft Waterlander ook in vier supermarkten een 'gerandomiseerd experiment' uitgevoerd gedurende negen maanden. Ook hieruit kwam dat kortingen (in de vorm van bonnen) effectief waren om mensen meer groente en fruit te laten kopen, vooral als ze daar ook extra informatie en toelichting bij kregen. Zonder kortingen had het educatieve programma geen effect.

Wilma Waterlander concludeert dat er door vrij eenvoudige ingrepen in het prijsbeleid van groente en fruit gezondheidswinst geboekt kan worden. Tegelijkertijd stelt ze: "Echter, bij de invoering van prijsmaatregelen is een complicerende factor dat de prijzen van voeding samen worden gesteld uit een complex samenspel van meerdere betrokken sectoren (denk aan overheid, industrie, retail, landbouw, etc.). Het is dan ook niet duidelijk welke sector de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt, hetgeen de introductie van prijsmaatregelen bemoeilijkt."

De promotoren van Wilma Waterlander waren prof.dr.ir. J.C. Seidell en prof.dr.ir. A.J. Schuit, copromotor was dr. I.H.M. Steenhuis.

Fotocredits: uitsnede van cover van het proefschrift van Wilma Waterlander
Dit artikel afdrukken