2 min
Nivellering en gezondheid hebben op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen. Volgens reumatoloog Richard Verheesen van het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven hebben ze echter alles met elkaar te maken. Hij heeft een voorstel om uit de zorgpremiecrisis van het nog piepjonge kabinet Rutte II te komen.
Inkomensnivellering is bedoeld om mensen gelijke kansen te geven. Doorgaans is de gedachte populair bij Links, terwijl Rechts hem niet geheel verwerpt. Zuivere vormen van nivellering in de vorm van een gelijk inkomen voor iedereen bestaan nergens. De meeste Westerse landen, waaronder Nederland kennen mengvormen. Door het ontbreken van een centraal gestuurde politiek ontbreekt de zekerheid dat nivellering zorgt voor het gewenste gedrag en de nagestreefde ontplooiing van mensen.
Dat geldt in hoge mate voor gezondheid. Door het ontbreken van een centrale sturing hebben burgers een grote mate van keuzevrijheid voor burgers. Door het verhogen van het inkomen in de lagere socio economische klasse nemen, zo denkt Links, de kansen van deze groep op een betere voeding en gezondheid toe. Maar is dat ook zo?
Veronderstel dat een gezin er per maand, met als doel gezondheidsverbetering, met €100,- op vooruit gaat door de nivellering die het huidige kabinet onder druk van de PvdA wil.
Hoe is dan geborgd dat het geld ook daadwerkelijk wordt ingezet om de gezondheid te verbeteren? Meer geld leidt niet vanzelf tot de geadviseerde 200 gram groente en 200 gram fruit per dag. Misschien wordt het wel opgespaard voor de koop van een scooter. Lekker hip, à la Holleeder, en je hoeft niet meer te lopen. Weg is de beoogde gezondheidswinst. De gezondheid gaat in dat geval zelfs nog verder achteruit. Zo zijn er natuurlijk nog tientallen keuzen te bedenken. Het gevaar van een verkeerd bestede en zelfs averechts uitwerkende nivellering lurkt om vele hoeken.
Als het de PvdA serieus om gezondheid te doen was geweest, had het anders naar gezondheid moeten kijken. Welke producten verdienen bijv. het 6% BTW-tarief?
Een Mars hoort daar wat mij betreft niet in. Breezers en chips al evenmin. Alleen voeding die een meerwaarde aan onze gezondheid levert, mag in het 6% tarief. De rest moet zijn meerwaarde eerst daar eens aantonen. Zo doen we dat met medicijnenen ook. Eerst moet worden aangetoond of ze iets toevoegen, daarna mogen ze pas de markt op.
Wat mij betreft is het denkbaar dat gezonde voeding gesubsidieerd wordt. Op die manier realiseer je de doelstelling van nivellering zoals Links die wil. In de overgang naar de ideale wereld zag Marx het belang van de educatie van mensen die moeten aanleren hoe ze zich hoe ze bewust en sociaal kunnen leven. Door hen bewust op een economische basis te laten kiezen tussen gezond en ongezond kan dit aanleren worden ondersteund. Ongezond gedrag wordt bestraft door de hoge prijs van voedingsmiddelen die je maar beter kunt vermijden. Gezond gedrag moet beloond worden. De kosten voor een eventuele subsidie kunnen voorlopig worden opgevangen door een verhoging van de BTW op ongezonde voeding. Natuurlijk zal iedereen gaan discussiëren over de randgevallen van gezonde of ongezonde voeding, maar begin eens gewoon met de overduidelijke gevallen. Wat kan daar op tegen zijn?
Het is onvoldoende om het inkomen van de lager betaalden te verhogen als je hun gezondheid wilt verbeteren. Mensen moeten zich bewust kunnen worden van hun eigen verantwoordelijkheid en de postieve effecten daarvan kunnen ervaren.
Als het nieuwe kabinet het meent, kan het veel beter de BTW op ‘fout eten’ te verhogen, dan inkomens op een ingewikkelde manier te nivelleren. Door op deze manier de kansen voor iedereen meer gelijk te trekken, wordt het doel van nivellering bovendien bereikt op een manier die past bij een sociale markteconomie. Uiteindelijk gaat het niet om links of rechts, maar om het inrichten van een sociaal en duurzaam kapitalisme. En wie weet ontstaat dan ooit nog eens de ideale mens van Marx.
En dus heren Rutte en Asscher: verhoog de BTW op ongezonde producten en financier daarmee de rest van de voedingsgezondheid van Nederland.
Fotocredits: "nivellering aanschouwelijk gemaakt" (uitsnede), Tjebbe van Tijen
Dit artikel afdrukken
Dat geldt in hoge mate voor gezondheid. Door het ontbreken van een centrale sturing hebben burgers een grote mate van keuzevrijheid voor burgers. Door het verhogen van het inkomen in de lagere socio economische klasse nemen, zo denkt Links, de kansen van deze groep op een betere voeding en gezondheid toe. Maar is dat ook zo?
Veronderstel dat een gezin er per maand, met als doel gezondheidsverbetering, met €100,- op vooruit gaat door de nivellering die het huidige kabinet onder druk van de PvdA wil.
Hoe is dan geborgd dat het geld ook daadwerkelijk wordt ingezet om de gezondheid te verbeteren? Meer geld leidt niet vanzelf tot de geadviseerde 200 gram groente en 200 gram fruit per dag. Misschien wordt het wel opgespaard voor de koop van een scooter. Lekker hip, à la Holleeder, en je hoeft niet meer te lopen. Weg is de beoogde gezondheidswinst. De gezondheid gaat in dat geval zelfs nog verder achteruit. Zo zijn er natuurlijk nog tientallen keuzen te bedenken. Het gevaar van een verkeerd bestede en zelfs averechts uitwerkende nivellering lurkt om vele hoeken.
Als het de PvdA serieus om gezondheid te doen was geweest, had het anders naar gezondheid moeten kijken. Welke producten verdienen bijv. het 6% BTW-tarief?
Een Mars hoort daar wat mij betreft niet in. Breezers en chips al evenmin. Alleen voeding die een meerwaarde aan onze gezondheid levert, mag in het 6% tarief. De rest moet zijn meerwaarde eerst daar eens aantonen. Zo doen we dat met medicijnenen ook. Eerst moet worden aangetoond of ze iets toevoegen, daarna mogen ze pas de markt op.
Wat mij betreft is het denkbaar dat gezonde voeding gesubsidieerd wordt. Op die manier realiseer je de doelstelling van nivellering zoals Links die wil. In de overgang naar de ideale wereld zag Marx het belang van de educatie van mensen die moeten aanleren hoe ze zich hoe ze bewust en sociaal kunnen leven. Door hen bewust op een economische basis te laten kiezen tussen gezond en ongezond kan dit aanleren worden ondersteund. Ongezond gedrag wordt bestraft door de hoge prijs van voedingsmiddelen die je maar beter kunt vermijden. Gezond gedrag moet beloond worden. De kosten voor een eventuele subsidie kunnen voorlopig worden opgevangen door een verhoging van de BTW op ongezonde voeding. Natuurlijk zal iedereen gaan discussiëren over de randgevallen van gezonde of ongezonde voeding, maar begin eens gewoon met de overduidelijke gevallen. Wat kan daar op tegen zijn?
Het is onvoldoende om het inkomen van de lager betaalden te verhogen als je hun gezondheid wilt verbeteren. Mensen moeten zich bewust kunnen worden van hun eigen verantwoordelijkheid en de postieve effecten daarvan kunnen ervaren.
Als het nieuwe kabinet het meent, kan het veel beter de BTW op ‘fout eten’ te verhogen, dan inkomens op een ingewikkelde manier te nivelleren. Door op deze manier de kansen voor iedereen meer gelijk te trekken, wordt het doel van nivellering bovendien bereikt op een manier die past bij een sociale markteconomie. Uiteindelijk gaat het niet om links of rechts, maar om het inrichten van een sociaal en duurzaam kapitalisme. En wie weet ontstaat dan ooit nog eens de ideale mens van Marx.
En dus heren Rutte en Asscher: verhoog de BTW op ongezonde producten en financier daarmee de rest van de voedingsgezondheid van Nederland.
Fotocredits: "nivellering aanschouwelijk gemaakt" (uitsnede), Tjebbe van Tijen
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
@Jaap, dank voor je verwijzing. Ik ga de site zeker bezoeken. En dank ook voor je niet aflatende ijver om betrokkenen op de hoogte te stellen. Hulde.
Jean-Paul, goede suggesties. Precies waar we al jaren mee bezig zijn. Experimenteren, evalueren, leren. Maatregelen apart en in context en verbinden van beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk. We werken er met honderden slimme mensen uit diverse disciplines aan. Zie onder meer:
http://www.ciao-onderzoek.nl/
De laatste tijd gelukkig veel aandacht voor het belang van preventie. Onder andere het net verschenen OECD rapport (zie artikel op Foodlog "Obesitas zorgt voor budgettaire problemen") en Louise Fresco in NRC ("Preventie is het stiefkindje in het huidige medische input-output model").
De teleurstelling van Joost dat deze draad eindigt zonder conclusies of actie deel ik. Nu is preventie bij uitstek geschikt voor experimenteren en al doende leren en ontwikkelen, want niemand weet vooraf welke maatregelen wel/niet werken en welke neveneffecten ze hebben.
Is het aldus niet een idee om de Nationale Balanstop aan te grijpen voor een breed gedragen pleidooi voor het opzetten en uitvoeren van een integraal Leer- en Experimenteerprogramma Preventie? Met integraal bedoel ik dat het programma op uiteenlopende soorten maatregelen moet worden gericht: preek (communicatie), wortel (belonen/straffen) en zweep (wet- en regelgeving).
Joost is dit een vorm van een beter idee?
http://www.foodforfood.info/foodmonitor/artikel/nederlanders-verdeeld-over-verbod-op-snoepreclame
Nogmaals, ik ben de laatste die Jaap Seidell zou willen afserveren. Integendeel! Tegelijkertijd werken in het convenant gezond gewicht ook partijen die gebaat zijn bij het handhaven van de status quo. Als de directeur van Mars op een bijeenkomst van de GGD zegt dat zijn bedrijf wil meewerken aan bestrijding van overgewicht door de repen iets kleiner te maken, dan vind ik dat - ondanks alle goede bedoelingen - niet de verandering die nodig is om echt stappen te zetten in de goede richting.