Lees ook
De Spaanse artsen Ramón Estruch en Miguel Angel Martínez-González stellen aan de hand van de langlopende PREDIMED-studie te hebben bewezen dat het Mediterrane dieet echt gezondheidsvoordelen oplevert. Ze publiceerden hun resultaten onlangs in the New England Journal of Medicine.

Het traditionele Mediterrane dieet kenmerkt zich door hoge gehaltes aan olijfolie, fruit, noten, groenten en granen, een beetje wijn bij het eten, matige hoeveelheden vis en gevogelte en weinig zuivel, rood vlees, bewerkt vlees en snoep. In verschillende grote studies is inmiddels vastgesteld dat dit dieet gunstig effect lijkt te hebben op hart- en bloedvaten. Omdat geen causale relatie tussen de werkzame onderdelen van het dieet en gezondheidsvoordelen kan worden vastgesteld, schuiven vele voedingswetenschappers en medici deze studies als onvoldoende bewijs terzijde. Daarom pakten Estruch en zijn team het anders aan. Ze zetten een zogenaamd gerandomiseerd onderzoek op naar de effectiviteit van het mediterrane dieet in de preventie van hart- en vaatziekten. Dat betekent dat ze werkten met groepen die gewenste diëten namen en een controlegroep waarbij niet werd ingegrepen in het menu. Dat deden ze bovendien in een onderzoeksgroep van oudere leeftijd met een verhoogd risico op overlijden door hart- en vaatziekten.

Voor hun onderzoek verdeelden ze een groep van bijna 8.000 proefpersonen in drie groepen. De proefpersonen waren mannen en vrouwen tussen de 55/60 en 80 jaar. Bij hun intake (vanaf 2003) hadden ze nog geen hart- en vaatziekten, maar wel type 2 diabetes of minstens 3 van de bekende risicofactoren: roken, hoge bloeddruk, overgewicht of obesitas, of premature kransslagaderproblemen. Groep één kreeg behalve regelmatige training en begeleiding bij hun mediterrane menu extra olijfolie mee (ongeveer een liter per week). De tweede groep kreeg (naast de training en begeleiding) extra noten mee (30 gram per dag). De controlegroep, de derde, kreeg regelmatig non-food cadeautjes. De derde groep functioneerde ter controle van de resultaten in de beide andere en kreeg wel voedingsadvies, maar minder begeleiding. Na drie jaar in het onderzoek is besloten de controlegroep alsnog begeleiding te geven; uiteindelijk bleek dit geen verschil te maken in de resultaten.

Proefpersonen deden mee tot hun zgn. 'end point', het tijdstip waarop ze een hartinfarct of beroerte kregen, danwel overleden.Toen duidelijk werd dat het mediterrane dieet daadwerkelijk gunstige effecten had, gaf de begeleidende 'Data and Safety Monitoring Board' het advies de dataverzameling per 1 december 2010 te stoppen. De Board achtte het onderzoek geslaagd en de stelling bewezen: mediterraan werkt.

De mediaan voor de periode gedurende welke proefpersonen werden gevolgd lag op 4,8 jaar. In totaal deden zich tijdens die periode 288 'primary-outcome' gevallen voor: waarvan 96 in de olijfoliegroep (3,8 procent), 83 in de notengroep (3,8 procent) en 109 in de controlegroep (4,4 procent). Volgens de onderzoekers mag dit worden als een relatieve risicovermindering van ongeveer 30 procent bij mensen met een hoog risico op een hartaandoening. Ook constateerden zij dat het risico op een beroerte significant afnam in de dieetgroepen 1 en 2.

De onderzoekers concluderen: "in deze primaire preventie studie, zagen we dat een energie-onbeperkt mediterraan dieet, aangevuld met extra vergine olijfolie of noten, resulteerde in een aanzienlijke vermindering van het risico op ernstige cardiovasculaire gebeurtenissen bij personen met een hoog risico personen. De resultaten ondersteunen de voordelen van het mediterrane dieet voor de primaire preventie van hart-en vaatziekten."

De redactie van Foodlog vraagt voedingswetenschappers naar hun oordeel: welk gewicht hechten zij aan de bevindingen van dit onderzoek voor de gezondheid van mensen en welke praktische adviezen leiden zij eruit af?

Fotocredits: 'raab flatbread and patates bravas', uitsnede, stumptownpanda
Dit artikel afdrukken