Een paprika in de supermarkt kost ongeveer één euro. LTO wilde weten hoe de prijs van paprika en andere tuindersproducten is opgebouwd. Het NOS journaal liet op 2 december zien wat het Landbouw Economisch Instituut voor de Nederlandse boeren en tuinders had uitgerekend. Het kost de tuinder € 0,27 om zo’n paprika te telen en hij verdient er twee cent aan. De groothandel heeft € 0,36 aan kosten en verdient er één aan. De supermarkt heeft € 0,26 cent kosten en verdient er acht cent aan. Tel al die centen op en je hebt precies die ene euro bij elkaar.
Volgens de NMA(Nederlandse Mededingingsautoriteit) is paprika misschien een slecht voorbeeld, maar voor alle producten bij elkaar is er geen reden om aan te nemen dat de retail onoorbaar veel verdient aan groenten en fruit, ten koste van al die tuinders. Supermarkten behalen niet altijd de hoogste marge in de keten.

De supermarkten hebben dus gelijk gekregen. Zie je wel, lijken ze te zeggen, we hebben altijd al gezegd dat we niet te veel verdienen. Daarbij even niet meerekenend dat grote retailers bij lage marges vooral verdienen op omloopsnelheid, grote hoeveelheden dus.

Dat nieuws sloeg in als een bom bij de tuinders. Die dachten altijd dat ze werden uitgeknepen. Nietwaar dus. Dom, dom dom. Althans, volgens de NMA. De tuinders vragen zich af of ze misschien onder een steen hebben geleefd. Zij hebben de tuinders het onderzoek nota bene zelf via LTO aangezwengeld. Hoe kan er nou uitkomen dat ze veel meer in portemonnee krijgen dan ze zelf weten?

Na het zien van het NOS-journaal sloeg een aantal wakkere tuinders zelf aan het rekenen. In 2005 kregen zij gemiddeld € 0,99 voor een kilo paprika’s. In 2008 € 1,19. Stel nu dat er vijf paprika’s in een kilo zitten (soms zelfs meer) dan ligt die telersprijs tussen de € 0,20 en 0,24. Ra ra, hoe kan dat? Waar is die stuiver gebleven? En als er bij die nog redelijk transparante telersprijzen al zo’n afwijking in zit, wat stellen die andere cijfers in het rijtje dan nog voor? Het is dus de groothandel, die nu de zwarte piet krijgt toegespeeld. Die slokt namelijk het grootste deel, 37 cent, van die paprika op. Ho, ho, zegt de groothandel.Nu moet je ons niet de schuld geven. Wij zorgen voor distributie en opslag. Dat kost me een partij geld. Wat denk je dat het kost als een partij appels zes maanden in een koelcel ligt?

Enfin, waar het allemaal om draait is dat er hevige twijfels zijn over de uitgangspunten van het NMA onderzoek. De basis is gelegd door het LEI (Landbouw Economisch Instituut). En hoe goed de intentie was, de onderzoekers krijgen gewoon niet alle cijfers naar boven. Want wat er werkelijk af speelt in de handelskanalen laat zich niet vangen in transparante cijfers.

Nu heeft de NMA aangekondigd ronde tafel gesprekken te gaan voeren met alle partijen. Daar mag iedereen zijn gal spugen. Of de waarheid daarmee boven tafel komt valt te betwijfelen, maar in ieder geval is er ruimte voor discussie.

Dit lost uiteraard het probleem van lage producentenprijzen niet op. Dat heeft namelijk ook te maken met de manier van vermarkten, samen met overproductie en weggevallen markten. Die twee cent winstmarge uit het onderzoek zou de tuinder € 3,50 per m2 hebben opgeleverd als hij dat geld ook daadwerkelijk gekregen had. Daarmee had hij verder kunnen investeren in duurzame teelt. De harde werkelijkheid is dat de paprikatuinders afgelopen seizoen € 10,00 per m2 tekort kwamen. Ra ra ra, hoe kan dat?

'BLOEDLINK', schreef Peter Jens hier, toen een Europees onderzoek naar de prijsvorming en macht van de supers werd aangekondigd. Daar lijkt het in ieder geval wel op.
Dit artikel afdrukken