4 min
Gerda Verburg deed er niet moeilijk over, tijdens de openingsceremonie van It's Down 2 Earth, de internationale conferentie over landbouw, voedsel zekerheid en klimaat verandering. Het onderwerp gaat haar duidelijk aan het hart: ze heeft zich er hard voor gemaakt, onder meer tijdens de voorbereidende conferentie in Ethiopië, dat de internationale gemeenschap gaat inzien dat landbouw behalve veroorzaker van het versterkt broeikaseffect (voor dertig procent), ook kan helpen in de strijd tégen de klimaatverandering. Een gezondere bodem kan meer CO2 opslaan. Efficiënter gebruik van kunstmest spaart fossiele brandstoffen. Waterbesparing helpt droge periodes door te komen. Kortom, in goed Engels: een climate-smart agriculture is mogelijk. Verburg zat zondagmiddag schuin achter Willem-Alexander en Máxima te luisteren, terwijl Henk Bleker, staatssecretaris van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, aangekondigd als minister for agriculture and foreign trade, de half gevulde grote zaal van het World Forum Theater in Den Haag toesprak.
Bij het uitdelen van de hoofdtelefoons voor simultaanvertaling ( Arabisch, Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans) stond een lange rij. Uit Mongolië, Ethiopië, Vietnam, Congo, vanuit de hele wereld zijn ambtenaren, politici, wetenschappers, activisten, journalisten en landbouwers naar Den Haag gevlogen. Ze stralen, ze moeten wel, doortastendheid uit. Henk Bleker die eerste dag nog niet. Of het oververmoeidheid door de formatieperiode, of gewoon een mindere dag was zullen zijn intimi weten, maar Bleker hakkelde zich door zijn toespraak heen. Mijn Polynesische buurman fluisterde: 'Dat hij struikelt over woorden als enabling, applicable of technology, okay, maar net dacht ik: snapt hij die laatste zin zelf eigenlijk wel?' Licht Freudiaans (en dan vallen we Bleker niet langer zo zwaar, de inhoud van zijn verhaal was vele malen coherenter dan de presentatie ervan) klonk de verspreking over armoede. Poverty. Hij maakte er powerty van.
De taak waarvoor de wereld zich geplaatst ziet, is indrukwekkend. We moeten duurzamer worden. We zullen met veel meer zijn. En we zullen veel meer willen consumeren. In 2050 moet de wereld 9 miljard mensen voeden, terwijl er nu, van de 6,79 miljard nog 925 miljoen honger hebben (en 1 miljard aan obesitas lijden). En dat terwijl regenval in de toekomst onvoorspelbaarder zal zijn, droogtes langer aan zullen houden dan vroeger, en overstromingen en andere weerrampen het de boeren steeds moeilijker zullen maken. In oktober 1945, tijdens de oprichtingsvergadering van de FAO (Food and Agriculture Organisation) vergeleek Nederlands roemruchte landbouwminister Sicco Mansholt het wereldvoedselvraagstuk met een wedloop tussen dokter en boer. De voedselproductie is sindsdien gigantisch gestegen, maar het aantal mensen en op te lossen problemen ook. Het inmiddels 65 jaar oude FAO-doel, 'freedom from want' op wereldschaal, is nog steeds niet bereikt. Prins Charles, HRH Prince of Wales, gisteren verhinderd om fysiek aanwezig te zijn, maar per video de zaal toesprekend: 'We kunnen echt niet doorgaan op de huidige manier, landbouw moet samenwerken met de natuur, in plaats van er tegenin werken. Het is mogelijk om iedereen te voeden, tegen acceptabele prijzen. Dat moeten we op een holistische manier aanpakken. Duurzame landbouw kan bijdragen aan het natuurlijke kapitaal waar toekomstige generaties afhankelijk van zijn. Er zijn verbazingwekkende resultaten bereikt op het Loess plateau in China.' Daar is een door desastreus ingrijpen van de mens compleet geërodeerd gebied weer helemaal groen gemaakt, door slim ingrijpen van dezelfde mens. Volgens een Chinese wetenschapper is de potentie van Afrika om op een dergelijke manier weer te regenereren, groter dan dat van het Loess plateau.
Het was opvallend dat het Loess plateau, zo groot als Zweden, ook werd genoemd door Andrew Steer, special envoy for climate change, World Bank. Ronduit indrukwekkend en hoopgevend wat daar bereikt is. In een kleine vijftien jaar tijd is een plateau met het uiterlijk van een maanlandschap omgetoverd in een groen, vochtig paradijs. Kijk naar dit filmpje. De behoefte om niet alleen te spreken over doem, problemen, en een zware toekomst, had ook Willem-Alexander, die als chairman of the UN Secretary-General's Advisory Board on Water and Sanitation de conferentie toesprak. 'Er is geen waste water, er is alleen wasted water. Het is mogelijk om waste water op een veilige manier, voor boeren en consumenten, in te zetten in de landbouw.' Zijn voorbeeld van hoe het beter kan, kwam uit Kazachstan, waar met dijken en waterbeheersingssystemen de landbouw grote sprongen vooruit gemaakt heeft. 'Water is een van de belangrijkste factoren voor een gezonde landbouw.'
Op Polynesische eilanden worstelen ze met zout water. Anthony Brown, wonend op Samoa, en werkend op het ministerie van landbouw, was een van de vele gasten die, bitterballetje in de hand, stond na te praten op de receptie na de openingsceremonie. Hij had genoten van de optredens van Jamai en Ralf - tapdansend op oplichtende fel oranje klompe). Of ik dat filmpje van dat eiland, op zo'n 1500 kilometer afstand van Samoa, had gezien? Tuvalu, de hoogste berg is er 4,5 meter. Het is op youtube.com te vinden. Door de stijging van de temperatuur van het zeewater, stijgt de zeespiegel, en spoelen daar de laatste tien, vijftien jaar soms king tides over het hele eiland. Ze spoelen dwars door huizen heen en vernietigen. Alle Polynesische eilanden willen één project gaan uitvoeren, waarbij honderd procent CO2-neutraal landbouw bedreven gaat worden. Brown: 'De boeren gaan energie en voedsel produceren. Surf naar carbonwarroom en je vindt de club van rijke mensen - een van de grondleggers is Richard Branson, de baas van Virgin Group - die ons project een grote lening gaat geven.'
t's Down 2 Earth is de internationale conferentie over landbouw, voedsel zekerheid en klimaat verandering onder het motto "Our world hungers for action". Deze hele week confereren in het World Forum Theater duizenden politici, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en ngo's, wetenschappers, ambtenaren, journalisten en milieuactivisten over de mogelijkheden om landbouw in te zetten in de strijd tegen de klimaatverandering. Op dit moment heet de landbouw voor dertig procent de veroorzaker te zijn van het verergerde broeikaseffect. Tegelijkertijd zullen de komende veertig jaar 2,2 miljard extra monden gevoed moeten worden. Hopelijk niet meer, want de schatting van 9 miljard mensen op aarde is afhankelijk van een betere welvaartsspreiding. Valt die tegen, dan zijn we met nog meer in 2050.
Joep Auwerda is deze week voor foodlog.nl in Den Haag en zal schrijven over zijn ontmoetingen, observaties, en nieuwe inzichten.
Dit is deel 1, over het internationale debuut van staatssecretaris Henk Bleker, Tuvalu, klimaatvluchtelingen, het Loess plateau en een groene droom.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
5 miljard mensen met een all American Way of Life. Het land in aan het instorten onder haar onverantwoordelijkheid en hier geldt het nog als referentie? Het zal met veel minder mensen en een gedowngrade levensstijl moeten.
We blijven circeltjes draaien in de typische Malthus vs Bosrup-tegenstelling:
"Malthus’ theory says that the size and growth of the population depends on the food supply and agricultural methods. But, Boserup’s theory opposes this by saying that the agricultural methods depend on the size of the population. Malthus states that in times when food is not sufficient for everyone, the extra people will have to die. However, Boserup states that in those times of pressure people will find ways to increase the production of food by increasing workforce, machinery, fertilizers, etc."
Een tegenstelling die er niet hoeft te zijn. Maar we denken graag in tegenstellingen als soort.
Verder kan je Holland wel goeie punten geven, maar in Den Haag:
"At the Global Conference on Agriculture, Food Security, and Climate Change in The Hague, Netherlands, governments, UN agencies, and the World Bank have convened to link agricultural planning and policy with solutions and strategies for addressing climate change. But dozens of civil society organizations are expressing doubt about the conference’s “top-down” approach. In a statement of concern last Sunday, the groups called for greater efforts to broaden participation and encourage “fair and effective solutions to the agriculture and climate crises.”"
Verder nog een zeer leerijke en verstaanbare PPT in pdf-vorm van aan de KULeuven:_Naar een duurzame voedselvoorziening in de wereld op grond van bodem en water.
Hendrik en Jopie, je kunt het alleen maar met Jopie eens zijn: waar geen wil is, komt geen weg. Dat feit staat los van de fysieke grenzen die bepalen hoeveel voedsel deze aarde kan opleveren. Als je het verdelingsvraagstuk niet wilt aanpakken, zal het blijven liggen. Dan gebeurt er te weinig en gebeurt dat te laat. Met nog meer mensen dan die 9 miljard die we verwachten én verdelingsoorlogen als gevolg. Omtrent het O-woord en voedsel heerst een taboe. Ik ben benieuwd hoe deze conferentie ermee omgaat.
Toch ben ik ook benieuwd waarom Jopie denkt dat deze aarde 5 miljard mensen met een all American Way of Life kan verdragen.
Joep, wat is je referentie voor die 30%?
Kom op Hendrik, of het nu alleen een verdelingsvraagstuk is? Misschien wel. Als je dan ook nog weet dat de meeste grote produktielanden van tarwe ruim onder het nivo zitten van EKO landbouw in Nederland, dan hoop ik dat jij je in elk geval geen zorgen maakt over het voeden van 9 miljard.
Het gaat er alleen om hoe je 9 miljard mensen wil voeden. Moeten 2 of 3 miljard obees worden, hoeveel moeten er 90 kg vlees per jaar gaan eten? Voeden zou geen probleem hoeven te zijn, the American Way of life is waarschijnlijk onmogelijk voor meer dan 4 of 5 miljard mensen.
Het is prachtig om het filmpje over het Löss Plateau te zien, of de individuele boer in Eritrea die zijn eigen paradijsje maakt, maar op politiek nivo gaat het om willen. Er is genoeg voedsel, gedegradeerd land kan op grote schaal gerehabiliteerd worden, er kunnen duizenden paradijsjes gemaakt worden. Het kan, maar is er op internationaal nivo de wil?
De VS steekt meer dan 700 miljoen dollar per dag in de oorlog in Iraq en Afghanistan, terwijl in daklozen in hun achtertuin Haïti niet geholpen worden. Die Haïtianen hadden allemaal een huisje kunnen hebben, maar er moet wel een wil zijn.
Jan Pronk kwam mij vorige week ook al een schuldgevoel aanpraten en nu jij Jopie. Is er vermindering van verlies mogelijk? 10% of is het 20% of zelfs 30? Of is het een verdelingsprobleem? Lijkt mij te simpel?