Waarom ging het mis met de melkprijs? Voor Café Weltschmerz sprak Dick Veerman met melkveehouder en Dutch Dairy Board-voorzitter Sieta van Keimpema en Jan-Douwe van der Ploeg, hoogleraar rurale sociologie aan Wageningen UR.
Kort nadat het melkquotum per 1 april 2015 werd opgeheven, ging het fout met de melkprijs. Zuivelverwerkers, overheid, universiteit, beleidsmakers, banken en boerenorganisaties hadden er bij de boeren op aangedrongen (na het opheffen van de quota) de productievolumes te verhogen. Er zou in Azië meer dan voldoende markt zijn om de extra melk te exporteren en daar goed aan te verdienen, zo beloofde men.
Veel boeren hebben dat sprookje geloofd en zijn in die val getrapt. Met hulp van de banken werden grote investeringen gedaan met faillissementen tot gevolg.
In het gesprek wordt de wordingsgeschiedenis van de intensivering van de Nederlandse melkveehouderij geanalyseerd door Van der Ploeg die er als ruraal socioloog al tientallen jaren getuige van is en Van Keimpema die al vele jaren pleit voor een eigentijdse, marktgerichte vorm van productieregulering.
De analyse die uit dit spannende gesprek naar voren komt: een groep mensen is gaan geloven in een economisch systeem dat niet alleen ecologisch, maar juist ook economisch uiteindelijk niet uit kan. Ze sterken elkaar in hun geloof vanaf een aantal beslissende posities. Wie ziet dat het spaak loopt en dat hardop zegt, wordt uit het netwerk gestoten. Daarom houdt iedereen zijn mond en doen de betrokkenen net of de keizer nog kleren draagt. Onderwijl probeert de groep als geheel de krakende wagen met allerlei lapwerk toch op de weg te houden.
Update 19:30h: vandaag werd bekend dat het Nederlandse fosfaatplafond nog verder is overschreden dan de raming (die al een fors overschot liet zien). Een en ander hangt samen met de drang naar overproductie die uit het interview spreekt. In reactie #21 becijfert Dick Veerman het aandeel van de melkveehouderij in het overschot op basis van de jongste CBS-cijfers.
Dit artikel afdrukken
Veel boeren hebben dat sprookje geloofd en zijn in die val getrapt. Met hulp van de banken werden grote investeringen gedaan met faillissementen tot gevolg.
In het gesprek wordt de wordingsgeschiedenis van de intensivering van de Nederlandse melkveehouderij geanalyseerd door Van der Ploeg die er als ruraal socioloog al tientallen jaren getuige van is en Van Keimpema die al vele jaren pleit voor een eigentijdse, marktgerichte vorm van productieregulering.
De analyse die uit dit spannende gesprek naar voren komt: een groep mensen is gaan geloven in een economisch systeem dat niet alleen ecologisch, maar juist ook economisch uiteindelijk niet uit kan. Ze sterken elkaar in hun geloof vanaf een aantal beslissende posities. Wie ziet dat het spaak loopt en dat hardop zegt, wordt uit het netwerk gestoten. Daarom houdt iedereen zijn mond en doen de betrokkenen net of de keizer nog kleren draagt. Onderwijl probeert de groep als geheel de krakende wagen met allerlei lapwerk toch op de weg te houden.
Update 19:30h: vandaag werd bekend dat het Nederlandse fosfaatplafond nog verder is overschreden dan de raming (die al een fors overschot liet zien). Een en ander hangt samen met de drang naar overproductie die uit het interview spreekt. In reactie #21 becijfert Dick Veerman het aandeel van de melkveehouderij in het overschot op basis van de jongste CBS-cijfers.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Irma, je kunt soms wel degelijk iets bereiken als je je organiseert. Dat heeft Netwerk Grondig gedaan toen LTO, NAJK en de zuivel kozen voor intensivering. Hoeveel ze precies hebben bereikt moet nog blijken, maar dat ze iéts hebben bereikt staat wel vast. Als jij nog in Nederland had geboerd had je je waarschijnlijk ook aangesloten.
PS Off-topic maar toch even: de inval in Irak in 2003 vond plaats zónder mandaat van de Veiligheidsraad. Frankrijk, Duitsland, Rusland en China hebben dat geblokkeerd. Kabinet-Balkenende gaf geen militaire maar wel politieke steun.
Niet zo zwartgallig Irma, het gaat niet allemaal ineens! Het moet een beetje sudderen eerst, net als draadjesvlees dus! En beleid met de straffe hand, dat is echt uit natuurlijk!
Wouter schrijft :
"Een deel van veehouders had kennelijk geen vertrouwen meer in LTO. En ook de Tweede Kamer had twijfels over de representativiteit van LTO. "
Dirk Zavel schrijft:
"Naast boeren ook gewone burgers-, daar gaat het binnenkort natuurlijk ook naartoe Wouter, want belangengroepen an sich zijn nauwelijks meer te verduren in de maatschappij van nu. "
Een duidelijke tactiek, verdeel en heers.
Laat zoveel mogelijk mensen meepraten, en een bestuurder doet wat hij/zij wil.
De bevolking, of de boeren hebben totaal geen invloed op het beleid, het "Nederlandse melkbeleid" zal dus een sprookje blijven, en zullen dat ook nooit krijgen.
Zie ten principale de tweede, met in haar kielzog nu ook al de eerste kamer. De onmogelijkste coalities worden gesmeed om een compromis te bereiken, waarvoor geen enkele burger ooit zou stemmen. En na de beslissing draaien alle verantwoordelijken om de hete brij heen, zeggend dat dit het beste resultaat is dat bereikt kon worden.
Wie neemt verantwoording voor onze inzet in de strijd in Irak en Syrie waar we in geval van Irak nog een VN toegang hadden (door valse gegevens, zogenaamde aanwezigheid van massa-vernietigingswapens), maar in Syrie totaal illegaal, waar de leiders aldaar inderdaad mensen doodden die tegen hun regime waren, maar waar door onze oorlogen inmiddels al 2.000.000 mensen zijn omgekomen?
Wie neemt verantwoording voor het feit dat de grootverdienende multinationals miljardenwinsten bijna zonder belastingafdracht hun winsten uitdelen aan de rijkste 1% van de bevolking, en die daar ook nog via belastingparadijzen hun weg mee kunnen en mogen vinden?
Wie neemt verantwoording voor het echec van de gaswinning in Groningen, waar Nederland voor een groot gedeelte haar welvaart aan te danken heeft, maar waar de bewoners nu gewoon in de kou staan en blijven staan nu daar de zeer ernstige gevolgen van de aardgaswinning zichtbaar worden?
Wie neemt verantwoording voor het feit dat in Nederland kinderarbeid, uitbuiting en grootschalige natuurafbraak weliswaar verboden zijn, maar dat zeker een grote meerderheid van de hier ingevoerde producten gemaakt zijn door of dankzij dezelfde kwalijke praktijken?
Waarom fiscaal beleid wat slechts groei, investeren en lenen bevoordeelt?
Zomaar wat voorbeelden. Het is de politiek die het allemaal mogelijk maakt, maar wie is hier altijd de begunstigde?
En dan denken wij als burgers of boeren hier invloed te hebben op het beleid aangaande de toekomst van een paar Nederlandse boeren of kleine ondernemers.
Reken maar zeker dat ook hier de cupola, de koepel, al lang zijn belangen heeft verzekert, en dat het toekomstig beleid al in kannen en kruiken zit.
LTO, die geen beerput wil openen, of geen LTO.
-Naast boeren ook gewone burgers-, daar gaat het binnenkort natuurlijk ook naartoe Wouter, want belangengroepen an sich zijn nauwelijks meer te verduren in de maatschappij van nu. In feite heb je al zoiets in de waterschappen, vroeger zaak van de boeren alleen, nu ook van recreanten. Ik verwacht dat ook bij de fokkerij gewone mensen (of vertegenwoordigers ervan) een zegje gaan krijgen, ik schrok me 30 jaar geleden wild van die uitgebluste plofkip, wat hadden ze in godsnaam met mijn hoenders uitgespookt?? In Frankrijk schijnt er ook al inspraak bij de stallenbouw in het landschap van burgers te zijn (moeten liefst in landschap passen qua kleur en ligging).
Wiebren, ik kom nog even terug op enkele van jouw bestuurlijke opmerkingen in #286 en #288:
1. Alle suggesties die ik in #285 heb genoemd zouden in jullie proces al zijn toegepast. Ik betwijfel dat, maar dat moet je me later maar eens uitleggen. Voor nu: het Netwerk Grondig is niet voor niets opgericht. Een deel van veehouders had kennelijk geen vertrouwen meer in LTO. En ook de Tweede Kamer had twijfels over de representativiteit van LTO. Dan is er toch iets mis geweest met het proces.
2. Ik noem nog een paar suggesties:
- G1000-achtige sessies waarvoor naast boeren ook gewone burgers worden uitgenodigd. Ze praten in kleine groepjes en brengen ideeën naar voren. Daar zijn op lokaal niveau goede ervaringen mee opgedaan. Kan ook landelijk.
- foodlog-achtige discussies op een speciaal online platform, wel met enige censuur ter wille van een respectvolle sfeer.
- stop met wollige taal. Spreek nooit meer over "grondgebonden" als een bedrijf de helft van de mest moet afvoeren. En spreek nooit meer over "weidegang" als je alleen deelweidegang bedoelt. Wees helder en duidelijk.
- kom met een heldere toekomstvisie op de sector en ga daar voor staan.
3. Dan naar de politiek. Misschien is het van een landbouworganisatie teveel gevraagd om de groeikansen van haar eigen leden te beperken. Réken daar dan ook niet meer op en trek zélf strepen. Het poldermodel is geen garantie voor een goed besluit gebleken. Mansholt zei ooit: je moet niet naar landbouworganisaties luisteren, je moet doen wat nodig is. Nou, dat gaat wel erg ver, maar er zit voor sommige vraagstukken wel iets in. Zachte heelmeesters brengen de sector niet verder. Ze lokken repeterende noodwetgeving uit met verstikkende regels en permanente onzekerheid. Is grotendeels te voorkomen met een heldere visie.