Jamie Oliver haalde afgelopen week volop de pers omdat hij een suikerheffing invoerde. De Britse Food and Drink Federation (FDF) reageerde met een tegenoffensief. Jamie verdient uiteraard alle lof omdat hij zich hard maakt voor de volksgezondheid.

Maar een suikertaks is "gedoemd te mislukken", zegt de FDF in FoodManufacture.

"Waar [suikertaksen] zijn ingevoerd werken ze niet, ze helpen niet het voedingspatroon op lange termijn te veranderen", zegt FDF-directeur Ian Wright. "Wij willen dat Jamie ons helpt er voor te zorgen dat de miljoenen mensen die in restaurants en cafés in het hele land eten over voedingsinformatie kunnen beschikken", voegt hij er aan toe. Dat is namelijk volgens de FDF de te verkiezen aanpak: zorg dat mensen weten wat er in hun eten en drinken zit. Dan kunnen ze niet alleen in de winkel, maar ook als ze uit eten gaan, gezonde(re) keuzes maken of bewust besluiten uit de band te springen.

De gemiddelde Mexicaan blijkt alleen al 163 liter Coca-Cola per jaar te drinken
Suikertaks Mexico werkt wel
Toch slaat het argument dat 'suikertaksen niet werken' misschien de plank wel mis. Ook al mislukte invoering daarvan in België en Denemarken, er zijn ook succesverhalen. Het meest opvallende voorbeeld biedt Mexico.

Mexico voerde per 1 januari 2014 een 'sugartax' van 10% in, na een hevige strijd met de drankenindustrie. De Mexicaanse regering ziet de suikertax als een efficiënte maatregel tegen het enorme obesitasprobleem van het land - de gemiddelde Mexicaan blijkt namelijk alleen al 163 liter Coca-Cola per jaar te drinken, en meer dan 30% van de Mexicaanse bevolking is obees.

Verkopen dalen
Uit een eerste onderzoek door het Mexican National Institute of Public Health en de University of North Carolina blijkt dat de aankopen van frisdranken over heel 2014 6% terugliepen. In de tweede helft van het jaar zelfs met 12%, meldt The Guardian. Vooral armere gezinnen bleken minder fris te kopen: 9% over het hele jaar, 17% over de laatste 6 maanden.

Er is dus reden om een experiment uit te voeren in bijvoorbeeld Amsterdam, Londen, Berlijn en Parijs, waarin de prijs van een fles frisdrank bijvoorbeeld wordt verdubbeld
In totaal leverde de suikertaks meer dan 18 miljard pesos op (meer dan 1 miljard euro). De National Health Alliance, die de taks er doorkreeg in Mexico, zet de regering onder druk dat geld daadwerkelijk ten goede te laten komen aan anti-obesitasmaatregelen zoals het beschikbaar stellen van gratis drinkwater in scholen en het afschaffen van de BTW op flessenwater. Ook pleit de Alliance voor een verhoging van de suikerbelasting naar 20%, het niveau dat oorspronkelijk door experts werd aanbevolen.

Bres in strategie geslagen
Het voorbeeld van Mexico slaat een bres in de strategie van bedrijven die een belang hebben bij de verkoop van sterk suikerhoudende voedingsmiddelen. Zij zetten in op voorlichting omdat suikerbelastingen niet zouden werken. Voorlichting zou mensen keuzevrijheid geven en de belanghebbende bedrijven ontslaan van de morele verplichting om het aanbod te beperken. Consumenten zijn immers in de gelegenheid om bewust minder frisdrank te gaan drinken. Nu blijkt echter dat een hogere prijs in een land met beperkte inkomens werkt. Dat zou erop kunnen wijzen dat heel dure frisdrank in onze streken de consumptie ook kan doen afnemen. Er is dus reden om een experiment uit te voeren in bijvoorbeeld in Amsterdam, Londen, Berlijn en Parijs, waarin de prijs van een fles frisdrank wordt verdubbeld. Als dat zou blijken te werken, is bewezen dat rijke landen even succesvol reageren op aankoopregulerende belastingstrategieën als minder rijke met een slechts relatief gevoeliger reactie op de prijselasticiteit van frisdrank.

Fotocredits: 'Refrescos', Mexico, Hernán García Crespo
Dit artikel afdrukken