Het Nederlands Dagblad onderzocht hoe eerlijk Fair Trade is. Net als Foodlog al een aantal malen, kwam de krant op basis van eigen onderzoek tot de ontdekking dat fair trade oneerlijk is.
Op basis van een bericht in het Nederlands Dagblad, berichtten diverse media dat Fair Trade vooral een zoethoudertje is voor de consumenten: 'Kopers van de 'eerlijke' chocolade houden vooral de kantoren, salarissen en zakenreizen van de organisatie in stand. De Afrikaanse boer blijft nog steeds arm en gedesillusioneerd achter.'
Het Nederlands Dagblad ontdekte dat van de meerwaarde die de goedbedoelende consument overheeft voor de eerlijke chocolade - zo'n 4 cent per reep - maar ongeveer voor de helft bij de cacaoboeren terechtkomt. De andere helft blijft aan de strijkstok hangen voor het instandhouden van de Fairtrade-organisaties zoals Max Havelaar.
Wouter Klootwijk verzuchtte vanmorgen: "Het is alweer tien geleden dat Joost Engelberts en ik de Havelaarnep ontdekten. Ik heb erover geschreven, we brachten het op TV, maar zie, het gaat gewoon door."
Fotocredits: awhiskandaspoon
Dit artikel afdrukken
Het Nederlands Dagblad ontdekte dat van de meerwaarde die de goedbedoelende consument overheeft voor de eerlijke chocolade - zo'n 4 cent per reep - maar ongeveer voor de helft bij de cacaoboeren terechtkomt. De andere helft blijft aan de strijkstok hangen voor het instandhouden van de Fairtrade-organisaties zoals Max Havelaar.
Wouter Klootwijk verzuchtte vanmorgen: "Het is alweer tien geleden dat Joost Engelberts en ik de Havelaarnep ontdekten. Ik heb erover geschreven, we brachten het op TV, maar zie, het gaat gewoon door."
Fotocredits: awhiskandaspoon
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Bij het koffie voorbeeld van Steven beland dus uiteindelijk 49% van de oorspronkelijke premie bij de boer. De rest is men kwijt aan allerlei (terechte, denk ik)kosten. Dat valt mij dan weer niet tegen.
Wat mij wel tegen valt is het citaat dat Dick aanhaalt. "...de door Max Havelaar gegarandeerde minimumprijs nu lager ligt dan de wereldmarktprijs, maakt de premie die Max Havelaar boven op de prijs biedt het enige verschil."
Voor de duidelijkheid, ik ben maar een leek of gewone doorsnee consument, maar het idee dat ik bij Fairtrade/Max Havelaar had was heel anders. Naar mijn idee zou een Fairtrade organisatie altijd een X bedrag/percentage meer moeten betalen dan de huidige marktprijs. Met een gegarandeerd minimum als de unfair-price daar onder zou zakken.
Blijkbaar heb ik mij daar enorm in vergist.
Eerlijke handel zegt te staan voor
• een bijdrage aan een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten, vooral in het Zuiden
• zo rechtstreeks mogelijke aankoop met maximale transparantie
• een ontwikkelingsstrategie die kiest voor capaciteitsopbouw
• respect voor mens en milieu
• duurzaam partnerschap
• werken aan een groter draagvlak voor fair trade op lokaal, nationaal en mondiaal niveau
"Het navrante is dat niet uit te leggen valt dat we een fair trade premie betalen aan mensen die niet weten dat ze hem krijgen. Hoe kan dat?"
en 'Het uiteindelijke extra bedrag dat fairtradeboeren aan cash binnenkrijgen, is zeer beperkt'.
Uiteraard wordt met de producent (of beter: met de producentenorganisatie) niet het inkomen afgesproken, wel de prijs die de eerlijke handel aan de producent (of beter: aan de producentenorganisatie) betaalt. Hoe de producent die prijs besteedt, daarmee bemoeit fair trade zich niet.
Hoeveel de organisatie aan de aangesloten producenten betaalt, is geen eenduidig verhaal. Twee voorbeelden:
• Oromia (koepel van meer dan honderd koffiecoöperaties in Ethiopië, vorig jaar nog iemand van hen een week op bezoek in Hasselt)
30% van FOB-prijs gaat naar de koepel (voor kosten van transport, verwerking en andere dienstverlening) en 70% naar de aangesloten koffiecoöperaties. Elke coöperatie houdt hiervan 30% voor zich en stort 70% door aan de boeren.
• Apicoop (honingcoöperatie in Chili)
Van FOB-prijs gaat 7% naar Apicoop en 90% naar de aangesloten boeren.
Fair trade is jammer genoeg nog altijd een beperkte afzetmarkt. De producenten kunnen vaak maar een klein deel van hun opbrengst aan fair trade verkopen. Of hun opbrengsten zijn beperkt omdat ze maar een kleine oppervlakte kunnen bebouwen. Daarom zorgen de inkomsten uit fair trade doorgaans maar voor een deel van het gezinsinkomen. Het is dan ook overdreven om te zeggen dat fair trade een menswaardig inkomen garandeert. Wel correct: hoe meer een producent aan fair trade verkoopt, hoe beter het inkomen.
Wat mij vooral interesseert is of de koopkracht van die boeren/producenten verbetert. Want prijzen zeggen iets, maar vaak ook zeer weinig, omdat wij ze van hieruit vaak enkel interpreteren naar onze koopkracht.
Maar ik heb het al eens gezegd hier: fair trade stelt wat markt betreft nauwelijks nog iets voor in Nederland, in verhouding tot het label Utz. Naar die laatste bestaat weinig nieuwsgierigheid.
Ik sprak zojuist Mathias Olthaar die een promotie voorbereidt over Fair Trade aan de RUG. Hij benadrukt dat de vraag niet is hoeveel boeren méér krijgen, maar hoe fair trade hun positie om een inkomen te verdienen kan verbeteren. Hij verwees me nader naar uitspraken die hij vandaag in de Volkskrant (helaas: achter de abonneemuur) blijkt te hebben gedaan. Ik zocht ze op:
"Onderzoeker Olthaar kan zich moeilijk voorstellen dat Max Havelaarboeren onder de marktprijs betaald krijgen. Tegelijkertijd is Olthaar 'er niet van overtuigd dat de levens van boeren significant verbeteren door fairtrade'. 'Het punt is niet zozeer welke prijs de boeren krijgen, maar of Max Havelaar het verschil maakt. En omdat de door Max Havelaar gegarandeerde minimumprijs nu lager ligt dan de wereldmarktprijs, maakt de premie die Max Havelaar boven op de prijs biedt het enige verschil.' Deze premie bedraagt 20 dollarcent per kilo cacao. De premies worden door de boerencoöperaties geïnvesteerd in waterpompen of in organisatorische kosten als de jaarlijkse coöperatievergadering met de leiders van de fairtradedorpen. 'Het uiteindelijke extra bedrag dat fairtradeboeren aan cash binnenkrijgen, is zeer beperkt', zegt Olthaar."
In hetzelfde artikel in de VK vanmorgen zegt Peter d'Angremond, directeur van Max Havelaar in Nederland, zich te herkennen in de kritiek dat boeren soms niet eens weten dat hun cacao als 'fairtrade' wordt verkocht door chocolademakers in Westerse supers. Hij zegt: 'Vergeet niet hoe complex de situatie is. De boeren leven in afgelegen plekken waar contact niet mogelijk is. Het is geen Nederland met rechte straatjes en een postbode die elke dag langsfietst. Daarmee wil ik het niet goedpraten, maar het geeft wel aan wat voor uitdaging het is om in een door burgeroorlog verscheurd land als Ivoorkust de mensen goed te informeren.'
Olthaar zei me: 'Fair Trade moet transparant worden over wat het precies doet'. Het navrante is dat niet uit te leggen valt dat we een fair trade premie betalen aan mensen die niet weten dat ze hem krijgen. Hoe kan dat? Snappen de discussieerders hier d'Angremonds uitleg in de Volkskrant?
Bees, dat moet Havelaar dringend eens verstaanbaar uitleggen. H
Het is geen makkelijke uitleg die lekker weghapt in enkele onelinders, maar Foodlog vormt het ideale forum om dit te doen.
Zopas verscheen er een studie over fair trade aan de Universiteit van New York :
" Companies using the Fairtrade mark demonstrate different types of commitment to the fair trade movement, claims a new study from the University of New York.
A review of several companies found the nine original Fairtrade principles were often being negated in favour of the two basic principles of minimum pricing and a social premium in practice.
The researchers argue that “consumers are not aware of the different approaches to Fairtrade” and more information about the movement is needed to help consumers make an informed decision. "
hier kan je de studie downloaden.
Als je die bedragen afzet tegen de jaarinkomens is het procentueel natuurlijk een behoorlijke hoop geld. Voor mijn gevoel is het echter nog steeds veel te weinig.
Wat moet ik mij voorstellen bij een eerlijke prijs voor cacao en een "oneerlijke"? Wat is daar het verschil tussen?