Dat laat zich vermoedelijk net zo raden als die daderbepaling.

We hebben 'm niet
In het NOS-journaal was gisteravond Henk van der Jeugd te zien, de man van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO) die hier vorige week zei dat we te weinig weten van trekvogels en hun contacten met vogels onderweg om uitspraken te kunnen doen over de oorzaak van H5N8.

Vanavond was Van der Jeugd opnieuw heel duidelijk: er is nog niet één vogel of een vogelpoepje aangetroffen met het H5N8 virus. En toch is het in stallen gekomen. Om die, dus onbekende haard, buiten te houden kun je maar één ding doen: heel hygiënisch werken en alle voorzorgsmaatregelen nemen zodat er niets van buiten naar binnen komt. Dat concludeert Van der Jeugd.

We hebben 'm wel
Pluimveeweb.nl kopt CVI: ‘Wilde vogels introduceerden vogelgriep’. Wie doorleest ziet dat het CVI dat niet gezegd heeft. Armin Elbers, epidemioloog bij het CVI, zegt "Er is geen relatie tussen de drie pluimveebedrijven waaruit blijkt dat het virus van Hekendorp is verplaatst naar Ter Aar en/of Kamperveen door vervoer van besmette dieren, vervoerscontacten van materiaal, eierentrays, voer of personencontacten. Het is aannemelijk dat wilde vogels het virus bij zich dragen daarom is er een reële kans dat we het virus in Nederland niet zo kwijt zijn”, zegt Elbers. „Er is daarnaast de mogelijkheid dat er ook uitwisseling plaats vindt van het virus met wilde vogels die het hele jaar in Nederland blijven en niet met de vogeltrek meedoen, zodat het aantal vogels dat het virus bij zich draagt groter zou kunnen worden.”
Om die reden laat staatssecretaris Dijksma het NIOO en Erasmus MC wilde vogels onderzoeken op de aanwezigheid van vogelgriep.

Nee dus: we hebben 'm niet
"Het enige wat wij in Nederland kunnen doen is ervoor zorgen dat het gehouden pluimvee niet besmet raakt door het handhaven van een zeer strikte biosecurity en het afschermen en ophokken van pluimvee dat normaal in een uitloop naar buiten zou kunnen”, zegt Elbers verder.

Het is dan ook duidelijk. We hebben 'm niet. Er is slechts de waarschijnlijkheid dat trekvogels de dader zijn, terwijl er - behalve één enkele wintertaling in Duitsland - werkelijk nog niet eentje gevonden is die het virus bij zich droeg.

De consequentie van deze constatering begint ook duidelijk te worden. Een spelt in de hooiberg kan overal onverwacht voor gevolgen zorgen en voor enkele tientallen miljoenen euro's schade zorgen. Deze week werd door het LEI vastgesteld dat 1 week griep de sector circa 10 miljoen kost, los van de directe schade (ruimingen) en indirecte vervolgschade (uitvallen van productie en omzet op termijn). En dat in een sector die op het gebied van eieren financieel al ver door bankierbare grenzen heen was gezakt en op het gebied van slachtkuikens net aan draait. Zonder dader zit de sector op een tijdbom: het kwaad kan voortdurend toeslaan. Zolang het onzichtbaar en onbewijsbaar is, moeten alle buitenkippen binnen blijven en zullen uiterste voorzorgsmaatregelen worden geëist.

Onzekerheid is funest
Op Boerderij spreken boerenvoormannen kritiek uit op het beleid van staatssecretaris Sharon Dijksma. Gert-Jan Oplaat van de Nederlandse Pluimveehoudersvakbond maakt haar uit voor rotte vis omdat ze bezig zou zijn met haar politieke positie. De slachters maken duidelijk dat het financiële water hen tot de lippen is gestegen. LTO schetst hetzelfde beeld voor zijn achterban, de boeren. Daarbij zou nog komen dat het Nederlandse strenge beleid in het buitenland niet begrepen wordt. Het zou het wantrouwen jegens de situatie in ons land alleen maar laten toenemen. Daarom zou Dijksma veel minder streng moeten zijn.

De werkelijkheid is een andere: Dijksma past slechts regels toe die het buitenland heel goed begrijpt. Daar kan ze haar interpretatie aan geven, maar er niet aan voldoen, past niet binnen de spelregels die we binnen Europa hebben afgesproken. Dat verklaart dan ook de grimmige taal van Oplaat: hij weet dat de aanhoudende onzekerheid funest is voor het voortbestaan van veel bedrijven en staat met zijn rug tegen de muur. En om die onzekerheid op te heffen, wil Dijksma nou juist zo graag de dader bij de vleugels grijpen. De kippenpers wil lezers houden en dus ook die daders pakken.

Doodschieten
Maar wat doe je nou als je constateert dat het de taling is, het ijsvogeltje of - nog onverwachter - de spreeuw? Ze allemaal doodschieten vanwege die ene sporadische zieke? En hoe weet je dan dat niet per ongeluk toch een heel sporadische Vlaamse gaai besmet is geraakt die at van die ene dooie eend die het had? Of een ....

Die onzekerheid is tamelijk dramatisch, om het koel te zeggen. Dan kunnen we maar beter niets vinden en hopen dat het weer overwaait en er geen uitbraken meer komen. Dan verdwijnt het probleem weer uit beeld, zoals de kippenmannen zo graag willen. Tot het moment dat ... Zo werkt dat en zo zit het.

UPDATE (13.15h): de kippenslachters dreigen de staatssecretaris met een rechtszaak. Ze vinden dat Sharon Dijksma de maatregelen die hen en hun boeren belemmeren om hun werk te doen, moet opheffen omdat er al een week geen nieuwe uitbraak is geweest. En dan is het gevaar natuurlijk weg, omdat je anders altijd wel gevaar kunt zien. Dat zeg ik niet, dat is de logica die de slachters volgen.

Fotocredits: Henk van der Jeugd, still, NOS journaal
Dit artikel afdrukken