Gezondheid: ‘biologisch’ eigenbelang versus ‘duurzaam’ altruisme

"As for butter versus margarine, I trust cows more than chemists."

Het is een uitspraak van de 'moeder van het onbespoten en unprocessed food', Joan Gussow. Auteur van o.m. This Organic Life, waarin ze openlijk pleit voor bordjes met 'hier geen wintertomaten te koop'. Iemand die haar foodactivisme weet te combineren met een hoogleraarschap (Columbia University) en het lidmaatschap van gouvernementele voedingsorganisaties (FSA).

Rubberlaarzen, eigen groententuin én toegang tot het established pluche, een bruggenbouwer tussen 2 werelden.

Het lijkt erop dat het levensgevoel achter haar werk, de motor is achter de 'organic food boom' in the UK: een gezond wantrouwen dat zo sterk is geworden dat het publiek bereid is wat meer te betalen voor natuurlijke producten. Conclusie, de neo bio-consument komt niet van links, maar handelt uit eigenbelang: gezondheidsangst. Of die terecht is moet iedereen voor zichzelf bepalen. Ik heb het hier al wat vaker betoogd: organic in het Engels, mag je in het Nederlands niet zomaar vertalen met biologisch omdat de betekenis van die twee woorden verschilt. Biologisch betekent hier nog vooral moreel correct consumeren. Altruïsme voor een betere wereld. Een gevoel dat is overgebleven uit de wereld van mei 1968. Een natuurwinkel met verlepte groenten en als personeel een ongewassen jongeman en een eigenlijk leuk uitziend meisje als ze nét dat beetje make-up op zou doen boven een wat flatterender truitje. Die twee kijken de verdwaalde neo-bio koper met een dodende blik aan als die het waagt te vragen of ze ook lekkere biologische koffie hebben in plaats van Max Havelaar.

Die betekenis van 'biologisch' is hier sinds een paar jaar ook aan het schuiven, maar laat wel het fundamentele verschil zien met 'organic'. Dat is niet altruïstisch, maar volstrekt zelf-gericht. De betekenis hangt direct samen met angst voor de gezondheidseffecten van de ongebreidelde uitvinderslust van de voedingsindustrie en de effecten van intensieve landbouw en dierenteelt.

Foodnavigator.com geeft een heel lezenswaardige analyse van de redenen waarom de 'organic' markt in Engeland zo sterk groeit naar aanleiding van het door Datamonitor zojuist uitgebrachte rapport Capitalizing on Natural & Fresh Food & Drink Trends. De centrale stelling luidt dat de 'health trend' - naast 'smaak' - de echte driver is achter de aanzwellende vraag naar 'fresh & wild food.'

Groei in bio gaat dus niet met verlepte natuurwinkels. Dat heeft Xummum goed begrepen. Het gaat met gezond en smaakvol eigenbelang. Ook in Nederland - een land dat net als het VK erg gevoelig is voor trends aan de andere kant van de Atlantische Oceaan - is de nieuwe bio-consument 'organic' in plaats van 'biologisch' in onze Havelaar-traditie.

De Duitsers, Oostenrijkers en Italianen hadden dat altijd al: hun 'Reinheitskultur' was en is ego-gericht en zit in hun cultuur. Wij hadden vnl. een goedkoopte drive die nu kennelijk een grens bereikt heeft omdat onze gezondheid in het geding zou zijn. De nieuwe bio-consument die daaruit ontstaat, komt niet van 'links' en is niet sociaal duurzaam.

Die conclusie spoort met onderzoeksresultaten die ook vorige week bekend werden: de neo-duurzaam consument is niet bereid meer te betalen. Goed uit elkaar houden dus: oldies en neo's.
Oude bio's zijn sociaal en duurzaam, neo bio's zijn op zichzelf gericht. Neo-duurzamen zijn niet per definitie neo-bio, want de laatsten willen best wat meer moeite doen voor een beter product.

Lees het artikel op Foodnavigator.com.