Terwijl nog steeds niemand weet wat er precies met EHEC aan de hand is, is het in Europa groentenoorlog. Omdat de Duitse regering eerst zei dat Spanje en mogelijk ook Nederland het had gedaan, stopten de Duitsers met het eten van groenten. Dat scheelde meteen een forse stoot export omdat de Duitsers van hun regering te horen kregen dat ze rauwe groenten zoals tomaten, komkommers en sla maar beter konden mijden. Paniek, want de Nederlandse tuinbouw verkoopt het hen en kan nog geen week zonder omzet. Vervolgens gooiden de Russen hun grenzen dicht. We zijn hun grootste leverancier. 'Waardeloos', was dan ook het gewone-man-in-de-straat commentaar van Staats Bleker, die weet dat de tuinbouw aan een bank- en staatsinfuus moet om door te kunnen.

Inmiddels is wel duidelijk dat EHEC niet bij telers vandaan komt. Of het uit een restaurant in Lübeck of toch nog ergens anders vandaan komt, blijft de grote vraag. Het kan uit een partijtje biologische groenten in een distributiecentrum komen. Het kan van de vieze vingers van een tevreden thuis tuinende vrachtwagenchauffeur komen of gewoon uit een vieze plas die per ongeluk een pallet groenten besmette. We weten het niet. Mogelijk komen we er nooit achter of ontdekken we dat het bijvoorbeeld uit een triviale beursfontein kwam, zoals de Legionella-bacteriën die in 1999 in Bovenkarspel een flink aantal doden eisten.

een potje arrogantie en gelijke munt
Inmiddels komt de kritiek op gang. Volgens de Amerikanen maken we er in Europa een potje van. Onze kwaliteitssystemen en communicatie daarover werken niet. Afgelopen week laat zien dat ze daar gelijk in hebben. Inmiddels wijzen de Europese ruziemakers allemaal naar 'Brussel', dat meteen had moeten optreden. Maar Brussel treedt niet op, dat geeft gegevens van het ene land door aan het andere. Zo hebben we dat afgesproken. De Russen lachen, want die krijgen altijd op hun lazer. Zij zouden - zeggen de Europeanen doorgaans - een potje van voedselveiligheid en wel meer maken en moeten aan onze regels voldoen om met ons te mogen handelen. Nu krijgen de arrogante Europeanen een koekje van eigen deeg. 'Waardeloos' misschien maar je kunt het ook met gelijke munt terugbetalen noemen.

EHEC: vele kanten
EHEC begon als een voedselveiligheidskwestie. Zolang we niet weten wat de oorzaak is, kan er sprake zijn van domme pech of van een groot structureel gevaar. Het laatste is niet onwaarschijnlijk omdat EHEC een bacterie is die zich heeft gemuteerd in omgeving waarin van antibiotica-gebruik sprake is. Dat kan dus alleen maar dicht bij mensen of dieren in de omgeving van mensen zijn geweest.EHEC is dus een voedselveiligheidskwestie van de bovenste plank omdat het potentiële risico als 'mogelijk groot' moet worden ingeschat.

EHEC is inmiddels ook synoniem met een handelsoorlog en ruzie in Europa. Het legt bloot dat 'Europa' nog steeds niet bestaat maar wel arrogant is.

EHEC laat - en daar ging foodlog.nl vooral over de laatste dagen - zien dat er zo weinig verdiend wordt in de tuinbouw dat ondernemers amper een week kunnen overleven als de markt tegenzit. Ze hebben dan een staats- en bankinfuus nodig.

Maar EHEC is vooral iets dat nog gaat komen. NGO's en dus de media en hun bewuste lezers gaan zeggen dat het zo niet langer kan. Dat de landbouw- en voedselsystemen verrot zijn en dat we terug moeten naar onbespoten en biologisch. 'Systemen', dat klinkt gevaarlijk en als een complot tegen de mensheid. Voor EHEC in de pers opdook, waren de media met dat soort communicatie begonnen, maar nu zijn ook degenen die hen voeden in verwarring. Juist het alternatief, biologisch, draagt de grootste kans op dit soort ziektes in zich. Wat moeten de NGO's en natuurlijk geïnspireerde critici nu zeggen? Je hoort ze niet en dat begrijp ik wel: wat kunnen ze zeggen, nu ook het alternatief met een mond vol tanden staat?

gevaarlijk: EHEC zal uit de media verdwijnen
Eén ding is zeker: EHEC is een pleidooi voor high tech voedselproductie, -verwerking en -distributie met strenge voedselveiligheidseisen. De biologici die pleiten voor het voeden van de wereld met biologisch hebben het sinds vorige week moeilijk. En dat weten ze.

Het publiek zal EHEC vergeten zoals het ook varkenspest, mond- en klauwzeer en zelfs ESBL alweer vergeten is. Beleidsmakers en NGO's niet. NGO's zijn voor een natuurlijke landbouw, maar die blijkt risicovol. Het was sexy en makkelijk communiceerbaar om voor natuurlijk, onbespoten en alle planten en beesten buiten te zijn. Maar dat kan na EHEC niet zomaar meer gezegd worden. De voor- en tegenpartij van 'een andere landbouw' zitten schaakmat om tafel. EHEC is een risico waar je niet lekker sexy en makkelijk te begrijpen voor of tegen kunt zijn. Dat is pas echt gevaarlijk, want dáárom zal het uit de media verdwijnen.






Dit artikel afdrukken