image
bron: Iowa State University Agricultural & Biosystems Engineering

Hoeveel kilometers reist je eten gemiddeld van de plek waar het groeit naar de plek waar je het koopt?

Hoeveel kilometer zit er in een blikje tomatenpuree? Doe even je ogen dicht en schat eens van hoe ver de tomaten, olie en andere ingredienten komen. Schat vervolgens hoe vaak ze heen en weer zijn vervoerd. Ben je er klaar voor? Het zijn er 32.000.

In de winter eet ik wekelijks zo'n 10 kiwi's. 100 dus in 10 weken. Daar zit een CO-2 uitstoot achter van zo'n 20.000 gemiddelde auto-dieselkilometers. Mijn jaarconsumptie aan kiwi's bedraagt waarschijnlijk zo'n 350. Daar blijkt een CO-2 uitstoot achter te zitten die gelijk is aan zo'n 70.000 dieselkilometers. Dat is ruim 4x het kilometrage van de gemiddelde Nederlandse automobilist. En dat alléén voor m'n kiwi's.

Dit soort getallen vind je vandaag in De Gentenaar onder de kop 'ons eten is te goedkoop'. Het 'verre' aanbod in onze winkels neemt vooral toe omdat het goedkoper is. Dat heeft een enorme stijging van het aantal kilometers in een product tot gevolg.
En dacht je dat je lekker duurzaam bio koopt? Vergeet het maar. 'Buy local' is inmiddels een trend geworden onder Amerikaanse culi's omdat de explosief toegenomen foodmiles vooral worden geïnspireerd door de trend naar 'goedkoop'.

Omdat de werkelijke vervoerskosten - 'Kyoto' en de kosten van de CO-2 uitstoot komen niet op de transportnota van de producent, maar op die van overheden - niet in het product verwerkt hoeven te worden, kopen retailers, groothandels en de industrie in op de plek waar voedsel zo goedkoop mogelijk kan worden geproduceerd. En dus niet noodzakelijk waar het het best is.

De werkelijk vervoerskosten wel in het product verrekenen zou dus prijstechnisch weer ruimte geven voor dichtbij geproduceerde kwaliteitsproducten. Amerikaanse culi's hebben die omweg-redenering niet nodig. Dichtbij is voor hen gewoon beter (zie 'Puur en vers', een artikel in de Volkskrant over de Amerikaanse 'buy local'-voorvechter, kok en eigenaar van het beroemde 'Chez Panisse' (Berkeley, California), Alice Waters.

Ook marketing heeft zo z'n effecten. In 2004 publiceerde de Daily Telegraph een aardig artikel over de reiskosten van een flesje tropisch water naar het natte Engeland, waarvoor in 2005 de eetkilometers mooi op een rij zijn gezet door de overheid zelf:
image

En helaas, producten die we uit overtuiging 'bio' kopen, zijn al evenmin duurzaam vervoerd. Het VK importeert meer dan 72% van zijn bioproducten. Daar, net zo als bij ons, houden bioboeren ermee op omdat het publiek er niet voor wil betalen. Ook dit is natuurlijk zo'n onderwerp dat we liever verdringen, maar het is een feit dat het beperkte lokale aanbod 'bio' door de foodmiles voor het belangrijkste deel niet duurzaam maakt.

Wat citaten uit het artikel in De Gentenaar:

'U kon ook een West-Vlaamse kool kopen, in plaats van bioboontjes uit Kenia'.

'Niet onze zucht naar raffinement en kwaliteit, maar de zoektocht naar de goedkoopste prijs dicteert het wereldwijde gesjouw met miljoenen tonnen voedsel, zegt Klaas Dams. Hij is economisch adviseur van de Boerenbond. De goedkope productieprijs kan de wereldmarkt in overdrive duwen omdat transport zo goedkoop is. ,,De voedselkilometers, de reële kostprijs in CO2 aan het milieu, zijn niet in de prijs inbegrepen'', zegt Dams. ,,Als de Kyotokosten wel verrekend werden, dan zou de invoer van verse waren uit verre streken plotseling veel onaantrekkelijker worden.'
Dit artikel afdrukken