Een week lang debatteerde Foodlog over de voorgestelde Melkveewet. De Tweede Kamer spreekt er woensdag aanstaande over. Hieronder de conclusies die ik uit het gesprek haal, alsmede een gedachte over wat de Kamer nu in wijsheid zou kunnen doen.
Ik ben onvoldoende van het gehele dossier op de hoogte, om afdoende te kunnen beoordelen of alles nu gezegd is. Na dat voorbehoud durf ik wel de volgende balans op te maken over het debat over de Melkveewet op Foodlog:
1. verschillende partijen zeggen grondgebondenheid te willen maar wat het begrip precies inhoudt, blijkt niet eenduidig. Hoe wil je het er dan over hebben?
Wellicht biedt het rapport dat CLM voor het ministerie van I&M maakte het materiaal voor consensus over de uitgangspunten. Nu is 'grondgebondenheid' een moving target. Het lijkt mij in ieder geval de hoogste tijd het erover te hebben voor er besluiten worden genomen die de basis voor alweer nieuwe conflicten en onduidelijkheden tussen boer en overheid in zich dragen.
2. het is nog niet duidelijk bij welke fosfaatoverschotnorm welke groei te verwachten valt en dus wanneer het met Brussel afgesproken fosfaatplafond wordt overschreden. Die onzekerheid leidt tot anticiperend gedrag en is vanuit het oogpunt van goed bestuur onacceptabel.
3. over grondloze groei liggen de meningen ver uiteen. Oud-minister Cees Veerman en voormalig Rabobankier Herman Wijffels willen helemaal geen grondloze groei, LTO wil ruimte bieden tot maar liefst 100 kg fosfaatoverschot per hectare, Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber van de ChristenUnie zet in op slechts 50 kg. Maar ik zie nergens een goede onderbouwing. Daar piept alweer het risico om de hoek van koehandel waar we spijt van krijgen en die een goede bestuurder niet moet willen. Daarmee zijn we weer bij punt 2.
4. er is onvoldoende mestverwerkingscapaciteit, zeggen deskundigen. Toch pleit LTO voor het afsluiten van zogeheten vervangende verwerkingsovereenkomsten voor mest (VVO’s). Die twee kunnen niet samen opgaan en zijn dus inderdaad een basis voor chaos en fraude, zoals Wouter van der Weijden vreest. Die vrees kan in ieder geval niet weggenomen worden en moet dus reëel worden geacht.
Geen basis voor wijze besluitvorming
Gezien al deze onzekerheden, is de conclusie tot zover dat we de vraagpunten helder hebben gekregen, maar dat er geen basis is voor wijze besluitvorming.
Daarom lijken de volgende acties zowel pragmatisch als prudent en wijs:
- regel nu op korte termijn met Brussel wat moet om de portemonnee van Nederland niet nodeloos leeg te laten lopen aan strafmaatregelen: handhaaf het fosfaatplafond en hanteer dierrechten als stok achter de deur om een open proces vorm te geven
- neem als Kamer een maand of twee tijd om in dat open proces tot nadere antwoorden en de bepaling van coherent beleid op de gestelde vragen te komen
- hangende die periode kan grondgebonden groei geen probleem zijn voor uitbreidende boeren
- creëer dat open proces niet zoals tot dusver in een achterkamer - al dan niet met 'wijze mannen' - zodat de tegengestelde belangen van achterbannen die de kern van het probleem zijn, opnieuw de ontstane situatie zich laten herhalen. Maak het dan ook op een open podium, BUITEN Den Haag en laat zowel overheid en politiek de toeschouwers zijn die leren wat de ins en outs van de belangen en hun technische consequenties zijn. Als de zon zo open op het dossier heeft kunnen schijnen, kun je de details rationeel uitwerken zonder dat iemand er op basis van onheldere onderliggende belangen met de bal vandoor kan gaan.
- de ervaring met 'Nijkerk' leert dat dat kan en zelfs productief (draagvlak- en besluitvormend) kan zijn. Ik vermoed dat er vanaf hier 2 maanden voor nodig zijn, als besloten zou worden tot zo'n proces. Een en ander vanuit mijn ervaringen op dit gebied in andere maar soortgelijke processen
Voorkomen van schadelijke wetgeving
Dit voorstel voor wijze tijd geeft de BV Melkveehouderij Nederland de gelegenheid om met zichzelf in het reine te komen. Een verdeelde koers kan immers nogal verkeerd uitpakken, terwijl de standsorganisaties (de LTO's) op dit moment maar beter geen partij en ook geen moderator in het gesprek kunnen zijn.
Melkveehouders zijn zelf aan zet
Er moet ouderwets gekozen worden door de brede maar diverse groep direct betrokken melkveehouders zelf; de kern van het probleem zit bij boeren die hun bedrijf niet zonder uitbreidingsperspectief kunnen overdoen. Zij moeten door elkaar geconfronteerd kunnen worden met elkaars belangen. Een en ander om hun gezamenlijke belang én de manier waarop ze elkaar daarin enorm kunnen hinderen in openheid helder te krijgen. Zo maak je de beste snelkookpan voor geaccepteerde besluitvorming die het risico vermijdt dat melkveehouders nog jaren worden geconfronteerd met ondoordachte en daardoor schadelijke wetgeving.
Uiteraard wil ik van de deelnemers aan het debat hier horen of ze zich in deze gedachten kunnen vinden.
Fotocredits: Koeien in de Eempolder, ednl
Dit artikel afdrukken
1. verschillende partijen zeggen grondgebondenheid te willen maar wat het begrip precies inhoudt, blijkt niet eenduidig. Hoe wil je het er dan over hebben?
Wellicht biedt het rapport dat CLM voor het ministerie van I&M maakte het materiaal voor consensus over de uitgangspunten. Nu is 'grondgebondenheid' een moving target. Het lijkt mij in ieder geval de hoogste tijd het erover te hebben voor er besluiten worden genomen die de basis voor alweer nieuwe conflicten en onduidelijkheden tussen boer en overheid in zich dragen.
2. het is nog niet duidelijk bij welke fosfaatoverschotnorm welke groei te verwachten valt en dus wanneer het met Brussel afgesproken fosfaatplafond wordt overschreden. Die onzekerheid leidt tot anticiperend gedrag en is vanuit het oogpunt van goed bestuur onacceptabel.
3. over grondloze groei liggen de meningen ver uiteen. Oud-minister Cees Veerman en voormalig Rabobankier Herman Wijffels willen helemaal geen grondloze groei, LTO wil ruimte bieden tot maar liefst 100 kg fosfaatoverschot per hectare, Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber van de ChristenUnie zet in op slechts 50 kg. Maar ik zie nergens een goede onderbouwing. Daar piept alweer het risico om de hoek van koehandel waar we spijt van krijgen en die een goede bestuurder niet moet willen. Daarmee zijn we weer bij punt 2.
4. er is onvoldoende mestverwerkingscapaciteit, zeggen deskundigen. Toch pleit LTO voor het afsluiten van zogeheten vervangende verwerkingsovereenkomsten voor mest (VVO’s). Die twee kunnen niet samen opgaan en zijn dus inderdaad een basis voor chaos en fraude, zoals Wouter van der Weijden vreest. Die vrees kan in ieder geval niet weggenomen worden en moet dus reëel worden geacht.
Geen basis voor wijze besluitvorming
Gezien al deze onzekerheden, is de conclusie tot zover dat we de vraagpunten helder hebben gekregen, maar dat er geen basis is voor wijze besluitvorming.
Daarom lijken de volgende acties zowel pragmatisch als prudent en wijs:
- regel nu op korte termijn met Brussel wat moet om de portemonnee van Nederland niet nodeloos leeg te laten lopen aan strafmaatregelen: handhaaf het fosfaatplafond en hanteer dierrechten als stok achter de deur om een open proces vorm te geven
- neem als Kamer een maand of twee tijd om in dat open proces tot nadere antwoorden en de bepaling van coherent beleid op de gestelde vragen te komen
- hangende die periode kan grondgebonden groei geen probleem zijn voor uitbreidende boeren
- creëer dat open proces niet zoals tot dusver in een achterkamer - al dan niet met 'wijze mannen' - zodat de tegengestelde belangen van achterbannen die de kern van het probleem zijn, opnieuw de ontstane situatie zich laten herhalen. Maak het dan ook op een open podium, BUITEN Den Haag en laat zowel overheid en politiek de toeschouwers zijn die leren wat de ins en outs van de belangen en hun technische consequenties zijn. Als de zon zo open op het dossier heeft kunnen schijnen, kun je de details rationeel uitwerken zonder dat iemand er op basis van onheldere onderliggende belangen met de bal vandoor kan gaan.
- de ervaring met 'Nijkerk' leert dat dat kan en zelfs productief (draagvlak- en besluitvormend) kan zijn. Ik vermoed dat er vanaf hier 2 maanden voor nodig zijn, als besloten zou worden tot zo'n proces. Een en ander vanuit mijn ervaringen op dit gebied in andere maar soortgelijke processen
Voorkomen van schadelijke wetgeving
Dit voorstel voor wijze tijd geeft de BV Melkveehouderij Nederland de gelegenheid om met zichzelf in het reine te komen. Een verdeelde koers kan immers nogal verkeerd uitpakken, terwijl de standsorganisaties (de LTO's) op dit moment maar beter geen partij en ook geen moderator in het gesprek kunnen zijn.
Melkveehouders zijn zelf aan zet
Er moet ouderwets gekozen worden door de brede maar diverse groep direct betrokken melkveehouders zelf; de kern van het probleem zit bij boeren die hun bedrijf niet zonder uitbreidingsperspectief kunnen overdoen. Zij moeten door elkaar geconfronteerd kunnen worden met elkaars belangen. Een en ander om hun gezamenlijke belang én de manier waarop ze elkaar daarin enorm kunnen hinderen in openheid helder te krijgen. Zo maak je de beste snelkookpan voor geaccepteerde besluitvorming die het risico vermijdt dat melkveehouders nog jaren worden geconfronteerd met ondoordachte en daardoor schadelijke wetgeving.
Uiteraard wil ik van de deelnemers aan het debat hier horen of ze zich in deze gedachten kunnen vinden.
Fotocredits: Koeien in de Eempolder, ednl
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#92 Jos,
ik kom toch echt melkveebedrijven tegen als ik mijn postcode in typ.
En dat dus toch ook echt buiten industrie gebieden.
Ik ben dit op het spoor gekomen juist hierdoor; Iemand vroeg aan mij: Jeroen, kan het zijn dat tegenwoordig agrarische bedrijven en ook melkveebedrijven hier in beeld komen... Wil je eens (mee)kijken?
De melkveewet komt veel te laat. Vanaf nu nog (maar) 800.000 liter melk erbij en het fosfaatplafond is reeds bereikt. De deur naar dierrechten staat al wijd open.
Varkenshouders vinden het niet meer dan billijk dat melkvee ook met dierrechten te maken krijgt.
Verder lijkt het wel of de Stas en de Tweede Kamer geen idee hebben welke invloed een melkveewet heeft op akkerbouw en intensieve veehouderij. Ik kan me niet voorstellen dat zij alleen maar focussen op melkveehouderij en, plat gezegd, de schijt hebben aan akkerbouw en intensieve veehouderij.
En Frits 97#, dat Kempensysteem past bij lange na niet in het ecosysteem van een melkkoe. Van mij mag dat Kempensysteem verboden worden.
Gezien de schets van LTO , die halvering van het aantal melkveehouderijen aangeeft, is er verdubbelingsperspectief in de komende 10 jaar. De blijvende bedrijven staan dus al voor een gigantische financiele opgave, zeker gezien de wens van weidegang, dus grondgebonden, en andere milieudoelen.De vraag is of de sector dit financieel trekt.
De volgende vraag is WAAROM de helft van de bedrijven een fosfaatoverschot van
minder dan 20 kg per hectare heeft. Is dit omdat hierdoor aan alle andere milieu- en randvoorwaarden( zuivelverwerking) voldaan kan worden ? Tevens zou hierbij het financiele resultaat (optimum)wel eens bepalend kunnen zijn. Denk dat 20 kilo op dit moment, dus met de (gevaarlijke) verlokkingen van de afschaffing van de quotering, wel eens een gunstige grens zou kunnen zijn. Enige vorm van intensivering geeft ruimte voor grondaankoop/verwerving. Te veel ruimte voor intensivering maakt de keuze voor intensivering met alleen mestverwerking structureel.
In de discussie in Tweede Kamer kwam vorige week nadrukkelijk de ontwikkelingsruimte van extensieve bedrijven naar voren. Die bedrijven kunnen al hun mest gebruiken op hun eigen grond en 'verdienen' wat dat betreft alle steun en geen extra regelgeving. Maar wat gebeurt er als onverhoopt de (melk)veehouderij door het nationale fosfaatplafond gaat?
Bij overschrijding van het nationale fosfaatplafond komen er dierrechten. Dat is duidelijk. En omdat er een overschrijding is, zullen de dierrechten direct moeten worden gekort. Maar hoe (on)redelijk is het om bedrijven die voor 100% grondgebonden zijn, te korten op hun dierrechten? Dan zijn zij verplicht om óf mest aan te voeren óf kunstmest te gebruiken om tot een optimale gewas-opbrengst te komen.
De afgelopen weken is er veel aandacht uitgegaan naar de enkele procenten bedrijven die meer mest dan 80 - 100 kg fosfaat per ha boven de gebruiksnorm produceren. Is het geen tijd dat we ook eens aandacht schenken aan (meer dan) de helft van de bedrijven die een fosfaatoverschot van minder dan 20 kg per ha heeft? Welk ontwikkelingsperspectief voor de komende jaren zullen we hen bieden?
Piet #96 Het rantsoen van een melkkoe staat niet per definitie op 75% ruwvoer. Extensieve bedrijven gebruiken tot meer dan 90% ruwvoer (melkkoeien & jongvee) en heel intensieve bedrijven kunnen met het Kempen voersysteem tot wel 70% krachtvoer voeren. Zo duidelijk is de relatie tussen de productie van mest en ruwvoer nu ook weer niet.
http://www.forfarmershendrix.be/sectoren/rundvee/melkvee/concepten/kempen.aspx
http://www.agripress.be/_STUDIOEMMA_UPLOADS/downloads/Kempensysteem_presentatie_pers.pdf