Bestuurskundige Jeroen Candel is assistant professor aan de WUR in Wageningen. In gesprek met Dick Veerman vertelt hij wat er zou moeten gebeuren om een toekomstgericht voedselbeleid te realiseren.
Candel onderzocht in zijn proefschrift Putting Food on the Table hoe de EU omgaat met voedselzekerheid. Na de Tweede Wereldoorlog was het beleid gericht op het maken van veel en goedkoop voedsel. Dat had boter- en graanbergen en wijn- en melkplassen tot gevolg. Sindsdien de jaren tachtig van de vorige eeuw probeert Europa de landbouw te liberaliseren in de verwachting dat de boeren zelfstandig internationaal mee kunnen komen en niet meer teveel zouden maken. De markttucht zou daar wel voor zorgen.
Te succesvol
Het landbouwbeleid was aanvankelijk succesvol. Europa werd ruimschoots zelfvoorzienend. We waren wellicht te succesvol, want boeren gingen door met het maken van veel voedsel tegen een lage prijs. Daardoor ontstonden nieuwe problemen. Het milieu en de gezondheid van mensen lijden onder de productie van inmiddels veel te veel en teveel verkeerd voedsel.
Zes kerken
Candel legt uit dat zes frames elkaar als kerken bestrijden met hun waarheden om tot een beter beleid te komen. Het probleem: vertegenwoordigers van ieder frame denken dat de vijf andere tot een kerkgenootschap behoren maar zij niet. Ieder heeft zijn eigen waarheid en komt daarom niet in gesprek met de ander. Daarom winnen voortdurend de korte termijn belangen van de meest dominante groepen in de economie. Toch lijken gezondheid en milieu wat meer invloed te krijgen.
Wat moet er gebeuren om tot een werkelijk gesprek te komen en verder te komen tot een voorwaarts gericht voedselbeleid? Volgens Candel is een veel sterkere politisering van het gesprek nodig. Iedereen mag rustig zeggen dat hij tot een kerk behoort en moet kijken of hij er met de andere kerkgenootschappen met wie hij de wereld nu eenmaal deelt, uit kan komen. De politiek moet leidend zijn in het agenderen van dat gesprek en niet doen alsof er objectieve feiten zijn.
Er zijn geen feiten, er is wil
De manier waarop we met feiten omgaan, zegt Candel, is afhankelijk van wat we willen. Voedselbeleid is daarom een gesprek over de samenleving die we willen nu we langzaam beginnen te voelen dat we ecologische, economische en ethische problemen hebben gecreëerd door het neoliberale geloof waarin de Westerse wereld, Europa incluis, is beland. Mensen willen toch zeker het goede doen? Als dat zo is, moeten ze ophouden elkaar met hun 'feiten' te bestrijden en luisteren naar wat de ander wil en waarom.
Dit artikel afdrukken
Te succesvol
Het landbouwbeleid was aanvankelijk succesvol. Europa werd ruimschoots zelfvoorzienend. We waren wellicht te succesvol, want boeren gingen door met het maken van veel voedsel tegen een lage prijs. Daardoor ontstonden nieuwe problemen. Het milieu en de gezondheid van mensen lijden onder de productie van inmiddels veel te veel en teveel verkeerd voedsel.
Zes kerken
Candel legt uit dat zes frames elkaar als kerken bestrijden met hun waarheden om tot een beter beleid te komen. Het probleem: vertegenwoordigers van ieder frame denken dat de vijf andere tot een kerkgenootschap behoren maar zij niet. Ieder heeft zijn eigen waarheid en komt daarom niet in gesprek met de ander. Daarom winnen voortdurend de korte termijn belangen van de meest dominante groepen in de economie. Toch lijken gezondheid en milieu wat meer invloed te krijgen.
Wat moet er gebeuren om tot een werkelijk gesprek te komen en verder te komen tot een voorwaarts gericht voedselbeleid? Volgens Candel is een veel sterkere politisering van het gesprek nodig. Iedereen mag rustig zeggen dat hij tot een kerk behoort en moet kijken of hij er met de andere kerkgenootschappen met wie hij de wereld nu eenmaal deelt, uit kan komen. De politiek moet leidend zijn in het agenderen van dat gesprek en niet doen alsof er objectieve feiten zijn.
Er zijn geen feiten, er is wil
De manier waarop we met feiten omgaan, zegt Candel, is afhankelijk van wat we willen. Voedselbeleid is daarom een gesprek over de samenleving die we willen nu we langzaam beginnen te voelen dat we ecologische, economische en ethische problemen hebben gecreëerd door het neoliberale geloof waarin de Westerse wereld, Europa incluis, is beland. Mensen willen toch zeker het goede doen? Als dat zo is, moeten ze ophouden elkaar met hun 'feiten' te bestrijden en luisteren naar wat de ander wil en waarom.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Interessante discussie, Dick! M.i. je beste tot op heden.
Echter: Waarom noemt Candel wél een Janmaat, maar "vergeet" hij in zijn lijstje "productionisten" zijn eigen neoliberale "baas" Fresco, die onlangs een "position paper" produceerde, waarin zij de horizon van dat "Wij moeten de wereld voeden"-mantra zelfs opschoof van 2050 naar 2100?
Goed ook dat je het eindelijk een keer aankaart, Dick:
waarom is ook Candel blind voor het "volksgezondheids"-frame?
Waarom wél een "productionistisch" en een "vrijhandel"-frame als separate entiteiten gezien,
en niet datzelfde voor "milieu" en "volksgezondheid"?
Vormt alleen het mondiale obesitasprobleem daartoe al niet voldoende motivatie?
Hoeveel langer blijft onze volksgezondheid in Wageningen na Dijkhuizen, en nu ook nog met
Fresco nog steeds een blinde vlek, "marginaal"?
Evenals de miljardenkosten van zoönosen, die blijven schitteren door afwezigheid in
"integrale" LEI-kosten/batenplaatjes?
Is in Wageningen dan nog steeds niet doorgedrongen dat bij ongewijzigd beleid in
2050 meer mensen overlijden aan infecties met resistente bacteriën dan aan kanker?
Ergo: de "frames"/ paradigma's/benaderingen:
1. Productionisme
2. Milieu
3. Vrijhandel
4. Ontwikkeling
5. Regionaal
6. Food sovereignty
7. Last but not least: VOLKSGEZONDHEID:
een aspect dat niet langer in landbouw/voedselbeleid veronachtzaamd kan en mag worden.
Ook niet door Candel's D66-partijgenoot, Brabants gedeputeerde Spierings, die daar
momenteel met haar "mestdialogen" overheen walst om er talloze additionele onrendabele en
niet ongevaarlijke ecologische wangedrochten als strontfabrieken door te drammen.
Laat krijn poppe c.s. van het LEI, of anders een SEO, nu aub eindelijk eens een keer een
écht integraal kosten/batenplaatje, INclusief alle externaliteiten, voor de landbouw opstellen!
Dan weten we ook eindelijk een keer waarover we praten als weer eens voor de zoveelste maal gesteld wordt dat "onze" landbouw zo belangrijk zou zijn voor onze economie, en kunnen we die wat realistischer cijfers gebruiken voor een effectieve hervorming van onze landbouw, die integraal "holistisch" recht doet aan alle "frames".
Dus: voeg dat volksgezondheids"frame" expliciet toe, meneer Candel!
7 is tenslotte een getal dat ook nog eens beter "verkoopt", want leuk past in de voedselcontext:
de 7 vette en magere jaren... ;-)
over "kerken" gesproken!
Over "kerken" gesproken, inderdaad, Harold!
Weet je hoe vaak bijvoorbeeld de woorden "antibiotics", "bacteria", of "obesity" voorkomen in het laatste "position paper" "Towards a common agriculture and food policy" van mevrouw Fresco, voorzitter van de WUR, internationaal als topuniversiteit aangeschreven?
- "Antibiotics": tweemaal
(resistentie wordt als eerste behandeld in de komende UN-vergadering)
- "Bacteria": éénmaal,
(In GB wordt het gevaar van bacteriële resistentie vergeleken met terrorisme, terwijl er zelfs
factoren meer mensen aan overlijden: nu al zo'n 700.000 wereldwijd; en ook in Nederland al
MCR-1 colistineresistentie aangetroffen op kippen- en kalkoenvlees, waarschijnlijk
via de voedselketen verspreid, terwijl colistine een "antibiotic of last resort" voor ons mensen is)
- "Obesity": éénmaal
(Forbes: "If you have not realized by now, we are in the midst of a global obesity epidemic").
"Antibiotic resistance" of "antimicrobial resistance": zelfs NUL maal.
Totaal genegeerd. Een inconvenient truth? "Vloeken" in de Wageningse kerk?
Is er een andere conclusie mogelijk, dan dat dergelijke toch vrij algemeen als essentiële en onze volksgezondheid bedreigende aspecten in die "common agriculture & food policy" blijkbaar
nog steeds niet tot de "top" van Wageningen zijn doorgedrongen?
Wanneer vallen die oogkleppen eindelijk een keer af in Wageningen? En past de WUR zijn onderzoeksprioriteiten eindelijk een keer aan aan de grootste internationaal geconstateerde problemen?
Wat mij betreft een geweldig goed interview! Eindelijk iemand die vooruitkijkt, en een - vooralsnog mentaal - handvat biedt om te gaan handelen in dit complexe veld.
Er blijft bij mij nog één - niet onbelangrijke - vraag over: wat betekenen klimaatverandering en toenemende migratie voor Jeroen Candel's voedselvisie? Wil Jeroen Candel daar iets over zeggen?
Goed interview. Wie hoort er hier op Foodlog tot welke kerk?