Boer zei: „Als je als boer in staat bent een kwalitatief beter en origineler product in de markt te zetten, zijn wij mogelijk geïnteresseerd om het in het assortiment op te nemen", zegt hij in een reactie op de lage rendementen die boeren in ons land op dit moment maken. „Afgelopen week las ik in deze krant een verhaal over een Limburgse boer die met een kloostervarken kwam: Livar. Consumenten weten dat te waarderen en willen daar meer voor betalen dan voor een regulier stukje varkensvlees. Bij de consument zit ook precies de oplossing voor de zorgen over de winstgevendheid in de primaire sector. Die moet het weer meer gaan waarderen.”
Goed getimed
De woorden lijken goed getimed. Op 7 september komen de ministers van Landbouw van de EU bij elkaar om oplossingen te bedenken voor de boerencrisis die Europa treft. In Frankrijk heeft de regering gepoogd supermarkten en verwerkers meer te laten betalen voor een Frans varken en Franse melk dan die op de markt waard zijn. Die poging is weinig gelukt.
Afgelopen week gaf Eurocommissaris Phil Hogan in een opiniestuk te verstaan dat wrevelige boeren in Europa niet op steun moeten hopen maar in ketensamenwerkingen moeten stappen. Ze moeten hun banden met verwerkers en supermarkten nauwer en toekomstgerichter aanhalen. Het is dan ook denkbaar dat Europese retailers druk gaan ontmoeten vanuit hun overheden om dergelijke processen niet moeilijker te maken dan nodig is.
Franse supers en verwerkers gaven vorige week aan het boerenprobleem niet te kunnen oplossen voor hun regering. Het wordt immers veroorzaakt door prijsdumping van onder meer Nederlands en Duits product op hun markten. Dat geldt zowel voor zuivel- als voor varkensvlees(waren).
Ahold lijkt alvast aan te geven dat het best wat wil doen voor onze boeren, maar alleen iets kan doen als die iets te bieden hebben dat verkoopt omdat het origineler moet zijn. Dat is onderhandelingstechnisch een verstandige zet. In tegenstelling tot Frankrijk dat bijvoorbeeld nauwelijks meer varkens produceert dan het zelf opeet, heeft Nederland een dekking van 260%. Dat betekent dat we fors meer maken dan we zelf gebruiken. Om die reden kunnen de Nederlandse supers het probleem van de Nederlandse varkensboer niet oplossen; zijn heil is immers voornamelijk verbonden met zijn export. Daarbij komt ook nog eens dat moeilijk te begrijpen valt hoe de massale productie die achter dat cijfer schuilgaat, ooit voor consumenten 'origineel' te maken valt voor een succesvolle ketensamenwerking.
Fotocredits: Dick Boer, still, Ahold
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wat is innovatie - onderscheiden in product en kwaliteit?
Dat bestaat al op vele fronten. Vaak alleen via speciale kanalen (of toevallig lokaal) beschikbaar. En vaak ook juist afnemend... zoals de ambachtelijke Franse en Spaanse zachte kazen.
Wat voor een soort 'innovatie' zie je in de Ahold? Een steeds ruimer assortiment aan allerlei (vaak gezoete) zuiveldrankjes die door de fabrikant op de markt gebracht zijn. Daar valt voor de boer niet meer te ontwikkelen... en al die speciale zuiveldrankjes zijn gemaakt van melk die beneden de kostprijs aan de fabrikanten geleverd worden...
Terwijl de lokale Ahold in Nijmegen niet die superieure biologische volle Ooypolder-melk (in glazen fles) en rauwmelkse kaas levert.... (maar wel het belachelijke 'Heksenkaas' op de schap zet... en onbemerkt het pinda gehalte van haar 'basic' pindakaas van 65% naar 55% terug schroeft... is dat innovatie?... en kaas/pindakaas?) - of die biologische drinkyoghurt met speciale melkzuurculturen... Hoeveel specialer wil je het nog hebben? Kom maar op Boer! Assortiment genoeg te (her)vinden/ maken. Maar niet te veel winst willen en de lokale boeren stimuleren. Een boeren ophaal dienst in de omgeving ipv een bezorgdienst aan huis? Assortiment variatie afhankelijk van lokale omstandigheden? Geen bloemkool die al minstens 1 week oud is door transporten en opslag?
En wat vlees betreft: 'mijn' islamitische slager zoekt zijn eigen dieren uit en levert hoge kwaliteit. Proefondervindelijk perfect - en redelijk geprijsd (goedkoper dan de AH - behalve met inferieure producten). Innoveren met ras als die entrecote al perfect smaakt? Hoeft van mij niet. Gehakt van 'mijn' slager? Een wereld van verschil in smaak vergeleken met supermarktgehakt en vermalen/verlijmd en met ammoniak bewerkt componentenvlees. Dat is de innovatie die AH gebracht heeft.
Dick 10#, ik geloof niet dat ik het helemaal zo bedoel. Ik bedoel dat boeren eens van hun kracht moeten uitgaan (en als die er niet is hebben we echt een probleem, maar zover zijn we nog niet) en niet de hele tijd op hun onvermogen gewezen moeten worden. Kracht betekent ook dat je niet iedereen de schuld geeft van je onbehagen.
Jeffrey#15, zou het gebrek aan middelen echt de beperkende factor voor innovatie door boeren zijn? Is er door boeren in periodes dat er wel geld verdiend werd dan zo veel geïnnoveerd?
Ik denk eerder dat het gebrek aan ideeën meer beperkend werkt. Als het idee goed is dan is de financiering wel te regelen. Er is een overvloed aan geld op zoek naar rendement en goede ideeën.
Er is sprake van een afname van het aantal boeren door schaalvergroting. Kleine boeren kunnen niet meer voor de lagere prijs produceren en de bedrijven gaan op de fles. Supermarkten en groothandelaren willen zo min mogelijk er voor betalen. Vandaar dat ik de uitspraak van Boer erg paradoxaal vind. Boeren willen juist heel graag innoveren maar dan dienen ze wel over de juiste liquide middelen te bezitten.
Er kwam onlangs een boek uit -Peasants, farmers, and scientists- van Mutsaers, (heb daar ook aan meegewerkt), die zich ook in de eindconclusie afvroeg of het nieuwe boeren van de zich verder ontwikkelende zittende boertjes moest komen (met name in afrika dan, dus niet voor de europese waar het hier over gaat) of dat er een heel nieuw slag jonge geschoolde en ondernemende boeren nodig was (hij neeg naar het laatste, met spijt, want had hele leven besteed aan het eerste). Ik heb hem toen gezegd dat scherpe onderscheid van de titel niet zo te zien.Jan Douwe onderscheidt allerlei soorten (stijlen) van boeren, en zelfs een virtuele boer, the vanguard, koploper boer van de banken, die nauwelijks bestaat volgens hem (maar de van Dorpen dus wel), ik zie meer een glijdende schaal, maar weet het eigenlijk ook niet!