Kort 9+10 jan in de Media

De Alliantie Verduurzaming Voedsel bracht afgelopen vrijdag een persbericht uit, waarin de Alliantie aangeeft dat de nieuwe supermarktkip met meer welzijn, milieutechnisch een minder goede keuze is. De Alliantie verwoordt de transparantie die zij toejuicht als volgt:

Het nieuwe jaar is meteen al goed begonnen met de aankondiging van de supermarkten om alleen nog kippenvlees te verkopen van kippen met extra dierenwelzijn. De kippen hebben meer ruimte, groeien langzamer en zijn minder kwetsbaar. De Alliantie juicht het toe dat supermarkten het initiatief nemen en transparant zijn in hun keuze om dierenwelzijn te verbeteren. Want meer aandacht voor dierenwelzijn heeft ook een grotere impact op de milieu footprint. Diervriendelijker gehouden dieren gebruiken namelijk meer ruimte en meer voedsel per kg product en stoten daarmee ook meer broeikasgassen uit.

Dat schrijft National Geographic over een onderzoek dat vrijdag uitkwam op Science.

Het jongste geologische tijdperk tot gisteren was het Holoceen, de periode sinds de laatste IJstijd. Het Holoceen wordt gekenmerkt door relatief warm weer. In de periode daarvoor, het Pleistoceen, wisselden koude en gematigde perioden elkaar af. De Nederlandse delta heeft zich pas daarna, tijdens het Holoceen, gevormd.

In 2000 sprak de Nederlandse chemicus Paul Crutzen dat de impact van het menselijk handelen op aarde is door de enorme bevolkingsgroei en de economische ontwikkeling in de industriële landen zo groot is "dat er een nieuw geologisch tijdvak is ontstaan." Hij en zijn co-auteur Eugene Stoermer noemden het nieuwe tijdvak het Antropoceen.

De onderzoekers probeerden de afgelopen jaren een eenduidige definitie vast te stellen voor het Antropoceen. In hun vandaag in het Science uitgebrachte bevindingen zeggen ze dat het overduidelijk is dat het Antropoceen verschilt van het Holoceen. “De mens verandert de planeet, ook de langdurige, wereldwijde geologische processen, in een toenemend tempo”, stellen ze. Die veranderingen zijn inmiddels zichtbaar in aardlagen en in sedimentafzettingen. Daarin zijn steeds vaker ‘nieuwe’ materialen als aluminium, beton en kunststoffen terug te vinden die samen ‘technofossielen’ vormen. Ze stellen vast dat de bodemerosie en sedimentafzetting nadrukkelijk de sporen van menselijk handelen dragen en overal op aarde zijn terug te vinden. Ook het gebruik van fossiele brandstoffen is in aardlagen terug te vinden. De biologische populaties en hun relaties op aarde zijn drastisch gewijzigd door het verlies aan biodiversiteit en meer soorten uitsterven en worden bejaagd dan ooit te voren.

De onderzoekers stellen voor het begin van het Antropoceen in de jaren '50 van de vorige eeuw te laten beginnen. Vanaf toen maakte de soort mens en zijn door technologische kracht gedreven consumptie een snelle groei door.

Het aantal afhaal- en bezorgrestaurants maakt een groeispurt door. Nederland telt inmiddels ruim 2.300 bedrijven binnen deze branche. Dat betekent een groei van 14% ten opzichte van een jaar geleden. Ten opzichte van 2010 is het aantal bedrijven gegroeid met 87%.

Dat blijkt volgens Distrifood uit cijfers van Datlinq, dat gegevens over aanbieders van eten en drinken verzamelt.

De cijfers suggereren een duidelijk doorzettende trend. We koken minder zelf en warmen minder kant-en-klaar op. In plaats daarvan bestellen we warm voor thuis.

Ook het aantal lunchrooms stijgt. In 2015 kwamen er 200 nieuwe bij. Opmerkelijk, zegt Distrifood, is het aantal restaurants met een uitgesproken Nederlandse keuken.

Bars en cafés blijven het moeilijk houden volgens de cijfers van Datlinq. In 2015 sloten 190 cafés hun deuren. Sinds 2010 daalde het aantal nachtclubs en discotheken met bijna twee vijfde.

Insectenolie is mogelijk een nieuwe bron van omega-3 vetzuren. De olie komt vrij bij de extractie van eiwitten uit insecten en wordt vooralsnog weggegooid. Nu blijkt dat de olie gezonde vetzuren bevat, is het afvalproduct wellicht interessant voor de industrie.

Momenteel is vis de belangrijkste bron voor omega-3. Het vetzuur is niet alleen goed voor mensen, maar het is ook een belangrijk ingrediënt voor bijvoorbeeld katten,- of vissenvoer.

Onderzoekster Daylan Tzompa Sosa van de Wageningen Universiteit onderzocht olie uit onder andere meelwormen, krekels, keverlarven, kakkerlakken en sprinkhanen. "Alle oliën ruiken verschillend, de een lekkerder dan de ander", aldus de Wageningse onderzoekster.
In vervolgonderzoek willen Wageningen de eigenschappen en mogelijke risico's voor mens en dier van de verschillende oliën onderzoeken.

Gewoon vertellen dat iets 'het beste', 'het goedkoopste' of 'het juiste' is, blijkt niet altijd de beste manier te zijn om iets aan de man te brengen. Soms werkt een contra-intuïtieve benadering juist het best, schrijft The Guardian. De krant illustreert die stelling met een test die werd uitgevoerd door de Britse media buying agency Kinetic UK.

Kinetic onderzocht hoe het voedingsbedrijf Grub het beste zijn insectenproducten - met duurzamere eiwitten - aan de man kon brengen. In een winkelcentrum in Leeds werd een kraampje neergezet en kreeg het publiek steeds 2 uur lang gratis insectenhapjes aangeboden.

Werd het het insectenhapje aangeboden zonder verdere boodschap (de controlegroep), dan wilden 34 mensen het wel proberen. Werd er gecommuniceerd over de goede redenen om insecten te eten, zoals voedingswaarde en duurzaamheid, waagden 67 Britse consumenten zich er aan. Communicatie die het eten van insecten 'normaliseerde' - door er op te wijzen dat Grub een 'superfood' is dat je ook thuis kunt eten - verhoogde de succesratio naar 127 mensen. Het meest effectief bleek echter de boodschap die verkondigde: "Mis deze kans niet!' - om insecten te eten. De nadruk op schaarste en het risico iets te missen haalde maar liefst 154 mensen over de streep.

"De angst iets mis te lopen is een krachtige factor en verklaart waarom aanbiedingen zo effectief zijn", zegt Jennie Sallows van Kinetic UK. "We zijn er nu in geslaagd mensen gratis hapjes te laten proeven, maar de volgende stap is een manier te vinden die er voor zorgt dat voldoende mensen ze gaan kopen. Ik denk dat het over 10 jaar net zo zijn als met sushi. We eten nog steeds vlees, maar [insecten] zijn een alternatief."

Volgens de Japanse zakenkrant Yomiuri Shimbun bereidt het voedings- en drankenbedrijf Asahi Group een bod voor op Grolsch.

De Nederlandse bierbrouwer Grolsch is door eigenaar SABMiller te koop gezet om de voorgenomen overname door de mondiale marktleider AB InBev mogelijk te maken. Mededingingsautoriteiten hebben in diverse regio's bezwaar tegen de combinatie SAB Miller - AB InBev omdat die teveel marktaandeel zou krijgen.

Asahi zou, zo meldt de krant, komende week al met een bod willen komen dat kan oplopen tot 400 milrd yen (€ 3,1 miljard). Daarvoor wil Asahi behalve Grolsch ook het Italiaanse biermerk Peroni overnemen. Met de overname wordt Asahi minder afhankelijk van de Japanse markt, die geconfronteerd wordt met een krimpende bevolking, aldus het FD.

De NOS meldt dat voor het eerst drugsafval is aangetroffen in landbouwgewassen. "In de Noord-Brabantse gemeente Someren hebben onderzoekers een lage concentratie afvalstoffen van xtc-productie aangetroffen in mais dat normaal gesproken werd verkocht als veevoer."

Het gaat om MDMA, de technische afkorting voor de werkzame stof in de amfetaminepil XTC. Op een boerderij in Someren werd een illegaal XTC-laboratorium ontmanteld. De mais rond de boerderij staat ongeoogst en in staat van ontbinding op het land.

"Milieudeskundigen gingen er tot nu toe van uit dat drugsafval niet rechtstreeks door planten werd opgenomen.", zegt adviseur Jordi van der Steen van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant, die ook onderzoek deed in Someren. "Het mais in Someren laat zien dat mdma-resten wel degelijk in planten en dus in de voedselketen terecht kunnen komen, als daar vervuilde gier is uitgereden."

Terwijl deskundigen tot op heden onbekend waren met de opname van MDMA door planten, zegt toxicoloog professor Tinka Murk (WUR) te verwachten dat er geen risico voor de mens. Ze ontkracht de stelligheid van die bewering door tevens te zeggen dat een goed oordeel daarover pas geveld kan worden als alle onderzoeksgegevens compleet zijn.

De Provincie Noord-Brabant ruimt de stinkende mais op omdat de gemeente Someren en de NVWA onderling tot op heden niet hebben kunnen bepalen wie verantwoordelijk is. De Provincie zal de rekening later neerleggen bij de verantwoordelijke partij.

Veredelaar Beekenkamp heeft een plant ontwikkeld die bovengronds aubergine en ondergronds aardappels produceert. De plant komt in Engeland op de markt en is bestemd voor hobbytuinders.

De plant is verkregen door het enten van aubergine op aardappel. Beekenkamp kwam eerder met de vergelijkbare tomaat/aardappel-plant.

Tussen 2011 en 2014 zijn de opbrengsten van de biologische landbouw in Duitsland gedaald tot 43% van de opbrengsten van gangbare landbouw. In de periode 2007-2010 lagen de opbrengsten van biotelers gemiddeld nog op 45%.

Volgens rapporteurs van het Humboldt Forum for Food and Agriculture (HFFA) oogstten de gangbare telers de afgelopen jaren bijvoorbeeld 132% meer tarwe per hectare dan de biotelers, 100% meer gerst en 81% meer koolzaad. Dat is in alle gevallen duidelijk meer dan voor 2010.

De onderzoekers concluderen dat biologische teelt meer areaal nodig heeft, om net zo veel te kunnen produceren als de gangbare teelt. "In de discussie over de landbouw van de toekomst blijft het aspect van de areaalefficiëntie vaak onderbelicht. Dat is niet terecht", zegt Steffen Nolpa van HFFA.

Dat zou blijken uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De wildgroei aan keurmerken én de onduidelijkheid over waar het keurmerk voor staat, maken dat consumenten het vertrouwen in keurmerken verliezen. Volgens de ACM staat daardoor de geloofwaardigheid van álle keurmerken onder druk.

Een verkennend onderzoek van de ACM naar de rol en de werking van keurmerken voor consumenten zou dit aantonen. Anita Vegter, bestuurslid van ACM zegt: "Organisaties en bedrijven die keurmerken uitgeven zouden er goed aan doen een einde te maken aan de huidige wildgroei. Er moet een kader komen voor het oprichten en beheren van keurmerken. Daarmee kunnen keurmerken hun oorspronkelijke functie terugkrijgen: kansen voor bedrijven om zich te onderscheiden en een betrouwbaar hulpmiddel voor consumenten om een geïnformeerde keuze te maken."

Uit onderzoek van ACM zou voorts blijken dat consumenten vinden dat ze er vanuit moeten kunnen gaan dat een keurmerk betrouwbaar is, duidelijke informatie geeft en onafhankelijk wordt gecontroleerd. Dat staat haaks op wat consumenten van de huidige keurmerken vinden. De ACM zegt: "Er zijn nu honderden keurmerken en sommige worden gezien als een marketingtruc. Consumenten hebben moeite om de waarde van een keurmerk te bepalen."