6 april in de Media

Brazilië overweegt een tijdelijke antidumptaks op te leggen aan Europese diepvries-aardappelproducten. Dat zou de volgende stap zijn in de 'frietenkwestie' tussen de twee economieën. Door de antidumptaks zullen import-frieten zo'n 40% duurder worden. Daardoor worden ze commercieel oninteressant.

De kwestie begon vorig jaar toen de lokale producent Bem Brasil Alimentados een klacht indiende omdat Europese aardappelproducenten uit Nederland, België, Frankrijk en Duitsland hun diepvriesproducten tegen dumpprijzen af zouden zetten op de Braziliaanse markt. Het bedrijf constateerde dat de prijzen die de Europese exporteerders rekenden 18% tot 41% onder de tarieven lagen die voor export naar Groot-Brittannië golden.

De Europese aardappelproducenten wijzen de beschuldiging af; de klacht zou zijn ingegeven door Bem Brasil Alimentados' groeiambities. Als verweermogelijkheid tegen de mogelijke antidumpingstaks overweegt de Europese aardappelindustrie een belangenvereniging op te richten met lokale betrokkenen als invoerders, retailers en verwerkers. Die kan wijzen op het belang van de invoer voor de lokale bevolking en het gevaar dat een extra invoerheffing de inflatie kan aanwakkeren.

In 1980 telde de wereld 108 miljoen volwassenen met diabetes. Vandaag de dag zijn dat er 422 miljoen, dat betekent dat 1 op de 11 volwassenen aan diabetes lijdt. Dat blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De WHO waarschuwt dat zonder tegenmaatregelen diabetes in 2030 de 7e mondiale doodsoorzaak zal zijn. De groei van het aantal diabetespatiënten is gelinkt aan de toename van risicofactoren als overgewicht en obesitas.

Diabetes was ooit vooral een probleem van de rijke landen. Dat is veranderd volgens Margaret Chan, algemeen directeur van WHO. De ziekte neemt het sterkst toe in lage en middeninkomenslanden, waar patiënten de benodigde geneesmiddelen nauwelijks kunnen betalen of waar de diagnose (te) laat of niet gesteld wordt. In 2012 stierven 1,5 miljoen mensen aan de rechtstreekse gevolgen van diabetes, van wie 80% in lage en middeninkomenslanden. Nog eens 2,2 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van een te hoge bloedsuikerspiegel. In 43% van de overlijdensgevallen ging het om mensen jonger dan 70 jaar.

De WHO roept landen op in te zetten op preventie en om zorg te dragen de ziekte vroeg op te sporen. Voor mensen met diabetes is het cruciaal om tijdig gediagnosticeerd te worden en toegang te verkrijgen tot behandeling. Complicaties leiden tot hartaanvallen, blindheid, nierfalen en amputatie van ledematen als voeten of zelfs benen.

Volgens dr. Etienne Krug, de opsteller van het rapport, moet de hele samenleving in actie komen om diabetes tegen te gaan; mensen moeten genoeg bewegen, gezond eten en niet te zwaar worden. Overheden moeten het suiker- en vetgehalte in levensmiddelen reguleren zodat iedereen gezond kan eten en moeders tot borstvoeden aansporen. Stedenplanners moeten steden inrichten zodat mensen kunnen fietsen en lopen. De levensmiddelenindustrie moet zijn verantwoordelijkheid nemen en vet en suiker uit voedingsmiddelen halen, en bovendien stoppen met het promoten van ongezond voedsel naar jonge mensen.

Dat zegt de Belgische retailexpert Jo Caudron. Hij voorspelt dat online boodschappen doen in een stroomversnelling komt en spreekt zelfs van een 'digitale disruptie'. Na boeken en cd's, schoenen en kleding is nu de verse voeding aan de beurt. "De tijd is rijp, de technologie is er, het kan in de geesten van de mensen, een aantal start-ups doet het goed en grote bedrijven als Amazon doen het goed. Als alles dan bij elkaar komt in een juiste mix gebeurt het gewoon", zegt hij.

Er zullen over 10 jaar zeker nog supermarkten zijn, maar deze zul hun aanbod anders moeten inrichten en oude én nieuwe servicemodellen moeten aanbieden. "Momenteel zitten we in een ritme van elke week boodschappen doen. Als we voor verse producten overgaan naar een online servicemodel zoals Hellofresh of Amazon Fresh, dan verdwijnt de trigger om wekelijks in onze auto te springen om boodschappen te gaan doen in grote supermarkten. Misschien zullen we dat enkel nog maandelijks doen, wat zeker zijn impact zal hebben op de dynamiek van die supermarkten." Aandachtspunten zijn volgens Caudron afhalen versus thuisbezorgen, flexibiliteit, snelheid en kosten van levering. "Als we van elk product kunnen zeggen dat we dat dezelfde dag kunnen leveren en dat prijsmatig onder controle krijgen, zullen nog meer mensen als gebruiker in online retail stappen", besluit hij.

In Nederland wordt op dit moment ongeveer één procent van alle boodschappen momenteel online besteld. In een vorige maand verschenen rapport stelde ABN AMRO dat de online-boodschappenmarkt een miljardenbusiness wordt. Waar vorig jaar nog €389 miljoen omzet online werd geboekt, zal dat in 2025 volgens de bank zo’n €3,7 miljard zijn.

Dat zal er toe leiden dat in Nederland zo'n twee- tot vierhonderd, vooral middelgrote, supermarkten zullen gaan verdwijnen, zegt lector stadslogistiek Walther Ploos van Amstel in Nieuwsuur. "Maar er verdwijnen geen banen, die verplaatsen zich naar de magazijnen waar de orders worden verzameld." Ook ziet Ploos van Amstel ruimte voor kleine buurtwinkels voor de dagelijkse boodschappen.

Een wrap gevuld met niet meer voor verkoop geschikte groente, de 'Dutchie Dosa', is verkozen tot het beste Groente-Idee van Nederland. De wrap is ontwikkeld door vijf vierdejaarsstudenten Voeding en Diëtetiek aan de Haagse Hogeschool.

De Stichting Food for a better life style organiseerde de wedstrijd met als doel mensen meer groente te laten eten. De Dutchie Dosa is gevuld met Oosterse groenten en wordt geserveerd met een mango-chutney dip. "Ons idee is gericht op jongeren omdat uit onderzoek blijkt dat slechts twee procent van de jongeren voldoende groenten eet", zo motiveert studente Suzanne de Groot het product-idee. De naam ‘Dosa’ komt van een Indiase pannenkoek/wrap gemaakt van linzen en rijst; de studenten kozen ‘Dutchie’ vanwege de Nederlandse twist.

De wrap moest concurreren met veertig andere ideeën. "Dutchie Dosa heeft volgens ons de meeste impact op de groenteconsumptie", aldus Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU en juryvoorzitter. "Het voldoet aan alle criteria: het voldoet aan de richtlijnen uit de Schijf van Vijf, het is origineel, kan echt leiden tot een extra groentemoment en is een kansrijk product."

Bij de prijs hoort een geldbedrag van 2.000 euro. Daarmee gaan de studenten het product verder ontwikkelen.

De Franse bakker Michel Flamant (62) schenkt een dakloze man zijn bakkerij, nadat deze zijn leven redde.

Flamant raakte bewusteloos in zijn winkel na een verkeerde uitgevoerde reparatie aan zijn oven. Daardoor lekte koolmonoxide weg de winkel. Het gas is kleur- en geurloos, maar dodelijk bij een te lange blootstelling.
Net nadat Flamant het bewustzijn verloor, stapte de dakloze Jérôme Aucant (37) binnen. Hij verkeerde regelmatig voor de bakkerij.

De dakloze zag de bakker bewusteloos op de grond liggen en sleept hem naar buiten. Flamant verbleef na het incident 2 weken in het ziekenhuis. Eenmaal thuis, bood hij Aucant de bakkerij aan voor het symbolische bedrag van 1 euro. "Wat is nu belangrijker: geld of het leven?" vraagt de bakker. "Ik bak al mijn hele leven en snak naar rust in mijn hoofd."

Aucant heeft zijn dreadlocks afgeschoren, maar houdt zijn tatoeages. De komende tijd leert hij van bakker Flamant de fijne kneepjes van het vak. In september is de dakloze bakker.

Het distributienetwerk in Nederland moet op de schop. Er moeten andere oplossingen komen voor de met bestelbusjes dichtslibbende woonwijken, nu steeds meer supermarkten en retailers eigen bezorgdiensten opzetten. Dat stellen verschillende experts in het FD.

Walther Ploos van Amstel, lector city logistics bij de Hogeschool van Amsterdam, trok vorige maand aan de bel. Hij voorziet dat overheden, onder druk van morrende burgers of vanuit verkeersveiligheidsoogpunt, maatregelen moeten gaan treffen.
Ook Huub Vermeulen, directeur operations & fulfilment van Bol.com, denkt dat stadsbesturen zich zullen gaan bemoeien met transport in de binnensteden. "Wellicht gaan zij op de een of andere manier afdwingen dat het huis-aan-huistransport lokaal georganiseerd wordt vanuit een centrale, milieuvriendelijke oplossing." Cor Molenaar, bijzonder hoogleraar e-commerce, voorziet dat "de hele pakjesketen, van fabriek tot in het keukenkastje, opnieuw moet worden uitgevonden."

Hoe gaat thuisbezorging er straks uitzien? De experts noemen een aantal mogelijkheden: een fijner vertakt distributienetwerk met afhaalpunten in de wijken en ophaalpunten net buiten de stad.
Drones en autonome, elektrische transportmiddelen (bezorgrobots dus), al is dat vooralsnog toekomstmuziek. Über-achtige sharing-economy oplossingen waarbij "het leger aan gepensioneerden, werklozen en wie verder tijd heeft, wordt ingezet om pakjes op hun plek te krijgen", stelt Molenaar zich voor.

En natuurlijk: fietsbezorging. In Amsterdam, Utrecht en Den Haag fietsen al Foodora en Deliveroo-koeriers met maaltijden rond. Het Belgische Bubble Post begint met vrachtfietsen (cargobikes) in Nederland. In ons land blijkt een derde tot de helft van alle bestellingen zich voor bezorging per fiets te lenen, aldus het FD.

Eendenkroos telen boven de kalverenstal en het kroos vervolgens voeren aan de kalveren, dat doet Evert Kroes van de eerste Kringloopboerderij van Nederland, Ecoferm in Uddel. Volgens onderzoek van kennisinstituut ACRRES levert dit milieuwinst op.

Kroes en zijn zonen zochten een oplossing voor hun mestoverschot. Ze hebben niet genoeg grond om de mest van hun 3.600 kalveren uit te kunnen rijden. Sinds 2013 scheidt Kroes de kalverenmest in vochtige en droge mest. Met de vochtige mest teelt Kroes eendenkroos in een bassin boven de stal. De droge mest wordt door een monovergister omgezet in biogas en zorgt voor duurzame warmte en elektriciteit voor het eigen bedrijf en in de toekomst mogelijk nog 200 huishoudens.

De experimentele manier van mestverwerking blijkt tot forse milieuwinst te leiden. Methaan- en ammoniakvorming daalden respectievelijk met 80% en 50%. Daarnaast verminderde de CO2-voetafdruk met 22%. Kroos blijkt 5 maal meer fosfaat en 10 maal meer stikstof per hectare op te nemen dan maïs. Kroosteelt lijkt dan ook een geschikte manier om mestoverschotten te verwerken. Bovendien blijkt het kroos, aangevuld met zetmeel, een geschikte sojavervanger te zijn door de hoge gehaltes aan eiwitten, hoogwaardige aminozuren en omega-3 vetzuren. Kroes bespaart door de kroosteelt op zijn veevoerkosten (importsoja).

Op dit moment is de kroosteelt nog niet rendabel. De kosten van de installatie van het systeem en het energieverbruik zijn nu nog te hoog. Nieuwe technologie kan hier in de toekomst verandering in brengen. Kroes startte zijn pilot dankzij steun van Innovatie Agro & Natuur en fiscale regelingen als MIA/Vamil.

Het aantal geiten in Nederland neemt gestaag toe, het aantal schapen neemt af. Dat maakte het CBS vandaag bekend.

In 2000 telde Nederland nog 1,3 miljoen schapen en in 2004 zelfs 1,4 miljoen. In 2015 stopt de teller bij 946.000, waarvan 45% lammetjes. In de schapenhouderij vindt nauwelijks schaalvergroting plaats. De daling is volgens het CBS toe te schrijven aan de uitbraak van mond- en klauwzeer in 2001, de daarop volgende ruimingen en de afschaffing van de zogenoemde ooipremie in 2006.

Het aantal geiten neemt wel toe en geitenbedrijven worden steeds groter. In 2000 telde ons land nog 98.000 melkgeiten, in 2015 waren het er 328.000. Gemiddeld komen er elk jaar 15.000 geiten bij. In 2000 telde een geitenbedrijf circa 117 dieren, ondertussen heeft een gemiddeld bedrijf 600 melkgeiten.

De Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies in Vlaanderen, vestigt in zijn webtijdschrift opnieuw aandacht op het terugdingen van voedselverliezen in de EU. De reductie zou onvoldoende vorderen.

De Europese Commissie kwam eind vorig jaar met nieuwe wetgeving over het hergebruik van producten en grondstoffen. De Werkgroep Voedselverlies zegt in zijn e-zine dat de EU voedselverliezen wil terugdringen, maar er onvoldoende aandacht aan geeft.

“De lidstaten moeten alles in het werk stellen om de VN-doelstelling voor duurzame ontwikkeling te halen om tegen 2030 het voedselverlies te halveren. De rol van houdbaarheidsdata wordt daarbij aan een analyse onderworpen”, citeert de werkgroep uit het voorstel van de Europese Commissie. De werkgroep signaleert echter dat een eerdere doelstelling, het voedselverlies tegen 2025 terugdringen met minstens 30 procent, nu verdwenen is.

NGO’s vinden dat onterecht. Zij vinden dat tegenover een jaarlijkse verspilling van 100 miljoen ton voedsel in de EU een bindende doelstelling moet staan.

De baas van het Australische Domino's Pizza Enterprises - de grootste franchisenemer van Domino's Pizza buiten de VS - wil fastfood nóg sneller maken door in 3 minuten een pizza te bakken, die desgewenst in 10 minuten op de stoep staat.

Op Bloomberg licht Don Meij zijn 'Project 3-10' toe: high speed ovens die in 3 minuten een pizza moeten kunnen bakken (dat lukt nu al in 4 minuten), bezorgrobots en een ambitieuze uitbreiding van het aantal verkooppunten. "De groei die dat gaat opleveren is niet te bevatten", zegt Meij.

Domino’s Pizza Enterprises heeft vestigingen in Australia, Nieuw-Zeeland, Japan en in enkele Europese landen, waaronder Nederland, België, Frankrijk en Duitsland.

Maaltijdboxleverancier HelloFresh kon door het groeisucces van het bedrijf klachten niet meer adequaat verwerken. Bij de Consumentenbond kwam daardoor een groeiend aantal klachten binnen. HelloFresh strak de hand in eigen boezem door de problemen te erkennen en werkte de afgelopen drie maanden hard om zijn klanttevredenheid te verbeteren.

HelloFresh geeft aan 130 ontvangen klachten te hebben opgelost. Klanten kunnen voortaan op de HelloFresh-site vragen stellen, klachten en suggesties doorgeven via een nieuwe chatfunctie. Het bedrijf heeft ook een tevredenheidsmanager aangesteld om specifieke klachten persoonlijk af te handelen. De tevredenheid over de klantenservice ligt inmiddels weer boven de 90%.

Daarnaast zijn alle verkopers opnieuw getraind en verhelderde het bedrijf waar nodig zijn leveringsvoorwaarden.

Omdat de zogenaamde erfafspoeling van boerenbedrijven volgens Rijskwaterstaat en de waterschappen te hoog lijkt terwijl die van gemeentelijke riooloverstorten te laag lijkt, deed landbouwjournalist Geesje Rotgers van V-focus onderzoek. Wie is verantwoordelijk voor de meeste vervuiling van het oppervlaktewater in Nederland?

Rotgers constateert dat de cijfers voor de berekening van de erfafspoeling weinig onderbouwd en verouderd zijn. Voor riooloverstorten bestaan geen metingen. De berekende waarden corresponderen niet met daadwerkelijke metingen, die vele malen hoger liggen dan de berekende. Gemeenten en waterschappen zeggen dat ze beschikken over meetdata, maar publiceren die niet.

Conclusie van het onderzoek: de overheid baseert zich op cijfers die niet openbaar zijn, terwijl er wel beleid op wordt gemaakt. Boeren worden aanmerkelijk strenger aangepakt dan gemeenten, terwijl daar mogelijk geen grond voor is. Rotgers spreekt van 'meten met twee maten'.

Een WOB procedure moet nu de juiste meetgegevens boven water halen om helderheid te krijgen.