5+6 mrt in de Media

Slow Food schaart zich bij het groeiende aantal partijen dat de EU oproept de verlenging van de toelating van de onkruidverdelger glyfosaat in Europa tegen te houden.

Op 7 en 8 maart zal het EU Standing Committee on Plant, Animal, Food and Feed (PAFF Committee) besluiten of de toelating van glyfosaat met 15 jaar verlengd gaat worden. Glyfosaat is 's werelds meest gebruikte herbicide. Rondom glyfosaat speelt een fel debat; vorig jaar classificeerde het International Agency for Research on Cancer (IARC), onderdeel van de WHO, glyfosaat als waarschijnlijk kankerverwekkend. In steeds meer producten, van groenten en fruit tot bier, worden sporen van glyfosaat aangetroffen.

Niettemin vinden het namens de Commissie ingeschakelde Bundesinstitut für Risikobewertung (BfR) en de Europese voedselveiligheidsinstantie EFSA dat glyfosaat niet schadelijk is.

Slow Food vraagt nu ook Europese regeringen de verlenging af te wijzen. Carlo Petrini, voorzitter van Slow Food International: “Er is geen ruimte voor compromissen. We moeten besluiten of de toekomst van ons eten in handen ligt van de chemische industrie met al haar beloften de planeet te zullen voeden - hetgeen, te oordelen naar de honderdduizenden tonnen glyfosaat die jaarlijks over de toonbank gaan, een smoesje is voor overduidelijke economische belangen - of van een beleid dat de gezondheid van consumenten en het welzijn van het milieu ter harte neemt."

Slow Food ondertekende ook de petitie 'Stop Glyphosate' van We.Move, één van de 6 milieuorganisaties (Global 2000, PAN Europe, PAN UK, Generations Futures, Nature et Progrès Belgique en Wemove.EU) die een formele aanklacht tegen de EU hebben ingediend.

LTO Nederland maakt zich zorgen dat de politiek steeds minder waarde lijkt het hechten aan het oordeel van onafhankelijke instituten zoals het Ctgb en de EFSA omtrent de toelating van pesticiden.

Recent nam de Tweede Kamer een motie aan om het gebruik van imidacloprid in Nederland te gaan verbieden. Ook is de Tweede Kamer er op tegen dat Nederland akkoord met de verlenging van de toelating van glyfosaat in Europa die komende week in Europa op de agenda staat.

"Dit ondanks het feit dat beide middelen, na grondig onderzoek, het groene licht kregen van het Ctgb (College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden) en de EFSA (European Food Safety Authority). Ctbg en EFSA beoordelen middelen op basis van wetenschappelijke kennis op risico’s voor mens, dier en milieu. LTO Nederland vindt dat de bevindingen van onafhankelijke instituten leidend moeten zijn (en blijven) in de beleidskeuzes die staatssecretaris Van Dam maakt in Den Haag en Brussel", schrijft LTO.

Glyfosaat en imidacloprid zijn belangrijke middelen voor Nederlandse boeren en tuinders, die zorgvuldig ingezet worden. Dat blijkt keer op keer uit onafhankelijke metingen door de NVWA. "Wanneer deze middelen niet meer beschikbaar zijn, leidt dit tot inzet van andere middelen met andere werkzame stoffen die een zwaardere milieulast hebben", dreigt LTO.

Het probleem lijkt echter te zijn dat experts elkaar tegenspreken vanuit verschillende risicobenaderingen en functies.

Midden februari verklaarde Friedrich Deckel, voorzitter van het Duitse Industrieverband Agrar dat de intrinsieke schadelijkheid van bestrijdingsmiddelen de hoofdrol is gaan spelen bij risicobeoordelingen en dat er te weinig naar de schadelijkheid van een middel in relatie tot de toepassing wordt gekeken. Volgens hem zou cafeïne als bestrijdingsmiddel geen toelating krijgen en zou de politiek te veel luisteren naar "ongefundeerd geschreeuw", aldus Boerderij.

Maart is ‘Frozen Food Month’ in de VS. De National Frozen & Refrigerated Foods Association (NFRA) brengt een digitale toolkit uit om het producenten en retailers gemakkelijker te maken de voordelen van diepvriesproducten over het voetlicht te brengen.

Diepvriesgroenten en -fruit blijken bij uitstek geschikt om diepvries zijn 'duffe' image af te laten schudden. Niet alleen is diepvries 'verser dan vers', omdat het "voedsel conserveert op het toppunt van versheid, vanaf het moment dat het geoogst of verwerkt is". Daarnaast blijkt diepvrieseten vooral een uitstekend wapen om voedselverspilling aan te pakken. "80% van de mensen vindt het erg belangrijk minder voedsel te verspillen en zo kosten te besparen", zegt een analist van Edelman. Met diepvriesgroenten en -fruit is dat gemakkelijk, zegt de FNRA enthousiast, omdat die in kant-en-klare porties beschikbaar zijn en bovendien in diepvriesvorm langer houdbaar zijn dan vers.

Frozen Food Month wordt dit jaar voor de 33ste keer georganiseerd.

In 1915 gaf de gemiddelde Nederlandse melkkoe bijna 2.750 kilo melk per jaar. Honderd jaar later is de melkproductie per koe gestegen naar ruim 8.000 kilo per jaar. In 1915 produceerde Nederland daar 107.000 ton kaas mee. In 2014 werd meer dan het zevenvoudige aan kaas geproduceerd: 768.000 ton.

Dat valt af te lezen uit een infographic in de jubileumserie van Boerderij 100 jaar. In 1955 was het gemiddelde voor alle Nederlandse melkkoeien gestegen tot 3.800 kilo melk. Zorgvuldig fokken (al in 1905 gaven koeien op de betere fokbedrijven meer dan 4.000 kilo per jaar) en de kaasproductie stuwden deze ontwikkeling.

Het aantal melkkoeien per bedrijf is in 100 jaar toegenomen van 3 à 4 in 1915 tot gemiddeld 85 in 2014.

De Amerikaanse upmarket supermarktketen Whole Foods heeft vorige week in allerijl een nieuw gemaksproduct uit de schappen gehaald: gepelde sinaasappelen in een plastic bakje. Een verontwaardigde klant postte donderdag een tweet met de aanstootgevende sinaasappelen. "Zou de natuur niet een handige verpakking voor deze sinaasappelen kunnen vinden zodat we er niet zoveel plastic aan hoeven te verspillen", was het sarcastische bijschrift.

De foto en tweet gingen vliegensvlug viraal. Whole Foods reageerde dezelfde dag en via hetzelfde medium: "Definitely our mistake. These have been pulled. We hear you, and we will leave them in their natural packaging: the peel.", twitte de super.

Daarmee is de kous nog niet helemaal af. The Atlantic analyseert wat er aan de ophef ten grondslag ligt. De sinaasappelschildiscussie staat in het klein voor een aantal grote maatschappelijke issues waar mensen het minder gemakkelijk over hebben. Zoals ongerustheid over het milieu, de morele grenzen aan gemaksvoedsel ('wie pelt de sinaasappelen in welke omstandigheden'), de verdeling van welvaart en privileges. Whole Foods overschreed met de gemakssinaasappel de grens van wat consumenten zien "als een eerlijke trade-off tussen persoonlijk gemak en de verantwoordelijkheid van het collectief." Ofwel de noden van de consument versus de noden van de planeet. Die discussie houdt niet op met het uit de schappen halen van de gepelde sinaasappels.

Italië gaat de kunst van het pizza bakken voordragen als cultureel werelderfgoed. Met de erkenning wil Italië de oorspronkelijke, Napolitaanse pizza onderscheiden van de pizza's zoals die in de VS en met name New York gebakken worden.

Volgens het nationale selectiecomitë is de kunst van het pizza bakken een "onmisbaar element van de Italiaanse en Napolitaanse identiteit en een symbool van het Italië-merk over de hele wereld". schrijft The Guardian. Een petitie haalde wereldwijd 850.000 handtekeningen. De Italiaanse landbouwkoepel Coldiretti schat de waarde van de pizza-sector op €10 miljard.

Italië gaat nu het dossier opstellen om in 2017 hopelijk erkenning te krijgen. De enige echte Napolitaanse pizza wordt gemaakt met handgekneed deeg van tarwebloem, biologische gist, zeezout en water. Het deeg wordt na het rijzen met de hand gevormd tot een cirkel die niet meer dan 3 millimeter dik is. Er zijn twee varianten: de marinara, met tomaat, olie, oregano en knoflook, en de margherita, met tomaat, olie, mozzarella of fior di latte en basilicum.

De Mama Ramen-index is de Thaise versie van de 'Big Mac Index'. In Thailand is de 'cup of noodles', instant noedels, het stapelvoedsel voor de normale Thai.

De afzet van de belangrijkste producent, Mama ramen, is dan ook een graadmeter voor de economie. Hogere verkopen van de goedkope noedels zijn een indicatie van een afkoelende economie, omdat in zo'n situatie meer mensen zich gedwongen zien goedkoper voedsel te kopen.

Recent publiceerde Mama de laagste groeicijfers in 44 jaar. Dat leidde tot verwarring in de media. Post Today schreef optimistisch "Mama-index laat herstel economie zien". Kwaliteitskrant Matichon interpreteerde het lage groeicijfer echter als een teken dat het nog slechter gaat dan gedacht. De mensen met een laag inkomen, de belangrijkste afnemers van Mama, kunnen zich zelfs de goedkope noedels niet meer veroorloven en stappen over op nog goedkoper voedsel, zoals instant rijst.

De Thaise economie krimpt al twee jaar; lage rubberprijzen zijn de belangrijkste reden van de stagnatie.

Spanje exporteerde vorig jaar maar 2,4 miljard liter wijn en streefde daarmee wijnland-bij-uitstek Frankrijk ver voorbij. Frankrijk exporteert 17% minder, 'slechts' 2 miljard liter.

Dat lijkt goed nieuws voor de Spaanse wijnboeren. Toch kijken de Spanjaarden met afgunst naar hun noorderburen. Franse wijnen blijken namelijk aanzienlijk meer op te leveren. De Franse export was goed voor €8 miljard, de Spaanse leverde slechts €2,6 miljard op. Bijna drie keer zo weinig dus.

Het prijsverschil is te wijten aan het feit dat het grootste deel van de Spaanse wijnen in bulk verkocht wordt, en niet per fles. De gemiddelde literprijs daalde vorig jaar met 2,9% naar €1,10. Rafael del Rey, hoofd van het Observatorio Español del Mercado del Vino weet wat hem te doen staat. "Vijftien jaar geleden bevond Italië zich in dezelfde situatie, en ze zijn er sindsdien in geslaagd hun gemiddelde prijs te verdubbelen. We moeten minder in bulk gaan verkopen aan andere producenten en meer Spaanse wijn met herkomstbenaming. Over tien jaar zal de Spaanse wijnindustrie er volledig anders uitzien."

Struik Foods, de Gelderse producent van soepen en sauzen, is hersteld van een ernstige financiële dip. Hoewel het bedrijf volgens CEO Hans Ernest ‘weer op de rit’ is, zingen in de markt nog altijd geruchten rond over de slechte financiële positie van Struik. Daar heeft het bedrijf last van, vertelt Ernest het FD. Ernest wil daarom, voor het eerst, uitweiden over de blikaffaire.

In 2009 ontstond onenigheid met Ardagh Metal Packaging Netherlands, een grote fabrikant van blikken en verpakkingen. Ardagh wilde een prijsverhoging doorvoeren omdat de wereldmarktprijzen in de loop van 2008 sterk gestegen waren. Hoewel Ardagh in 2007 een vijfjaarscontract met Struik had afgesloten, bestond er volgens de blikfabrikant wettelijk gezien een mogelijkheid om de prijsverhoging door te voeren.

Struik ging hier niet mee akkoord. Dat was het begin van langdurig juridisch getouwtrek, waar Struik tot 2 keer toe in het ongelijk werd gesteld. Uiteindelijk liep het totale door Struik aan Adagh te betalen bedrag op tot €25 miljoen.

In 2013 bereikte Struik zijn financiële dieptepunt. Toen leed de soepfabrikant een nettoverlies van €31 miljoen. Sindsdien gaat het steeds beter. 2015 werd afgesloten met een bedrijfsresultaat van €15 miljoen (ebitda). Het bedrijf heeft onder meer een nieuwe CEO en een raad van commissarissen aangesteld om het vertrouwen te herwinnen.

Volgen Ernest zijn de problemen achter de rug. Het management heeft vertrouwen in de toekomst. Struik werkt samen met nationale en internationale partners aan nieuwe producten. Het bedrijf verwacht binnenkort succes te boeken met veganistische soepen op de Duitse markt.

De zomertruffel (Tuber aestivum) blijkt als enige paddenstoel niet besmet met radioactieve deeltjes van de Tsjernobyl-ramp. Dit ontdekte een team van Duitse, Zwitserse en Tsjechische onderzoekers.

Bij de nucleaire Tsjernobyl-ramp in 1986 kwam veel radioactief cesium137 vrij. Deze deeltjes verspreidden zich door wind en regen en vervuilden zo grote gebieden van Europa. Volgens eerste auteur Ulf Büntgen zijn er nog steeds veel gebieden waar de bovenste laag van de bodem is besmet met radioactieve deeltjes. Omdat paddenstoelen, waaronder ook truffels, nutriënten uit de bodem onttrekken, hopen radioactieve deeltjes uit de bodem zich op in paddenstoelen. De zomertruffel blijkt echter een uitzonderingspositie in te nemen.

Het onderzoeksteam onderzocht paddenstoelen uit Zwitserland, Duitsland, Italië, Frankrijk en Hongarije. Het team durft niet met zekerheid te voorspellen wat ze zouden vinden in gebieden die meer blootgesteld zijn aan de Tsjernobyl-ramp, zoals Wit-Rusland of Oostenrijk.

Waarom de truffel niet radioactief besmet is, staat nog niet vast. De onderzoekers vermoeden dat het te maken heeft met de manier waarop de truffel zijn voeding uit de bodem opneemt.