Kort 30+31 jan in de Media

Het zijn lang niet altijd burgers en natuur­organisaties die bezwaar indienen tegen vergunningaanvragen van boeren. In toenemende mate zijn het ook boeren zelf. “Boeren worden steeds vaker elkaars concurrenten”, merkt agrarisch mediator Johan Weerkamp. “Dat komt omdat de landbouw meer dan ooit een verdelingsvraagstuk is geworden.” Dat schrijft Boerderij.

Ook Helène Roele, mediator bij Flynth Accountants en gespecialiseerd in zakelijke conflicten, zegt dat boeren vaker bezwaar aantekenen tegen de plannen van andere boeren. Het vooral spelen in gebieden waar de ontwikkelruimte voor dierhouderij beperkt is en waar slechts enkele boeren ten koste van andere kunnen uitbreiden. Nederland is te klein geworden om de groeiplannen van iedere boer te kunnen accommoderen. De conflicten zouden inmiddels diepe wonden slaan in lokale gemeenschappen.

In gesprek met de Vlaamse financiële krant De Tijd uit Jef Colruyt, CEO van de gelijknamige Belgische kwaliteitsdiscounter Colruyt (met 32% marktaandeel de grootste Belgische super) zijn zorgen over het kwaliteitsverlagende effect van de Nederlandse discounters Action en Big Bazar op de Belgische markt.
Colruyt noemt met name de inferieure kwaliteit van tandpasta (die niet voldoet aan de Belgische fluoridenormen), deodorants en tandenflos (die wonden zou veroorzaken) die Action op de markt brengt.

Consumenten zien het verschil in kwaliteit niet en dwingen door hun keuze voor de Nederlandse discountspullen Colruyt tot actie. Jef Colruyt vindt dat optreden nodig is: "Die producten bieden niet het kwaliteitsniveau dat beloofd wordt. Het zijn geen onschuldige praktijken." Volgens Action is er niets aan hand. "We nemen de veiligheid van onze klanten uiterst serieus. In onze winkels vinden onze klanten uitsluitend producten die voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. De consument kan erop vertrouwen dat de producten die Action verkoopt veilig en niet schadelijk voor de gezondheid zijn," zegt woordvoerster Saskia Huuske van Action tegen De Tijd.

Trouw zet dit weekend zeven eetboxen op een rij. Van HelloFresh en Marley Spoon (van dezelfde eigenaar), via de boxen van Allerhande en Matthijs Maaltijdbox tot de biologische Beebox en de niet-altijd biologisch Streekbox naar de allereerste in Nederland: De Krat. De krant zet de prijzen op een rijtje en introduceert drie websites waarop je nog veel meer eetboxen kunt vergelijken.

De conclusie van de krant: je eet gezonder en je hoeft iets meer weg te gooien, ook al is het wat duurder. Je betaalt bij vrijwel alle aanbieders rond de €38/9 met z'n tweetjes voor 3 maaltijden. Zeg maar € 6,50 voor een maaltijd dus. Alleen AH heet 'angstaanjagend goedkoop'; daar betaal je €35,-.

De boxen doen precies wat de bewuste Nederlander wil. Trouw: Alle partijen bedienen zich in ieder geval van dezelfde marketingtaal. Er wordt naar hartelust gestrooid met begrippen als eerlijk, bewust, gezond, duurzaam, lokaal en biologisch. Als we de pr-praatjes mogen geloven, zitten in elke box 'mooie streekproducten' en 'gezonde recepten'.
Niet zelden komt daarbij de geruststellende belofte dat de boeren en telers die de producten leveren 'een eerlijke prijs' krijgen. De partijen staan bovendien te springen om de klant het verhaal achter het product te vertellen.

De eerste Microbiome Award van Artismuseum Micropia is toegekend aan het ontwerp voor een 'biotische speen'. De speen moet in geval de natuurlijke geboorte niet kan plaatsvinden, er voor zorgen dat baby's toch met de juiste bacteriën in aanraking komen om hun darmstelsel te bevolken.

Sara Botschuijver, PhD-studente aan het Tytgat Instituut voor Lever- en Darm-onderzoek van het AMC in Amsterdam, ontwierp de biotic comforter. Ze kwam op het idee naar aanleiding van een lezing over de manieren waarop mensenkinderen in aanraking komen met de bacteriën die hun darmstelsel koloniseren, het microbioom. Dat is via hun moeder tijdens de geboorte, en via de omgeving. “De biotische speen zorgt ervoor dat baby’s die met een keizersnede op de wereld zijn gebracht, op een veilige manier worden blootgesteld aan de bacteriën uit het geboortekanaal van hun moeder. Als gevolg hiervan koloniseert het darmstelsel van de pasgeborene met de juiste bacteriën waardoor het immuunsysteem als het ware ‘getraind’ wordt. Mogelijk kunnen auto-immuunziekten later in het leven misschien worden voorkomen", zegt Botschuijver.

De biotische speen verkeert nog in het ontwerpstadium, maar de €1.000 euro prijzengeld de eerste stappen op weg naar realisatie vergemakkelijken. Micropia wil met de Microbiome Award een breed publiek enthousiast maken voor microbiologie. De Award zal jaarlijks worden uitgereikt aan degene die het meest originele, innovatieve en toepasbare voorstel schrijft over het gebruik van het menselijk microbioom.

De Peruviaanse hoofdstad Lima zet gieren in om gedumpt vuilnis snel op te sporen.

Gieren komen in de natuur af op de onmiskenbare geur van bederf en van die eigenschap maakt het project Gallinazo Avisa gebruik. De stad heeft inmiddels 10 getrainde gieren rondvliegen. De gieren hebben een gps-zendertje op (op zonne-energie) en sommige zijn ook met een Go-Pro camera uitgerust. Ze zijn er op getraind vuilnis en afval in de straten van de stad op te sporen. De autoriteiten gebruiken de data en beelden van de gieren om de ergste probleemgebieden in kaart te brengen en aan te pakken.

Lima produceert dagelijks zo'n 8.000 ton afval. Daarvan wordt naar schatting maar 20% opgehaald en naar de vuilnisstort gebracht. De gieren-campagne, een samenwerking tussen het Ministerie van Milieu van Peru en USAID, komt voort uit de afspraken naar aanleiding van de vorige Klimaattop, COP20, die in 2014 in Lima plaatsvond.

De Europese Commissie, de Europese lidstaten en de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA beschikken over een nieuw instrument dat de beoordeling van de cumulatieve risico's van blootstelling aan chemische gewasbeschermingsmiddelen in voedsel mogelijk maakt. De nieuwe softwaretool, de Monte Carlo Risk Assessment (MCRA), berekent het effect van een gelijktijdige blootstelling aan meerdere bestrijdingsmiddelen. Tot op heden was het cumulatieve effect niet aan de orde bij de risicobeoordeling van pesticiden.

De eerste versie van de Monte Carlo Risk Assessment is ontwikkeld in het ACROPOLIS project. In dit project, gecoördineerd door het RIVM, namen onderzoekers, wetenschappers en regelgevers uit 14 landen deel. De tool is het directe resultaat van een partnership tussen het RIVM en de Europese autoriteit EFSA. Het RIVM stelt de tool ter beschikking aan de Europese Commissie en lidstaten.

De komende tijd gaat MCRA uitgetest worden bij het inschatten de gestapelde blootstelling aan 100 verschillende bestrijdingsmiddelen, die een gezamenlijk effect kunnen hebben op de schildklier of het zenuwstelsel. Blijkt de tool succesvol, dan verwacht de EFSA geleidelijk te kunnen beginnen met het opnemen van risicobeoordelingen in haar analyse van de cumulatieve chronische en acute risico's voor de gezondheid van de consument. Voor de berekeningen wordt gebruik gemaakt van monitoring gegevens van alle Europese lidstaten. De Europese Commissie gaat nu op basis van opgedane ervaringen nader onderzoeken hoe de resultaten gebruikt kunnen worden in toekomstig Europees beleid.

In Duitsland werd in 2015 79,5 miljoen hectoliter bier gedronken, 0,7% minder dan in 2014. Sinds in 1991 met het registreren van dit gegeven is begonnen, is de Duitse bierconsumptie stelselmatig gedaald, meldt het bureau voor de statistiek Destatis. In 1991 was het nog 110,5 miljoen hectoliter. Per capita dronk de Duitser in 2014 107 liter bier. Daarvan was zo'n 8% buitenlands bier, meldt De Tijd.

De Duitse brouwers hebben niet te lijden onder de dalende binnenlandse consumptie. Zij exporteerden vorig jaar 16 miljoen hectoliter, een stijging van 4%. Grootste afnemers van Duits bier zijn de VS en China.

2016 moet een goed jaar worden voor de Duitse bierbrouwers. Het Duitse Reinheitsgebot bestaat 500 jaar en dat gaat uitbundig gevierd worden. Ook het EK voetbal in Frankrijk zal goed zijn voor de bierconsumptie.

Manuel Venderbos heeft om gezondheidsredenen moeten stoppen met het suikerexperiment dat hij uitvoerde voor het programma Galileo. Het suikerexperiment werd ‘te gevaarlijk’, meldt het AD.

Venderbos zou een maand lang iedere dag een kilo suiker eten, maar nu, na ruim twee weken waarschuwt de arts dat zijn bloedsuikerspiegel overeenkomt met die van een diabetespatiënt. “Hij heeft geen diabetes, maar situatie is zorgwekkend genoeg om te stoppen,” aldus sportarts Jessica Gal. Venderbos: “Een arts en diëtist hebben mij continu in de gaten gehouden en ik heb ook tegen hen gezegd dat ze het moesten zeggen als het te gevaarlijk zou worden”.

Venderbos vindt het niet erg dat hij het experiment niet af kan maken: “Ik ben blij dat ik ermee stop. Je zou zeggen dat je energie krijgt van suiker, maar van te veel suiker word je moe. Ik werd ook chagrijnig en ik kreeg last van mijn rug.” Hoeveel hij is aangekomen, wil hij nog niet vertellen. Galileo is vanaf 7 maart om 19:30 uur te zien op RTL 5.

Britse huishoudens met 4 gezinsleden gooien maandelijks gemiddeld voor £58,30 (€76,67) aan voedsel weg. Uit een onderzoek van YouGo, uitgevoerd voor de supermarktketen Sainsbury’s, blijkt dat 81% van deze gezinnen denkt minder dan £30 (€39) weg te gooien. Tegelijkertijd denkt 93% dat ze minder dan 5 maaltijden per maand verspillen. In werkelijkheid verdwijnt gemiddeld het equivalent van 11 maaltijden in de vuilnisbak.

Sainsbury’s startte deze week het project ’Waste Less, Save More’, in samenwerking met de stad Swadlincote. Doel is de voedselverspilling met 50% te verminderen en een gemiddeld huishouden £350 (€460) per jaar te laten besparen. Sainsbury’s trekt £1 miljoen (€1,3 miljoen) uit voor het project, waarin ze vooral nieuwe technologieën willen testen. Alle huishoudens in Swadlincote krijgen om te beginnen een gratis koelkastthermometer. Sainsbury's heeft ook speciale leftover labels op het oog die aftellen totdat een product niet meer gegeten kan worden. Later hoopt de supermarkt ook smart kitchen toepassingen te testen, zoals een smart fridge waarbij consumenten via hun telefoon kunnen checken wat ze nog in huis hebben.

Het 35.000 inwoners tellende Swadlincote versloeg 188 Britse steden in de strijd om dit project. Sainsbury’s zal de komende 5 jaar met £10 miljoen (€13 miljoen) soortgelijke projecten opzetten in de rest van het land, schrijft The Guardian.

"Steeds minder landbouwbedrijven gaan failliet. In 2015 viel het doek voor 74 boerderijen en ondernemingen eromheen. Een jaar eerder gingen 94 bedrijven bankroet en in 2013 vielen 153 bedrijven om. In twee jaar tijd is het aantal faillissementen dus ruim gehalveerd", schrijft de Volkskrant. "Een CBS-woordvoerder tekent daarbij aan dat de faillissementen “het topje van de ijsberg” laten zien, als het gaat om financiële problemen in de veehouderij. Er zitten vermoedelijk veel meer bedrijven in bijzonder beheer bij banken", schrijft de NRC.

De gisteren uitgebrachte CBS-cijfers over de afname van faillissementen in de agrarische sector laten het publiek gissen hoe de Nederlandse boer ervoor staat. 2015 was het jaar van de boerenprotesten, maar blijkt zeker niet het jaar van de faillissementen. Hoeveel bedrijven in bijzonder beheer zitten, weet het CBS niet. Het bureau speculeert daar slechts over.

De Britse supermarktketen Tesco gaat een aantal van zijn winkels sluiten tussen middernacht en 6 uur 's ochtends. Er komen dan te weinig mensen boodschappen doen om de winkels open te houden.

Tesco opende in 1996 de eerste winkels die 24 uur per dag open waren. Inmiddels zijn dat er zo'n 400. Daarvan zullen er 76 voortaan 's nachts dicht zijn. Welke filialen het betreft, is nog niet bekend. Volgens Tesco loopt de belangstelling om 's nachts te komen winkelen terug omdat klanten in toenemende mate de weg naar het internet weten te vinden en hun boodschappen online bestellen.

De uren dat de winkels dicht zijn, zullen benut worden om voorraden aan te vullen. Daardoor zal het besluit een 'minimale' impact op de werkgelegenheid hebben. Tony Hoggett, Tesco's directeur Retail, zegt: "Het is veel zinvoller in die winkels de vakken te vullen zodat alles aangevuld is als de deuren om 6 uur 's ochtends weer open gaan. Wij zullen doorgaan veranderingen aan te brengen in onze winkels zodat we voor klanten een betere winkelervaring creëren, op de tijden dat zij hun boodschappen willen doen."

IJsland is één van de drie landen ter wereld die ondanks een moratorium op commerciële walvisvangst, nog altijd op walvissen jagen. IJslandse walvisvaarders jagen behalve op de dwergvinvis, ook op de met uitsterven bedreigde gewone vinvis.

De Californische filmmaker Jonny Zwick maakte een film, Breach, over de IJslandse walvisvaart en vertelde National Geographic dat jaarlijks 300.000 toeristen, net zoveel mensen als de totale IJslandse bevolking, naar walvissen komen kijken. Ze komen er ook van eten. De IJslanders positioneren hun walvisjacht en het eten van walvisvlees als een IJslandse traditie. Maar dat klopt niet, volgens Zwick.

Hij vindt de IJslanders nogal dubbel. Ze lopen het risico straks geen walvistoerisme meer te hebben, omdat de dieren uitsterven door de jacht. Bovendien blijken IJslanders zelf nauwelijks walvisvlees te eten. Het grootste deel wordt geëxporteerd - naar Japan.

Waarom houden ze dan toch vol? Zwick: "Het is iets nationalistisch. Ze zijn pas sinds 1944 onafhankelijk en willen hun eigen regels stellen. Ze beschouwen de walvissen als hun natuurlijke hulpbronnen en ze willen niet dat mensen hen vertellen wat ze daar wel en niet mee mogen doen." Met zijn film hoopt hij de IJslanders iets te leren over de walvissen in de hen omringende wateren en het inzicht overbrengen dat de walvisvaart hun economie niet versterkt maar juist schaadt.