2+3 april in de Media

  • Deel dit artikel:
Het nieuws van dit weekend, uit de (inter)nationale media. Zie jij nieuws wat hier nog niet staat? Zet het erbij!
De redactie selecteert dagelijks een groot aantal berichten uit de (inter)nationale pers die de moeite waard zijn. We presenteren daaruit maximaal 12 artikelen in 'in de Media'. De lijst vult zich in de loop van de dag.

Ook jij kunt als lezer zelf het nieuws mee helpen maken. Hoe? Dat lees je hier, of ga direct naar het Lezersnieuws-formulier!

Reageren kan per bericht. Gebruik daarvoor de reageerknop onder ieder berichtje of de dropdown boven het reageervak.

'newspaper', Steve Buissinne

Bij de introductie van de Schijf van Vijf waagde de NRC zich aan een hoofdredactioneel commentaar op de Schijf. Nederland zou nu tweemaal zoveel groenten moeten gaan eten als het doet, worst zou niet meer mogen en de nieuwe Schijf zou voor een ingewikkelde eetadministratie zorgen.

Volgens Gerda Feunekes van het Voedingscentrum heeft de redactie het niet zo goed begrepen. In een ingezonden brief aan de redactie schrijft ze dit weekend: NRC lijkt teleurgesteld in de nieuwe Schijf van Vijf (hoofdredactioneel commentaar, 24/3), maar we willen graag wat rechtzetten. We adviseren geen ‘dubbele porties groente en fruit’. Alleen de aanbeveling voor groente is verhoogd van 200 naar 250 gram per dag. ‘Worst is verboden’, stelt NRC verder, maar aan verbieden doen we niet.

Je kunt dagelijks wat eten en drinken van producten buiten de Schijf van Vijf. Al gelden daar uiteraard grenzen voor. We hanteren de vuistregel om maximaal vijf keer per dag iets kleins te eten dat buiten de Schijf van Vijf valt. Een ‘complexe wekelijkse administratie’ om producten te tellen mag uitblijven. Het zal eens iets meer, dan weer iets minder zijn.

We hebben wel degelijk de psychologie een plek gegeven in het proces. Een expertgroep van hoogleraren op het terrein van gedrag- en gezondheidspsychologie hielp ons. Uit consumentenonderzoek bleek de Schijf van Vijf goed te begrijpen. ‘Eten is meer dan iets in je maag laten glijden’, stelt het commentaar. Helemaal waar. Op de site bieden we tien gevarieerde dagmenu’s, zodat iedereen kan zien hoe lekker gezond is. We nodigen iedereen uit om zelf te proeven van onze nieuwe adviezen.

Middeleeuwse Noorse sagen en ruimte-archeologie hebben samen tot een bijzondere ontdekking geleid.

In de Noorse literatuur uit de Middeleeuwen worden de heldendaden bezongen van de Vikingen, die al vanaf de 8e eeuw de Europese zeeën onveilig maakten en ook de oversteek naar Noord-Amerika gemaakt zouden hebben. In de jaren '60 vonden archeologen voor het eerst fysiek bewijs van een (tijdelijke) Viking-nederzetting in Canada, maar daarna volgden geen nieuwe vondsten. De Amerikaanse ruimte-archeoloog Sarah Parcak bestudeerde satellietbeelden en trof 300 kilometer verder naar het zuiden een mogelijke nieuwe vindplaats aan.

Bij een test-opgraving bij Point Rosee vonden de archeologen een door een turfmuur omgeven stenen haard met sporen van ijzerbewerking (resten van verhit ijzeroer en ijzerslakken). Vooral de turfmuur is interessant: "die lijkt in niets op de onderkomens van de mensen die in die tijd in Newfoundland leefden, noch op wat de Baskische vissers en walvisvaarders bouwden die in de 16e eeuw landden", schrijft National Geographic. Douglas Bolender, archeologisch expert in Viking-nederzettingen: "We kennen geen andere prehistorische of moderne culturen die in Newfoundland ijzeroer zouden ontginnen of smelten dan de Noorse".

De ontdekking versterkt het denken dat de Vikingen, ruim 500 jaar voor Columbus, de echte ontdekkers van Amerika waren. Zoals ze in hun saga's al eeuwen stellen.

De documentaire “The Vikings Uncovered" wordt maandag 4 april uitgezonden op BBC One (21.30 Nederlandse tijd).

In 5 jaar tijd is het aantal Belgische chocolatiers verdubbeld. Eind 2009 telde België 259 zelfstandige chocolatiers. In 2015 zijn dat er inmiddels 543, constateert de Belgische zelfstandigenorganisatie NSZ. De markt blijkt bovendien nog niet verzadigd; geen enkele chocolatier zag zijn omzet dalen.

"Volgens de organisatie hebben heel wat bakkers zich omgeschoold of gespecialiseerd in chocolade, met als grote voordeel dat het nachtwerk dan wegvalt", schrijft De Standaard.

Het nadeel van de vroege werktijden van de traditionele 'warme bakker' openbaarde zich rond de jaarwisseling, toen een vijfde van de Vlaamse bakkers moest sluiten wegens personeelsgebrek.

Mars, Kellogg's en General Mills gaan op al hun producten waarin GMO-grondstoffen zijn verwerkt, vermelden dat zulks het geval is.

Aanvankelijk probeerden Amerikaanse levensmiddelenproducenten te voorkomen dat ze op hun producten 'bevat GMO's' moesten zetten. Na het blokkeren van de zogenaamde 'Dark Act' in de Amerikaanse Senaat, kon de staat Vermont wettelijk verplichte labelling van GMO's eisen.

De 'Dark Act' zou vanuit de centrale overheid specifieke wetgeving in de staten van de VS hebben verboden. Nu dit verbod is voorkomen, hebben Mars, Kellogg's en General Mills besloten dat het goedkoper is om op al hun verpakkingen de vermelding te plaatsen. Het maken van een verpakking voor alleen de staat Vermont immers veel duurder zijn.

Te verwachten valt dat andere fabrikanten zullen volgen nu deze schapen over de dam zijn. Met de besluiten van Mars, Kellog's en General Mills komt een einde aan een lange strijd in de VS om GMO-labelling verplicht te stellen en het protest van de levensmiddelenindustrie daartegen.

Het project Groene Linten Bijenlandschap krijgt dit jaar de Teunis Jacob Slob Inspiratieprijs 2016.

Groene Linten Bijenlandschap heeft ten doel om samen met boeren, burgers en bedrijfsleven de leefomgeving van de honingbij en wilde bij te verbeteren in het boerenland rondom Leiden. Door akkerranden en hun boerenerf in te zaaien met een bloemrijk mengsel gaan 46 agrariërs een bijdrage leveren aan bloemrijke bijenlinten. Het uiteindelijke streven is om in 7 jaar ongeveer 7 hectare boerenland in te richten als bijenland.

De jury merkte op: “Een inspirerend initiatief waarbij maatschappelijke wensen en behoeften op een eigentijdse en innovatieve manier worden opgepakt en uitgevoerd.”

De oorsprong van het Groene Linten Bijenlandschap ligt in het samenwerkingsverband Groene Cirkels van Heineken, provincie Zuid-Holland en Alterra. Het project wordt financieel mogelijk gemaakt door Leidse Ommelanden, Provincie Zuid Holland en LTO Noord en maakt onderdeel uit van de campagne Groene Cirkel Bijenlandschap .

Wonen in een goed ingerichte buurt kan er voor zorgen dat bewoners tot 90 minuten per week meer bewegen. Dat blijkt uit een onderzoek, gepubliceerd in The Lancet.

De resultaten zijn het resultaat van een studie naar de woonomgeving van bijna 7.000 deelnemers in 14 steden uit het International Physical activity and Environment Network (IPEN, waaronder Gent, Bogota, Hong Kong, Wellington en Seattle. Ze brachten onder meer bewonersdichtheid, stratenplan, openbaar vervoernetwerk, bebouwing en groenvoorzieningen in kaart. De deelnemers droegen 4 dagen lang bewegingsmeters om hun activiteiten te registreren.

Gemiddeld bleken de deelnemers 37 minuten per week matig tot stevig te bewegen. Het verschil in hoeveelheid activiteit tussen de bewoners van de minst en de meest bewegingsvriendelijke buurten bedroeg 68 tot 89 minuten per week. Vier kenmerken bleken overal ter wereld positief van invloed te zijn op de hoeveelheid bewegingsactiviteit: een hoge bewonersdichtheid, veel kruispunten, veel OV-haltes en parken op loopafstand.

"Buurten met een hoge bewonersdichtheid hebben meestal straten die met elkaar in verbinding staan, winkels en voorzieningen waardoor mensen gemakkelijker even naar hun lokale winkel lopen", zegt hoofdauteur James Sallis, van de University of California, San Diego. "Opvallend genoeg bleek de afstand tot de dichtstbijzijnde OV-halte niet tot meer beweging te leiden, maar het aantal haltes wel. Dat zou kunnen betekenen dat als er meer opties zijn, mensen gemakkelijker iets verder lopen om de beste verbinding te pakken. Ook de hoeveelheid parkjes in de buurt bleek belangrijk; parken zijn niet alleen een plek om te sporten, maar ook een prettige wandelomgeving."

Sallis besluit: "Inactief leven wordt in verband gebracht met diabetes, hartaandoeningen en sommige soorten kanker. [..] Gezondheidsautoriteiten zouden samen moeten werken met stadsplanners, OV-partijen en parkbeheerders om steden bewegingsvriendelijker te maken dan ze nu zijn, om deze toenemende gezondheidsproblemen een halt toe te roepen."

Deze uitspraak deed Brett Begemann, CEO van Monsanto in een sessie tijdens de Sustainability Summit van The Economist vorige week in Londen. Oneworld doet verslag.

In een sessie over voedselzekerheid zei Begemann dat de wereldwijde agrarische productiviteit met 70 procent omhoog moet om 9 miljard mensen te voeden in 2050. Dit kan door wat het bedrijf al jaren ‘digitale landbouw’ noemt. Volgens Begemann brengt digitale landbouw duurzaamheid en redelijke voedselprijzen samen.

Digitale landbouw draait om het verzamelen, verwerken en gebruiken van data. Volgens Begemann zal door het combineren van data de landbouw zoals wij die nu kennen compleet veranderen. “Er is een enorme interactie tussen de genetica van voedselgewassen en de omgeving waarin je ze plaatst. We hebben de genetische voetafdruk van de gewassen bijna compleet”. Data over de bodem en klimaat zijn in kaart gebracht voor grote delen in de VS. Hierdoor kunnen boeren in de VS al via een app geadviseerd worden over welke dagen ze het best op het land kunnen werken, hoeveel water en hoeveel bemestingen ze moeten gebruiken.

“Dit moet ook voor kleine boeren in Afrika gaan werken” zegt Begemann. Bill Gates, groot aandeelhouder in Monsanto, is hier groot voorstander van en beschreef de voordelen van digitale landbouw in Afrika in een blogpost.

Monsanto heeft te kampen met grote maatschappelijke weerstand zeker als het gaat op het gebied van kennis delen. Hoewel Monsanto niet bekend staat om haar open mediabeleid gaf Begemann wel aan dat er een dialoog met sceptici en tegenstanders gevoerd moet worden. Begemann zegt: “Het heeft weinig zin als beide kampen op een bergtop gaan zitten en naar elkaar schreeuwen". Het kwam niet tot een interview met Oneworld. Wel beloofde Begemann een interview op termijn.

Dierenartsen maken zich zorgen over de trend om huisdieren 'natuurlijk' eten te geven. Steeds meer huisdiereigenaren wijzen de brokken en blikjes uit de winkel af en kiezen voor een zelf samengesteld dieet van rauw vlees en botten, omdat dat gezonder zou zijn. Ook glutenvrije en zelfs vegetarische diervoeding rukt op.

In De Volkskrant trekken dierenartsen ten strijde tegen deze trend.

Dieren kunnen ernstig ziek worden door de voedingshypes van hun baasjes. Vaak is de balans van voedingsstoffen, vitaminen en mineralen niet goed, met darmklachten, vergroeiingen en botbreuken tot gevolg. Ook kunnen botresten tot obstipatie leiden. "Ik vrees dat we in de kliniek het topje van de ijsberg zien", zegt een specialist.

Behalve voor de huisdieren, is het voeren van rauw vlees ook gevaarlijk voor mensen. Rauw vlees kan ziekteverwekkers bevatten. "Bij het publiek is nauwelijks kennis aanwezig over de risico's en de preventie van infecties bij versvleesvoeding", zegt Ronald Jan Corbee, specialist klinische voeding van gezelschapsdieren aan de Universiteit Utrecht. "Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat veel mensen vanuit hun overtuiging dat vers vlees gezond is die risico's lukraak negeren. Dierenartsen moeten daarom de verantwoordelijkheid nemen om hun klanten daarover beter voor te lichten."

Jagers-verzamelaars waren mogelijk minder afhankelijk van vlees dan tot nu toe gedacht. Dat suggereert het onderzoek van Stephanie Schnorr van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig. Zij onderzocht de eetgewoonten van de Hadza, een modern jager-verzamelaarsvolk uit Tanzania. De Hadza blijken met plantaardig voedsel in hun volledige energiebehoefte te kunnen voorzien.

Schnorr nam poep en knollen van de Hadza mee terug naar het lab. Uit de poep bleek dat de Hadza bacteriën in hun darmen hebben die een breed scala aan complexe suikerketens af kunnen breken, meer dan Europeanen. Aan de knollen voegde ze Hadza-bacteriën uit de poep toe. Daarna liet ze deze verteren door een maag-darmmachine. De machine toonde aan dat het Hadza-darmstelsel ongeveer een- tot twee derde van de suikers in de knol kan opnemen. "Het is moeilijk om je complete energiebehoefte uit wilde planten te halen, en toch lukt het de Hadza. Misschien dankzij deze bacteriën", aldus Schnorr.

In de menselijke evolutie speelt het eten van vlees de hoofdrol. Dat jager-verzamelaars ook knollen, bessen, vruchten en bladeren aten, blijft onderbelicht. Juist omdat archeologische vondsten van planten zo zeldzaam zijn, onderzocht Schnorr de eetgewoonten van de Hadza.

Knollen zijn belangrijk in het Hadza-dieet, omdat ze het hele jaar door beschikbaar zijn. Ze bevatten niet heel veel zetmeel, maar wel water, vezels en wat suikers. "Over een langere periode is het Hadza-dieet misschien divers, maar van dag tot dag eten ze juist hoge concentraties van één soort voedsel", zegt Schnorr. Alleen knollen, die eten ze iedere dag. Rauw, geroosterd of als een soort kauwgum.

In Nederland is in 2015 voor het eerst meer dan 5 miljard kilo groenten geoogst, blijkt uit cijfers van het CBS, meldt NieuweOogst. Die recordoogst kan Nederlanders bijna 3,5 maal hun aanbevolen hoeveelheid groenten laten eten. Dat doen ze alleen niet.

Slechts 4-14% van de volwassenen eet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid groenten en fruit.

Omdat in de nieuwe Schijf van Vijf de aanbevolen hoeveelheid groenten per dag nog verder stijgt, naar 250 gram per dag, onderzochten Wageningen UR en GroentenFruit Huis hoe consumenten tot het eten van meer groenten gebracht kunnen worden.

Gerichte 'nudges' en wegnemen van praktische barrières blijken tot de daarvoor noodzakelijke gedragsverandering te leiden. “Consumenten hebben maar een klein duwtje in de rug nodig om meer groenten en fruit te eten. Als sector kunnen we hier op inspelen door te innoveren”, aldus Gert Mulder, directeur GroentenFruit Huis. Gemak, beschikbaarheid en variatie blijken tot een grotere consumptie van groenten en fruit te leiden. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld hun werknemers groenten en fruit aanbieden en in restaurants blijkt dat consumenten vanzelf meer groenten en minder vis/vlees eten als de verhoudingen op het bord anders zijn.

Dit artikel afdrukken
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.

Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog

Nieuws
brief

Ontvang dagelijks of wekelijks het Nieuws binnen de wereld van Foodlog

Log in om te reageren en duimen uit te delen. Nog geen account? Meld je nu aan!

Lees alles over reageren in de gespreksregels.

Most Liked Today

Mark Soetman

Levensmiddelenproductie

Likes vandaag

Alisha Teerink

Likes vandaag

Piet Hermus

landbouw, schrijft wel eens wat

Likes vandaag

Wiebren van Stralen

Land- en tuinbouw

Likes vandaag

Piet Hoogland

land- en tuinbouw

Likes vandaag

Willem Drok

gepensioneerd ecoloog

Likes vandaag