De eerste Wadvistocht vond plaats op dinsdag 15 juli. Jan Geertsema en Barbara Rodenburg organiseren de Wadvistochten in het kader van het project voor kennisbehoud van de traditionele kustvisserij.

Behoud kennis en vakmanschap van de traditionele kustvisserij
De beroepsvisserij met staande netten, kubben en fuiken hoort thuis in de Waddenregio. Maar de onbekendheid van het beroep en onzekerheid over het toekomstperspectief zorgen ervoor dat weinig jongeren dit vak willen leren. De groep actieve vissers wordt langzaam kleiner en vergrijst. Daardoor dreigen de kennis en vaardigheden verloren te gaan die nodig zijn om succesvol te kunnen vissen en er een inkomen mee te verdienen. De visserij met staand want op harders is een goed voorbeeld van een visserij waarbij kennis en ervaring onmisbaar zijn om goed te kunnen vangen. De visser speurt op ondiep water het wateroppervlak af, opzoek naar vis. Zodra er vis 'gespot' is wordt het extra spannend. De vissen moeten worden ingesloten met een netwerk voordat ze er verschrikt vandoor gaan. Kennis van het gedrag van de vis, de stroming en de waterbodem zijn daarbij cruciaal. Het project ‘Vakmanschap in de kustvisserij’ van TS31 Internos uit Lauwersoog en Stichting Waddengroep wil interesse voor deze traditionele visserij kweken en kennis van het vakmanschap verspreiden. Door middel van scholingprogramma’s, kennisuitwisseling, marktontwikkeling, promotie en samenwerking met bedrijven en natuur-, jongeren- en visserijorganisaties willen zij de traditionele visserijen nieuw leven in blazen. Het project vindt plaats vanuit Lauwersoog en moet eind 2015 afgerond zijn.

De eerste wadvistocht had prijswinnaars aan boord
Afgelopen dinsdag hebben 8 prijswinnaars, waaronder 2 kinderen, de eerste wadvistocht van vissersechtpaar Jan Geertsema en Barbara Rodenburg van de TS31 Internos beleefd. En niet zonder resultaat: ze vingen maar liefst 19 harders met staand want onder de paarse kwelders van Schiermonnikoog. Onder begeleiding mochten de deelnemers In Proeflokaal ’t Ailand in Lauwersoog de vis fileren en mee naar huis nemen. Enkelen bleven in 't Ailand om te genieten van een heerlijke vismaaltijd. De hele zomer volgen nog dergelijke wadvistochten. Met deze tochten en andere toekomstige acties willen Jan en Barbara het beroep als kustvisser uit de onbekendheid halen en de interesse in deze vorm van visserij onder het publiek en met name jonge potentiële vissers aanwakkeren.

Er waren twee kinderen bij: Senne de Haan en Jan Steentjes. Beiden hadden een mooie tekening van een vis gemaakt en hadden zich daarmee verzekerd van een plaatsje op deze bijzondere tocht. De andere prijswinnaars waren Marc Huizinga, Arie Mol, Arie Wiersma, Erik Huisman, Jan Niemeijer en Janke de Haan (de moeder van Senne). Restaurantkok Simon Schneeberger uit Zürich en scheepskok Rianne de Beer waren als 'food trainees' ook van de partij.

Het gezelschap van in totaal 12 personen ging kort na 11.00 uur met het moederschip TS31 Internos de haven van Lauwersoog uit, richting Schiermonnikoog. Het schip ankerde bij de veerbootdam van Schiermonnikoog waarna allen overstapten in de rubberboot. Iedereen was gehuld in waadpak en oliejas toen de zoektocht naar harders begon. En gelukkig begon het zachtjes te regenen. “Dat is mooi.” zei Jan. “Met regendruppels die op het water vallen horen de vissen ons minder goed aankomen.” Langzaam voer de rubberboot langs de zuidkant van Schier. Jan wees op jonge pullen van bergeend en scholekster, en op de klasjes jonge eidereenden op het water met aan verschillende kanten tantes die de kuikens goed bij elkaar hielden.

Jan kan wel zeggen dat regen gunstig is om de vis niet te verjagen. Maar dan moeten ze er wel zijn! Na een hele tijd rustig varen en naar de kant turen was er nog steeds geen visje gespot. Totdat Jan toch ineens vis zag. Iedereen de boot uit. Het net plaatsen en daarna mochten alle volwassenen lopend door het water de vis naar het net jagen. Maar de waterbodem heeft bulten en kuilen, en wie dan omvalt heeft een nat pak. Dat gaf gelukkig niet, want op de Internos kon iedereen weer lekker warm worden.

De deelnemers vingen 19 harders. Terug bij het moederschip werd de vis gemerkt met ThisFish labels en in het ijs gelegd. Terug in Lauwersoog kregen alle deelnemers een vis om te fileren onder begeleiding van Jan en Barbara. De filet kon iedereen mee naar huis nemen. De koks Rianne en Simon kookten nog een lekkere vismaaltijd van de vangst.

De gevangen harders zijn terug te vinden op www.thisfish.info. Ze hebben de nummers 92087 tot 92104. In het logboek op ThisFish staat te lezen:
‘Deze harders werden gevangen door Jan Steentjes, Senne de Haan, Janke de Haan, Marc Huizinga, Arie Mol, Erik Huisman, Arie Wiersma en Jan Niemeijer. We voeren langzaam langs de zuidkant van Schiermonnikoog maar konden niets vinden. Gelukkig zag visser Jan Geertsema in zijn ooghoek toch een spat. We hebben snel het net uitgezet en de vissen naar het net gejaagd. Het waren er 19 in totaal. Echt helemaal super!’


Ga ook mee
Met de vistochten en -excursies die vanaf 15 juli van start gaan kan het publiek op een ongedwongen manier kennis maken met deze vorm van visserij. De tochten duren van 11.00 tot 17.00 uur en vertrekken om de week vanuit de havens van Lauwersoog en Terschelling.

De tochten gaan de hele zomer door tot en met eind augustus. Er wordt om de week vanuit de haven van Lauwersoog en vanuit de haven van Terschelling gevist. Na afloop van de tochten in Lauwersoog kan de vis worden bereid en gegeten in Proeflokaal 'tAiland. Het complete programma is te vinden op www.goedevissers.nl. Mail voor informatie en reserveringen naar: wadvistochten@goedevissers.nl.

De Wadvistochten
Deelnemers aan de tochten helpen de Wadvissers Jan en Barbara Geertsema om harder en zeebaars te vangen volgens de oude methode ‘staand wand’. Met het oog zoeken de deelnemers een school harders. Die houden zich op in ondiep water vaak langs de kust. Als eenmaal een school is gevonden wordt het spannend. Eén visser stapt uit de rubberboot om het uiteinde van het net met anker naar de kant te brengen. De ander probeert dan met de boot het net om de vis heen te zetten. Daarna proberen ze al spetterend op het water de school in het net te jagen. De ene keer is het een topvangst en de andere keer wat minder. En omdat zeebaars zich minder goed laat zien weet je nooit óf en hoeveel zeebaars er tussen zit. Jonge kleine vissen kunnen door de mazen ontsnappen, de grote oudere vissen zijn vaak zo slim om een gat te zoeken of over het net te springen. Zo vormt deze selectieve methode geen bedreiging voor de populatie harder en zeebaars. Deze eeuwenoude methode beoefenen Jan en Barbara al jaren in de Waddenzee, die zich hier perfect voor leent: veel ondiep water, geultjes en kantjes. Het is een vismethode met weinig impact op de bodem en de natuur. Én in de mooiste omgeving denkbaar: het Werelderfgoed Waddenzee.
Dit artikel afdrukken